- مولفههای قدرت ملی و کیفیت تعامل بین آنها 1
- تحلیلی بر مبانی استراتژی فرهنگی 1
- جایگاه فرهنگ در بین مولفههای قدرت ملی 2
- هویت انقلاب اسلامی ایران 3
- نقش فرهنگ در جامعه 4
- جایگاه زمامداری علی در حکومت جمهوری اسلامی ایران 5
- تحلیلی بر فرهنگ و عناصر آن 8
- فرهنگ 8
- تعریف فرهنگ 9
- نقاط کلی و مشترک تعاریف فرهنگ 16
- اهمیت و جایگاه فرهنگ 20
- ویژگیهای فرهنگ 23
- انواع فرهنگها 27
- عناصر فرهنگ 35
- عناصر و مولفههای اصلی فرهنگ 41
- هنجارها 41
- نمادها 43
- علوم و فنون 44
- نقشها 45
- بینش 47
- ارزشها 48
- ساختارها 50
- تحول فرهنگ در بستر زمان 51
- تغییر و تحول فرهنگ 51
- انواع تحول فرهنگی 52
- فرآیند تحول فرهنگ 54
- الگوهای تحول فرهنگ 55
- انتقال، تبادل و تهاجم فرهنگی 57
- روشهای تهاجم فرهنگی 60
- هدف از تهاجم فرهنگی 64
- شاخصترین هدف در خاورمیانه 65
- حفظ پویایی فرهنگ خودی 66
- حاملهای فرهنگ 84
- پویایی فرهنگ در بستر زمان 84
- انواع حاملها 85
- سرمایهی فرهنگی 89
- هرمنوتیک و فرهنگ 94
- آسیب شناسی فرهنگی 101
- مصون سازی فرهنگی 102
- پویایی و زوال فرهنگها 105
- استمرار پویایی و هماهنگی با تحولات نرم افزاری و سخت افزاری 105
- میزان ضعف و قوت در تولید قدرت اجتماعی 106
- ضعف و قوت در مواجهه با اباحهگری 108
- خلاء بینشی و ارزشی 108
- اعتلای فرهنگی از دیدگاه قرآن و نهجالبلاغه 110
- رابطهی فرهنگ با مولفههای قدرت ملی 113
- نقش فرهنگ در توسعهی اقتصادی کشور 113
- عوامل مؤثر در توسعهی اقتصادی 114
- رابطهی فرهنگ و توسعهی اقتصادی 116
- شاخصهای عمدهی توسعهی فرهنگی 120
- نسبت توسعهی فرهنگی و توسعهی اقتصادی 122
- توسعهی پایدار 125
- کارکرد و کارآمدی فرهنگ 129
- کارآمدی فرهنگ اسلامی 131
- فرهنگ و سیاست 136
- تعامل فرهنگ و سیاست 136
- رهیافتهای سیاسی 138
- تعاملهای بین فرهنگ و سیاست 146
- فرهنگ و قدرت نظامی 150
- تعامل فرهنگ و قدرت نظامی 150
- عناصر قدرت نظامی 151
- رهیافتها در قدرت نظامی 156
- تأثیر فرهنگ در قدرت نظامی 162
- فرهنگ و امنیت ملی 165
- تعامل فرهنگ و امنیت ملی 165
- ویژگیهای امنیت ملی 166
- رهیافتها در امنیت ملی 167
- مولفههای امنیت ملی 169
- امنیت سیاسی و اقتصادی 170
- امنیت اجتماعی 170
- امنیت نظامی 170
- امنیت فرهنگی 171
- فرهنگ، استراتژی و استراتژی فرهنگی 173
- روش شناسی مطالعه و تحلیل 173
- تحولات اندیشهی استراتژیکی 174
- تعریف استراتژی 176
- رهیافتهای ذهنی استراتژی 179
- شکل گیری استراتژی 182
- تعریف مبانی استراتژی 182
- عوامل مؤثر در شکل گیری استراتژی 183
- خلاصهی بخش اول و دوم 189
- شاخصهای استراتژی بهینه 189
- اوضاع اجتماعی و فرهنگی دوره‌ی زمامداری امیرالمؤمنین 192
- اوضاع اجتماعی و فرهنگی دوره‌ی زمامداری امیرالمؤمنین 192
- دوره‌ی تولد امام تا وفات پیامبر 193
- دوره‌ی وفات پیامبر تا زمامداری امام 194
- وضعیت یاران امام 197
- دوره‌ی زمامداری امام 197
- وضعیت مخالفین امام 198
- نقاط ضعف 203
- نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای دوران زمامداری علی 203
- نقاط قوت 203
- تهدیدها 204
- فرصت‌ها 204
- روش تحلیل و شاخصهای آن 205
- روش تحلیل و شاخصها 205
- تحلیل توصیفی 206
- مولفههای قدرت در نهجالبلاغه 207
- عناصر فرهنگی در نهجالبلاغه 208
- ارزشهای فرهنگی در نهجالبلاغه 210
- مبانی استراتژی فرهنگی امیرالمؤمنین علی 211
- عنصر واقع نگری 211
- واقع نگری (نفس الامری) 211
- ویژگیهای انسان بر اساس عنصر واقع نگری 215
- دنیا در پارادایم واقع بین امیرالمؤمنین 219
- بهترین وسیلهی گذر از دنیا 222
- آزادی در پارادایم واقع بین علی 226
- آزادی در بیعت و رأی گیری 227
- آزادی اقلیتهای مذهبی 228
- آزادی بیان 230
- آزادی مشارکت در جنگها 230
- عملکرد احزاب مخالف 232
- ظهور عنصر واقع نگری در مولفههای قدرت ملی 234
- حق مداری در استراتژی فرهنگی علی 239
- عنصر حق مداری 239
- راههای دستیابی به حق مداری 241
- سیاستها و خط مشیهای استراتژی واقع نگر با معیار حق مداری 246
- ویژگیهای حق مداری 248
- ظهور عنصر حق مداری در مولفههای قدرت ملی 249
- عنصر کمال جویی 255
- عنصر کمال جویی در استراتژی فرهنگی حضرت علی 255
- ظهور عنصر کمال جویی در مولفههای قدرت ملی 256
- سیاستها و خط مشیهای زندگی بر اساس عنصر کمال جویی 259
- خدا محوری در استراتژی فرهنگی حضرت علی 262
- عنصر خدا محوری 262
- ظهور عنصر خدا محوری در مؤلفههای قدرت ملی 266
- مولفهی سیاسی 267
- مولفهی اقتصادی 268
- مولفهی نظامی 269
- عنصر انسان مداری 271
- انسان مداری در استراتژی فرهنگی امیرالمؤمنین علی 271
- ظهور عنصر انسان مداری در مولفههای قدرت ملی 274
- مولفهی سیاسی 278
- مولفهی اقتصادی 279
- مولفهی نظامی 289
- ظهور مبانی استراتژی فرهنگی امیرالمؤمنین علی در مولفههای قدرت ملی 293
- اشاره 293
- علی و حکومت اسلامی 295
- علی و اقتصاد 316
- ظهور مبانی استراتژی فرهنگی امیرالمؤمنین علی در مولفهی اقتصادی 316
- علی و توزیع درآمدها 322
- علی و تولید 325
- علی و ثروت 326
- علی و سیاستهای اقتصادی 329
- علی و نظارت و بازرسی در مسایل اقتصادی 332
- علی و نظارت بر کارگزاران حکومتی 334
- علی و قدرت نظامی 336
- ظهور مبانی استراتژی فرهنگی امیرالمؤمنین علی در مولفهی نظامی 336
- دشمن شناسی علی 337
- استراتژی و خط مشیهای امام در مسایل نظامی 342
- سیاستهای امام علی در جنگها 345
- خلاصه 354
- جمع بندی و بستر سازی 357
- اشاره 361
- بسترسازی 361
- بسترهای نظری 364
- بسترسازی عملی 374
- پاورقی 374
اوضاع اجتماعی و فرهنگی دوره‌ی زمامداری امیرالمؤمنین
اوضاع اجتماعی و فرهنگی دوره‌ی زمامداری امیرالمؤمنین
مقدمه
همان گونه که پیش از این بیان گردید از عوامل اثر گذار در شکل گیری و تدوین یک استراتژی، مطالعه‌ی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای محیط درونی و بیرونی است که استراتژیست در صدد تدوین استراتژی برای آن محیط می‌باشد. در این بخش برای فهم و درک اهمیت رفتارهای امیرالمؤمنین علی (ع) نگاهی گذرا بر مسایل اجتماعی و فرهنگی عصر زندگانی ایشان در سه دوره خواهیم داشت و سپس به بیان نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها خواهیم پرداخت:
الف: دوره‌ی تولد امام (ع) تا وفات حضرت محمد (ص)
ب: دوره‌ی وفات پیامبر (ص) تا زمامداری امام (ع)
ج: دوره‌ی زمامداری امام (ع)
برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز، راهی جز مراجعه به آثار باقیمانده از آن دوره‌ها نبود. به این منظور دو راه در پیش رو بود: اول این که به بیان و گفته‌های امام (ع) از این دوره‌ها مراجعه کنیم، که در کتب روایی و حدیثی جمع شده است. دوم این که به آثار مورخین و نوشته‌ی افرادی که معاصر با امام (ع) یا حداقل نزدیک به بودند مراجعه گردد.
از آنجا که در صدد مطالعه و دستیابی به مبانی استراتژی فرهنگی در دوره‌ی زمامداری امام (ع) می‌باشیم، منطقی بود که به شیوه‌ی اول به گردآوری اطلاعات بپردازیم؛ چه آن که در تدوین مبانی استراتژی، چنان که گذشت