ترجمه و شرح نهج البلاغه (فیض الاسلام) صفحه 357

از سخنان آن حضرت علیه السلام است (بعد از جنگ جمل در بصره فرموده و از جمله اخبار غیبیه میباشد) که از پیش آمدهای سخت در بصره خبر میدهد (و در آن به خروج صاحب زنج یعنی امیر زنگیان علی بن محمد برقعی اشاره میفرماید، و مخاطب آن بزرگوار احنف است و آن لقب صخر ابن قیس ابن معاویه از قبیله بنی تمیم و از اهل بصره که کنیه او ابوبحر و از بزرگان اصحاب امیرالمومنین و رئیس بنی تمیم بوده است. دعوت حضرت رسول صلی الله علیه و اله، را بنی تمیم اجابت ننموده بودند، ابتدا او مسلمان شد دیگران را هم مسلمان نمود، چون این خبر به پیغمبر رسید درباره او دعا فرمود، خلاصه به علم و حکمت و اوصاف پسندیده معروف و در جنگ صفین حاضر بود و بعد از امام علیه السلام هم تا زمان حکومت مصعب ابن زبیر بر عراق حیات داشت، و در سنه شصت و هفت در کوفه وفات یافت): ای احنف، مانند آن است که من او را (رئیس لشگر زنگیان را) می بینیم در حالتی که با لشگری خروج میکنند که گرد و غبار و غوغا و هیاهو و صدای لجام و آواز اسبها ندارند (دارای اسب و اسلحه نیستند) به قدمهای خود زمین را میکوبند (فتنه و فساد بسیار برپا میکنند) قدمهاشان (از جهت پهنی و کوتاهی و فراخی ان

گشت( مانند قدمهای شترمرغان است. )سیدرضی فرماید:( امام علیه السلام به این بیان به خروج رئیس زنگیان اشاره میفرماید )تاریخ نویسان گفته اند که او از اهل شهر ری بود و خود را علوی میدانست و مدعی بود که پدرش محمد ابن احمد ابن عیسی ابن زید ابن علی ابن الحسین ابن علی ابن ابیطالب است و بیشتر خصوصا طالبیین در نسب او طعن زده آن را درست نمیدانستند، زیرا علمای انساب متفقند بر اینکه او علی ابن محمد ابن عبدالرحیم است و جد مادرش محمد ابن حکیم اسدی از اهل کوفه و از کسانی است که با زید ابن علی ابن