مبانی استراتژی فرهنگی از دیدگاه علی (ع) صفحه 234

ظهور عنصر واقع نگری در مولفه‌های قدرت ملی

گفته شد قدرت ملی حاصل برآیند هم افزایی بین بردارهای قدرت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی و نظامی است. در کلمات حضرت علی (ع) این امر به عنوان یک واقعیت پذیرفته شده است. ایشان بر اساس علم واقع بین دریافته بود که پدیده‌ی قدرت و اقتدار ملی در سایه‌ی افزایش و ترکیب هم افزایی مولفه‌های فوق ممکن می‌گردد. وقتی طلیعه‌ی عهدنامه‌ی مالک اشتر را با چهار جمله مزین ساخته و آنها را اهداف اصلی از انتصاب ایشان به فرمانداری مصر اعلام می‌کند، حاکی از این واقعیت است که حکومت و جامعه در صورتی به توسعه‌ی پایدار می‌رسد که هر چهار مورد با هم لحاظ گردد.

هذا ما امر به عبدالله علی امیرالمؤمنین، مالک بن الحارث الاشتر فی عهده حین ولاه مصر: جبایه خراجها، و جهاد عدوها، و استصلاح اهلها و عماره بلادها. [398] .

اگر ترتیب کلام حضرت (ع) را بر اساس نظم عقلایی و منطقی در نظر بگیریم؛ با توجه به اوج فصاحت و بلاغت موجود در کلام ایشان، نتیجه‌ی ابتدایی و اهداف اصلی در زمامداری عبارتند از:

اول: جمع آوری مالیات و خراج برای تأمین بودجه‌ی عمومی؛

دوم: ایجاد امنیت و فضای لازم برای اصلاح و سرمایه گذاری، تفکر و عمل؛