ترجمه و شرح نهج البلاغه (فیض الاسلام) صفحه 524

از سخنان آن حضرت علیه السلام است درباره طلحه ابن عبیدالله (هنگامیکه خبر رسید طلحه و زبیر بطرف بصره حرکت کرده آن بزرگوار را بجنگ تهدید مینمایند): (تاکنون) تهدید بجنگ نمیشدم و کسی مرا از ضرب شمشیر نمیترسانید، و من به آنچه پروردگارم بیاری نمودن (و غلبه بر دشمن) وعده داده است اطمینان دارم (پس تهدید و ترساندن از جنگ برای کسی است که از مرگ و کشته شدن میترسد، و یقین به دین ندارد، و اما چرا طلحه بطرف بصره رفته؟) سوگند به خدا نشتافته که خود را آماده خونخواهی عثمان نماید، بلکه میترسد از او خونخواهی کنند، زیرا گمان میبرند که او یکی از کشندگان است، و در میان کشندگان عثمان حریصتر از او کسی نبوده، پس خواسته بر اثر گردآوری لشگر به عنوان خونخواهی او مردم را به غلط اندازد تا امر مشتبه شده و شک و تردید پیدا شود، و سوگند به خدا درباره عثمان یکی از سه کار را (که انجام آن بر او لازم و حق از آن بیرون نبود) بجا نیاورد: اگر پسر عفان ستمگر بود، چنانکه گمان میکرد، سزاوار بود که کشندگان او را یاری و از همراهانش دوری کرده با آنان دشمنی کند (ولی او این کار را نکرده، زیرا با اینکه او را ستمگر میدانسته بعد از کشتنش با کشند

گان دشمنی و یاورانش را کمک نموده و درصدد خونخواهیش بر آمده است( و اگر مظلوم )و کشتن او حرام( بود )چنانکه در این زمان این سخن به زبان آورده و بین مردم شهرت داده( سزاوار بود که از جمله کسانی باشد که از کشندگانش جلوگیری کرده عذر )کارهای زشتش( را بخواهد، و اگر در این دو کار به حال شک و تردید بود )نمیدانست ستمگر است یا ستمدیده( سزاوار بود که از او کناره گیری کرده به گوشه ای رود و مردم را با او بگذارد، و او هیچیک از این سه کار را نکرد )بلکه آتش فتنه را روشن کرد و مردم را به کشتن او ترغیب نمود( و )اکنون( کاری پیش گرفته که راه آن شناخته نشده، و عذرهای او )از قبیل خونخواهی عثمان، و مظلوم کشته شدن او برای شکستن بیعت( درست نبوده است.

خطبه 174-موعظه یاران