مبانی استراتژی فرهنگی از دیدگاه علی (ع) صفحه 364

بسترهای نظری

الف: تصمیم‌هایی که انسان‌ها در طول زندگی در موقعیت‌های مختلف می‌گیرند، به طور معمول مبتنی بر واقعیت‌ها در مفهوم خود نیستند. اطلاعاتی که بر اساس آن، بدلیل‌های مختلف راه کارها مورد ارزیابی قرار می‌گیرند، ناشی از اموری است که شکل واقعی و وجود حقیقی ندارند، بلکه شرایط و مقتضیات آنها را برای ما واقع و حقیقی می‌نمایند. به طور طبیعی تصمیمی که بر اساس این نوع اطلاعات گرفته شود در دراز مدت نتایج درستی در راستای اهداف کلی کمال انسانی یا سازمان، نخواهد داشت. اصولا تفاوت مدیران در عملکردها نیز به همین تصمیم‌ها و باز خور رفتارهای آنها برمی‌گردد، به طوری که وزیران و رهبران و فرماندهانی در بستر حوادث و در شرایط مخاطره‌آمیز توانسته‌اند به درستی تصمیم بگیرند که توانسته‌اند از خاستگاه مشکل، ادراک صحیح داشته باشند و تنها بر اساس عوارض و ظواهر به قضاوت ننشینند.

بنابراین، ما پیوسته در طیفی عمل می‌کنیم که در یک سوی آن واقعیت‌هایی قرار دارند که از بی‌حکمتی‌ها و فقدان شناخت سرچشمه گرفته و ما را احاطه کرده‌اند و در سوی دیگر طیف، حقایقی هستن که مبتنی بر حکمت و شناخت کنه امور بوده و دارای مبانی و اصولی هستند که شناخت آنها اعمال ما را بر پایه‌ی استوار قرار می‌دهد که می‌توان به واسطه‌ی آن از یک هویت شایسته و متناسب با اصول انسانی و الهی برخوردار شد.

از منظر دیگر، رفتارهای انسان به دنبال اتخاذ تصمیم حاصل می‌گردد. تصمیمات انسان، حاصل یک فرآیند بوده و نقطه‌ای و لحظه‌ای نیست. از این رو، شناخت این فرآیند از اهمیت خاصی برخوردار است. این فرآیند از شناخت آغاز می‌شود و مهم‌ترین شناخت (موضوع شناخت)، شناخت منظر و پایه‌ای است که بر آن ایستاده و از آنجا به هستی، انسان و روش‌های انجام امور می‌نگریم.

از این رو، باید با کسب قدرت شناخت و بسط وسعت دید، آن هم نه