- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- 1. طرح مسئله 4
- بخش اول: کلیات 4
- 2. تعریف مفاهیم 6
- 3. هدف های کلی و جزئی پژوهش 11
- 4. پرسش های پژوهش 11
- 5. روش پژوهش 12
- 6. پیشینه پژوهش 13
- الف) شرح های صحیفه سجادیه 13
- اشاره 13
- ب) کتاب ها 14
- ج) پایان نامه ها 16
- 7. ضرورت پژوهش 18
- الف) نگاهی به مقام والای امام زین العابدین علیه السلام 19
- اشاره 19
- اشاره 19
- 8. پیش نیازهای پژوهش 19
- یک _ نگاهی به دوران امام سجاد علیه السلام 22
- دو _ جنبه های گوناگون مبارزات امام سجاد علیه السلام 26
- ب) نگاهی به صحیفه سجادیه 29
- اشاره 29
- یک _ خاستگاه صحیفه سجادیه 31
- دو _ دلیل کامله نامیدن صحیفه سجادیه 33
- سه _ سند صحیفه سجادیه 35
- اشاره 41
- بخش دوم: مبانی تربیتی در صحیفه سجادیه 41
- 1. خوددوستی (حب ذات) 42
- 2. کمال جویی 45
- 3. خداجویی 49
- 4. میل به جاودانگی 53
- 5. خوف و رجا (ترس و امید) 54
- اشاره 54
- الف) خوف 56
- ب) رجاء 58
- 6. دوری از غفلت 61
- 7. دنیادوستی 65
- اشاره 68
- 8. اختیار 68
- مفهوم اختیار 69
- «اختیار» در صحیفه سجادیه 70
- اشاره 73
- بخش سوم: اصول تربیتی در صحیفه سجادیه 73
- 1. هدایت 74
- اشاره 74
- الف) هدایت بر مبنای خداجویی 75
- ب) هدایت بر مبنای جاودانه خواهی 76
- ج) هدایت بر مبنای خوددوستی 79
- 2. تذکر 81
- 3. زهد 84
- 4. التزام به عمل 87
- 5. تقوا 90
- 6. توکل 93
- 7. ایجاد انگیزه 95
- اشاره 98
- بخش چهارم: روش های تربیتی در صحیفه سجادیه 98
- مفهوم واژه «روش» 98
- رابطه روش های تربیتی با جنبه های شخصیت انسان 100
- اشاره 100
- اشاره 101
- یک _ بینش در مورد دنیا 101
- 1. روش های شناختی 101
- الف) اعطای بینش 101
- اشاره 101
- دو _ بینش در مورد حقیقت انسان 104
- سه _ بینش در مورد مرگ و معاد 107
- ب) ذکر خدا 110
- 2. روش های گرایشی 113
- الف) توبه 113
- اشاره 113
- ب) ناچیز شمردن خوبی ها و زیاد شمردن بدی ها 117
- ج) یادآوری نعمت ها 119
- احترام به فرزندان 122
- الف) تکریم و احترام 122
- اشاره 122
- اشاره 122
- 3. روش های رفتاری 122
- اشاره 125
- یک _ رفق و مدارا با پدر و مادر 125
- ب) رفق و مدارا 125
- دو _ رفق و مدارا با همسایگان و دوستان 127
- ج) نیکی کردن در مقابل بدی 128
- تعریف هدف 131
- بخش پنجم: اهداف تربیتی در صحیفه سجادیه 131
- هدف در تعلیم و تربیت 131
- دسته بندی هدف های تربیتی در صحیفه سجادیه 132
- اشاره 132
- ویژگی های هدف 132
- هدف غایی تربیتی در صحیفه سجادیه 134
- اهداف واسطه ای تربیت 137
- اهداف تربیتی در صحیفه سجادیه 138
- 1. اهداف تربیتی در رابطه انسان با خدا 138
- الف) معرفت به خدا 138
- اشاره 138
- اشاره 138
- ب) دست یابی به ایمان کامل 141
- ج) تقوا 144
- د) پرورش روح عبادت 146
- ه ) شکرگزاری 151
- 2. اهداف تربیتی در رابطه انسان با خود 157
- اهداف گرایشی 157
- اشاره 157
- اشاره 157
- اول _ پرورش حس خداجویی 158
- دوم _ پرورش حس فضیلت جویی 161
- اشاره 165
- اول _ هدایت میل به خوردن و آشامیدن 167
- دوم _ هدایت میل جنسی 173
- اشاره 175
- 3. اهداف تربیتی صحیفه در رابطه انسان با دیگران 175
- الف) اهداف تربیتی در روابط خانوادگی 176
- ب) اهداف تربیتی در روابط اجتماعی 182
- ج) اهداف تربیتی در روابط سیاسی 184
- د) اهداف تربیتی در روابط اقتصادی 187
- 1. نقش رسانه در ترویج معارف صحیفه سجادیه 190
- بخش ششم: همراه با برنامه سازان 190
- 2. پیشنهادهای برنامه ای 191
- اشاره 191
- الف) تشکیل میزگردهای علمی و تخصصی 191
- ب) استفاده از ادعیه و مناجات صحیفه سجادیه در رسانه 191
- د) تولید برنامه های آموزشی برای کودکان و نوجوانان 192
- ج) بازتاب دادن فرازهای تربیتی دعاهای امام سجاد علیه السلامدر رسانه 192
- اشاره 193
- ه ) الگوآفرینی 193
- یک _ الگوی فروتنی 194
- دو _ الگوی انفاق 196
- سه _ الگوی بندگی 197
- چهار _ الگوی بخشایش 199
- 3. محورهای قابل بررسی در صحیفه سجادیه 200
- 4. بررسی عملکرد رسانه 201
- 5. پرسش های مردمی 203
- 6. پرسش های کارشناسی 204
- کتاب نامه 207
به ایشان را هر چند زیاد باشد، کم دانستن؛
6. آهسته و زیبا سخن گفتن؛
7. نرم خوی و مهربان بودن؛
8. رفیق و شفیق بودن.
دو _ رفق و مدارا با همسایگان و دوستان
دو _ رفق و مدارا با همسایگان و دوستان
یکی دیگر از روش های تربیتی در صحیفه سجادیه، «رفق و مدارا با همسایگان و دوستان» است. چون انسان به تنهایی نمی تواند نیازهای خود را برآورد، با دیگران رابطه برقرار می کند. از جمله کسانی که انسان با آنها رابطه دارد، همسایگان هستند. ارتباط با همسایگان باید بر اساس کرامت انسانی استوار باشد. ازاین رو، امام سجاد علیه السلام در دعای بیست و شش صحیفه سجادیه که دعا برای همسایگان است، درباره روش رفتار با همسایگان می فرماید:
و آنان را توفیق ده برای فرا گرفتن اخلاق نیک خودت در مهرورزی و کمک به ناتوانانشان و بستن شکاف فقر و نیازمندی شان و رفتن نزد بیمارشان و راهنمایی کردن راه جویشان و اندرز دادن به مشورت کننده شان و دیدار از سفرآمده شان و پنهان کردن رازهاشان و پوشاندن عیب هاشان و یاری کردن ستم دیده شان و خوب کمک کردنشان در ابزار خانه و لوازم خانگی و سود رساندنشان به بخشش فراوان و دادن آنچه ایشان را واجب و لازم است پیش از درخواست.(1)
امام در این فرازها، با توجه به روش رفق و مدارا، راهکارهای رفتار با
1- دعای 26، بند 2.