- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- بخش اول: کلیات 4
- 1. طرح مسئله 4
- 2. تعریف مفاهیم 6
- 4. پرسش های پژوهش 11
- 3. هدف های کلی و جزئی پژوهش 11
- 5. روش پژوهش 12
- 6. پیشینه پژوهش 13
- الف) شرح های صحیفه سجادیه 13
- اشاره 13
- ب) کتاب ها 14
- ج) پایان نامه ها 16
- 7. ضرورت پژوهش 18
- اشاره 19
- 8. پیش نیازهای پژوهش 19
- الف) نگاهی به مقام والای امام زین العابدین علیه السلام 19
- اشاره 19
- یک _ نگاهی به دوران امام سجاد علیه السلام 22
- دو _ جنبه های گوناگون مبارزات امام سجاد علیه السلام 26
- اشاره 29
- ب) نگاهی به صحیفه سجادیه 29
- یک _ خاستگاه صحیفه سجادیه 31
- دو _ دلیل کامله نامیدن صحیفه سجادیه 33
- سه _ سند صحیفه سجادیه 35
- بخش دوم: مبانی تربیتی در صحیفه سجادیه 41
- اشاره 41
- 1. خوددوستی (حب ذات) 42
- 2. کمال جویی 45
- 3. خداجویی 49
- 4. میل به جاودانگی 53
- 5. خوف و رجا (ترس و امید) 54
- اشاره 54
- الف) خوف 56
- ب) رجاء 58
- 6. دوری از غفلت 61
- 7. دنیادوستی 65
- اشاره 68
- 8. اختیار 68
- مفهوم اختیار 69
- «اختیار» در صحیفه سجادیه 70
- بخش سوم: اصول تربیتی در صحیفه سجادیه 73
- اشاره 73
- اشاره 74
- 1. هدایت 74
- الف) هدایت بر مبنای خداجویی 75
- ب) هدایت بر مبنای جاودانه خواهی 76
- ج) هدایت بر مبنای خوددوستی 79
- 2. تذکر 81
- 3. زهد 84
- 4. التزام به عمل 87
- 5. تقوا 90
- 6. توکل 93
- 7. ایجاد انگیزه 95
- بخش چهارم: روش های تربیتی در صحیفه سجادیه 98
- مفهوم واژه «روش» 98
- اشاره 98
- رابطه روش های تربیتی با جنبه های شخصیت انسان 100
- اشاره 100
- الف) اعطای بینش 101
- یک _ بینش در مورد دنیا 101
- 1. روش های شناختی 101
- اشاره 101
- اشاره 101
- دو _ بینش در مورد حقیقت انسان 104
- سه _ بینش در مورد مرگ و معاد 107
- ب) ذکر خدا 110
- اشاره 113
- الف) توبه 113
- 2. روش های گرایشی 113
- ب) ناچیز شمردن خوبی ها و زیاد شمردن بدی ها 117
- ج) یادآوری نعمت ها 119
- احترام به فرزندان 122
- الف) تکریم و احترام 122
- 3. روش های رفتاری 122
- اشاره 122
- اشاره 122
- یک _ رفق و مدارا با پدر و مادر 125
- ب) رفق و مدارا 125
- اشاره 125
- دو _ رفق و مدارا با همسایگان و دوستان 127
- ج) نیکی کردن در مقابل بدی 128
- هدف در تعلیم و تربیت 131
- تعریف هدف 131
- بخش پنجم: اهداف تربیتی در صحیفه سجادیه 131
- اشاره 132
- ویژگی های هدف 132
- دسته بندی هدف های تربیتی در صحیفه سجادیه 132
- هدف غایی تربیتی در صحیفه سجادیه 134
- اهداف واسطه ای تربیت 137
- اشاره 138
- اشاره 138
- الف) معرفت به خدا 138
- 1. اهداف تربیتی در رابطه انسان با خدا 138
- اهداف تربیتی در صحیفه سجادیه 138
- ب) دست یابی به ایمان کامل 141
- ج) تقوا 144
- د) پرورش روح عبادت 146
- ه ) شکرگزاری 151
- اهداف گرایشی 157
- اشاره 157
- اشاره 157
- 2. اهداف تربیتی در رابطه انسان با خود 157
- اول _ پرورش حس خداجویی 158
- دوم _ پرورش حس فضیلت جویی 161
- اشاره 165
- اول _ هدایت میل به خوردن و آشامیدن 167
- دوم _ هدایت میل جنسی 173
- اشاره 175
- 3. اهداف تربیتی صحیفه در رابطه انسان با دیگران 175
- الف) اهداف تربیتی در روابط خانوادگی 176
- ب) اهداف تربیتی در روابط اجتماعی 182
- ج) اهداف تربیتی در روابط سیاسی 184
- د) اهداف تربیتی در روابط اقتصادی 187
- 1. نقش رسانه در ترویج معارف صحیفه سجادیه 190
- بخش ششم: همراه با برنامه سازان 190
- اشاره 191
- 2. پیشنهادهای برنامه ای 191
- ب) استفاده از ادعیه و مناجات صحیفه سجادیه در رسانه 191
- الف) تشکیل میزگردهای علمی و تخصصی 191
- ج) بازتاب دادن فرازهای تربیتی دعاهای امام سجاد علیه السلامدر رسانه 192
- د) تولید برنامه های آموزشی برای کودکان و نوجوانان 192
- ه ) الگوآفرینی 193
- اشاره 193
- یک _ الگوی فروتنی 194
- دو _ الگوی انفاق 196
- سه _ الگوی بندگی 197
- چهار _ الگوی بخشایش 199
- 3. محورهای قابل بررسی در صحیفه سجادیه 200
- 4. بررسی عملکرد رسانه 201
- 5. پرسش های مردمی 203
- 6. پرسش های کارشناسی 204
- کتاب نامه 207
می پردازیم.
رابطه روش های تربیتی با جنبه های شخصیت انسان
اشاره
رابطه روش های تربیتی با جنبه های شخصیت انسان
برخی روش های تربیتی صحیفه سجادیه را با جنبه شناخت و بینش در انسان می توان در ارتباط دانست. در این صورت، نقش روش های تربیتی، دادن بینش و شناخت صحیح به انسان است تا او را از خطاها و اشتباه ها بازدارند. برخی روش های تربیتی نیز به جنبه گرایشی در انسان مربوط است که در این صورت، روش های تربیتی با هدایت گرایش ها از انحراف آنها جلوگیری می کند. بعضی دیگر هم به بُعد رفتاری مربوط می شود که در این صورت، نقش روش های تربیتی، معرفی الگوهای رفتاری مناسب است تا انسان با عمل به این روش های رفتاری به هدف های مورد نظر امام دست یابد.(1)
روش های تربیتی این گونه نیستند که تنها یک جنبه را در بربگیرند، بلکه گاه پاره ای از روش ها، دو جنبه را دربرمی گیرد. برای نمونه، ممکن است روشی از یک جهت، به جنبه شناخت و از جهتی دیگر، به جنبه گرایش اشاره داشته باشد. بنابراین، اگر روشی در این نوشتار از یک جنبه بررسی شد و به جنبه های دیگرش اشاره ای نشد، این به معنای منحصر بودن موضوع به آن جنبه نیست.
1- برای آگاهی بیشتر در زمینه روش های تربیتی صحیفه سجادیه نک: نمودار 2.