مبانی استراتژی فرهنگی از دیدگاه علی (ع) صفحه 113

رابطه‌ی فرهنگ با مولفه‌های قدرت ملی

فرهنگ و اقتصاد

نقش فرهنگ در توسعه‌ی اقتصادی کشور

اشاره

توسعه را عموما به افزایش تولید مبتنی بر افزایش ظرفیت‌های تولیدی بر پایه‌ی یک تکنولوژی بومی و پیش رونده در دراز مدت که باعث تغییرات کیفی در ساختار سیاسی، اجتماعی، نظامی و اقتصادی گردد، درجه‌ی فقر و اختلاف بین فقیر و ثروتمند را کاهش داده و توزیع درآمد را متعادل‌تر سازد، تعریف می‌کنند. [176] سخن در این است که نقش فرهنگ در این فرآیند چه می‌تواند باشد؟ اصولا آیا فرهنگ را می‌توان در مقولات توسعه به کار برد؟ و آیا استعمال لفظ توسعه‌ی فرهنگی و یا فرهنگ توسعه درست است؟

طبق تعریفی که از فرهنگ ارایه کردیم و آن را به شیوه‌ی زندگی و رفتار افراد جامعه مستند نمودیم. هر نوع رفتاری که از افراد ناشی می‌شود به دنبال اندیشه و باورهایی است که تکیه‌گاه این رفتار را تشکیل داده و صحت این نوع رفتار را توجیه و تجویز می‌کنند. گرچه رفتارهای متأثر از فرهنگ عمدتا از ضمیر ناخودآگاه سرچشمه می‌گیرند و نقش اندیشه و باورها در شکل‌گیری و درخواست آنها مشهود نمی‌باشد، باید این نکته را توجه نمود که هیچ رفتاری از انسان بدون این دو پایه‌ی فکری و ارزشی صادر نمی‌شود، هرچند انسان متوجه آنها نگردد. همچنان که بسیاری از رفتارهای فیزیولوژیک بدن بدون تصمیم و توجه عقلانی صورت می‌گیرد - مثلا برای تشنگی و گرسنگی تصمیم