ترجمه و شرح نهج البلاغه (فیض الاسلام) صفحه 691

از سخنان آن حضرت علیه السلام است، ذعلب یمانی از احمد ابن قیبه از عبدالله ابن یزید از مالک ابن دحیه روایت کرده که او گفت: ما نزد امیرالمومنین علیه السلام بودیم که سخن از اختلاف مردم (نیکی و بدی اندام و اخلاق و رفتارشان) پیش آمد، آن بزرگوار فرمود: مبدا طینتها و سرشتهاشان بین آنها جدائی انداخته (سبب اختلاف آنان گوناگون بودن عناصر بوده که از آنها به وجود آمده و آفریده شده اند) و این برای آن است که ایشان قطعه و تکه ای بودند از زمین شور و شیرین و خاک درشت و نرم (خلاصه گوناگون بودنشان بر اثر نطفه های ترکیب شده است از غذاهائیکه در جاهای مختلف روئیده) پس ایشان به اندازه نزدیک بودن زمینشان (جای روئیدن غذائی که نطفه آنها از آن ترکیب شده) با هم نزدیک (و همخو) هستند، و به قدر اختلاف و جدائی آن زمین (در اوصاف) با هم فرق دارند، پس (بنابراین گاهی می شود که) نیکو منظر کم عقل، و بلند قد کوتاه همت و نیکوکردار زشترو و کوتاه قامت دوراندیش و نیکو طبیعت خصلت بد بر خود بسته، و حیران و سرگشته دل پراکنده و پریشان عقل و خوش زبان تیزدل (دانا و بینا) است.

خطبه 226-غسل و کفن کردن رسول خدا