مبانی استراتژی فرهنگی از دیدگاه علی (ع) صفحه 40

استفاده از ابزارهای استدلال در اشکال قیال، برهان، استقرا، تمثیل و... به دست می‌آید. نظام ارزشی انسان ناشی از نوع نگاه او به خدا، جهان، خود و دیگران و ارتباطی که بین اینها قایل است، می‌باشد و چون نوع نگاه انسان‌ها به موارد فوق به تعداد آحاد بشری متفاوت است، نمی‌توان عدد و نوع و مصادیق حقیقی از آنها مشخص نمود؛ مگر این که نگاه به آحاد بشری نکرده و توجه به نفس الامر نموده و حقیقت انسانی را مورد توجه قرار دهیم.

حقیقت انسان از دو امر ثابت و متغیر تشکیل شده است؛ امر ثابت او به فطرت و ذات انسانی بر می‌گردد که دارای چهار عنصر حقیقت‌جویی، زیبادوستی، عدالت خواهی و پرستش جویی می‌باشد که گذشت زمان هیچ نوع تحول و تغییری نمی‌تواند در آنها ایجاد نماید. امر متغیر حقیقت انسان نیز به شرایط زندگی او بر می‌گردد که ناشی از عناصر چهارگانه‌ی فوق است که بر پایه‌ی نوع خواست و نیاز و تفسیری که از آنها می‌کند متفاوت می‌گردد. مثلا در طول تاریخ و در حال حاضر در اقصی نقاط جهان به علت تفسیر و تعبیری که از پرستش و مصداق آن دارند مصداق‌های متفاوتی برای آن در نظر می‌گیرند و در نتیجه، رفتارهای خاص نیز از خود نشان می‌دهند.

همین امر در مورد سایر ابعاد نیز جاری است؛ وقتی دو برادر در انتخاب و گزینش لباس به مدل‌های متفاوت گرایش پیدا می‌کنند، از آن جهت است، که هر دو بر اساس حس زیباجویی به دنبال لباسی هستند که در نزد آنها به الگوی بهینه‌ی ساخته شده‌ی ذهنی شان نزدیک‌تر باشد و آنها را به آن شبیه سازد و چون الگوها متفاوت هستند، انتخاب‌ها و گزینش‌ها نیز متفاوت می‌گردد، در صورتی که ماهیت عمل در هر دو یکی است که همان انتخاب لباس زیباست. [75] .