مبانی استراتژی فرهنگی از دیدگاه علی (ع) صفحه 52

انواع تحول فرهنگی

تغییر فرهنگی بر اساس نوع متغیرهای وارد بر عناصر فرهنگ به دو صورت سریع یا کند ظاهر می‌شود. به اعتقاد جامعه شناسان عوامل زیر باعث تغییر سریع فرهنگی می‌گردند:

1- افزایش یا کاهش سریع جمعیت یک جامعه در اثر حوادثی چون سیل، زلزله... و مهاجرت دسته جمعی.

2- روی کار آمدن رهبر سیاسی با نفوذ کلام و قدرت رهبری بالا.

نظر به این که فرهنگ از عوامل و عناصر مختلفی تشکیل می‌گردد و بین این عناصر روابطی برقرار است که باعث شکل گیری سیستم و نظام «فرهنگ» می‌شود؛ از این رو، ثبات و هماهنگی این سیستم به نحوه‌ی کارکرد هر یک از اجزا و عناصر سیستم فرهنگ بر می‌گردد. طبعا تغییر در یک قسمت، بر قسمت‌های دیگر نیز اثر می‌گذارد و عدم هماهنگی در نوع تغییرها بین عناصر مختلف فرهنگ گاهی باعث دگرگونی‌هایی در جامعه می‌شود. به اعتقاد بعضی از دانشمندان علوم اجتماعی بسیاری از معضلات اجتماعی به این علت به وجود می‌آید که بعضی از قسمت‌های یک فرهنگ کندتر از سایر قسمت‌ها تغییر پیدا می‌کند که باعث «تأخیر فرهنگی» [85] یا پس افتادگی فرهنگی در جامعه