مبانی استراتژی فرهنگی از دیدگاه علی (ع) صفحه 129

کارکرد و کارآمدی فرهنگ

اشاره

فرآیند زندگی انسان، هم به نحو جمعی و هم به شکل فردی صورت می‌پذیرد. کار فرهنگ در این فرآیند آن است که افراد آدمی را برای این هدف آماده و مجهز سازد. به بیان دیگر، هدف فرهنگ ارایه‌ی الگوهایی از رفتارها و شیوه‌های زندگی است که آدمی را به برآورده شدن نیازهای او رهنمون سازد. این نیازها را به دو دسته‌ی عمده می‌توان تقسیم نمود:

1- نیازهایی که با بهره‌گیری از منابع جهانی بیرونی برآورده می‌شوند؛

2- نیازهایی که فقط با بهره بردن از منابع معنوی برآورده می‌شوند.

نیازهای فیزیکی او مثل غذا، پوشاک، ابزار کار و غیره از مواد بیرونی تأمین می‌گردد و نیازهای درونی (روانی، اجتماعی و معنوی) او مثل شجاعت، آسایش، دلگرمی، اعتماد، رفاقت و اطمینان به موفقیت در نقش اجتماعی و غیره از مواردی است که تنها از جهان درونی و ماوراءالطبیعی تأمین می‌شود.

کارکرد فرهنگ این است که این نیازها را نیز همانند نیازهای فیزیکی برآورده سازد، چرا که زندگی انسان تنها با کوشش و تلاش استمرار می‌یابد. درد، رنج، دلتنگی، ترس، ناکامی و بیزاری تقریبا هر لحظه سایه وار آدمی را دنبال می‌کنند. او نیازمند یاری، دلگرمی، الهام، امید، آسایش، اطمینان و دلداری است تا بتواند به نبرد زندگی ادامه دهد. در این راه، تدابیر و الگوهای فرهنگی به آدمی مدد می‌رساند و به اعتماد و قدرت می‌بخشد و او را مطمئن می‌سازد که زندگی،