- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- 1. طرح مسئله 4
- بخش اول: کلیات 4
- 2. تعریف مفاهیم 6
- 4. پرسش های پژوهش 11
- 3. هدف های کلی و جزئی پژوهش 11
- 5. روش پژوهش 12
- 6. پیشینه پژوهش 13
- اشاره 13
- الف) شرح های صحیفه سجادیه 13
- ب) کتاب ها 14
- ج) پایان نامه ها 16
- 7. ضرورت پژوهش 18
- اشاره 19
- اشاره 19
- الف) نگاهی به مقام والای امام زین العابدین علیه السلام 19
- 8. پیش نیازهای پژوهش 19
- یک _ نگاهی به دوران امام سجاد علیه السلام 22
- دو _ جنبه های گوناگون مبارزات امام سجاد علیه السلام 26
- ب) نگاهی به صحیفه سجادیه 29
- اشاره 29
- یک _ خاستگاه صحیفه سجادیه 31
- دو _ دلیل کامله نامیدن صحیفه سجادیه 33
- سه _ سند صحیفه سجادیه 35
- اشاره 41
- بخش دوم: مبانی تربیتی در صحیفه سجادیه 41
- 1. خوددوستی (حب ذات) 42
- 2. کمال جویی 45
- 3. خداجویی 49
- 4. میل به جاودانگی 53
- 5. خوف و رجا (ترس و امید) 54
- اشاره 54
- الف) خوف 56
- ب) رجاء 58
- 6. دوری از غفلت 61
- 7. دنیادوستی 65
- اشاره 68
- 8. اختیار 68
- مفهوم اختیار 69
- «اختیار» در صحیفه سجادیه 70
- اشاره 73
- بخش سوم: اصول تربیتی در صحیفه سجادیه 73
- 1. هدایت 74
- اشاره 74
- الف) هدایت بر مبنای خداجویی 75
- ب) هدایت بر مبنای جاودانه خواهی 76
- ج) هدایت بر مبنای خوددوستی 79
- 2. تذکر 81
- 3. زهد 84
- 4. التزام به عمل 87
- 5. تقوا 90
- 6. توکل 93
- 7. ایجاد انگیزه 95
- اشاره 98
- بخش چهارم: روش های تربیتی در صحیفه سجادیه 98
- مفهوم واژه «روش» 98
- رابطه روش های تربیتی با جنبه های شخصیت انسان 100
- اشاره 100
- اشاره 101
- الف) اعطای بینش 101
- یک _ بینش در مورد دنیا 101
- اشاره 101
- 1. روش های شناختی 101
- دو _ بینش در مورد حقیقت انسان 104
- سه _ بینش در مورد مرگ و معاد 107
- ب) ذکر خدا 110
- الف) توبه 113
- 2. روش های گرایشی 113
- اشاره 113
- ب) ناچیز شمردن خوبی ها و زیاد شمردن بدی ها 117
- ج) یادآوری نعمت ها 119
- اشاره 122
- اشاره 122
- احترام به فرزندان 122
- الف) تکریم و احترام 122
- 3. روش های رفتاری 122
- یک _ رفق و مدارا با پدر و مادر 125
- اشاره 125
- ب) رفق و مدارا 125
- دو _ رفق و مدارا با همسایگان و دوستان 127
- ج) نیکی کردن در مقابل بدی 128
- بخش پنجم: اهداف تربیتی در صحیفه سجادیه 131
- تعریف هدف 131
- هدف در تعلیم و تربیت 131
- اشاره 132
- دسته بندی هدف های تربیتی در صحیفه سجادیه 132
- ویژگی های هدف 132
- هدف غایی تربیتی در صحیفه سجادیه 134
- اهداف واسطه ای تربیت 137
- اشاره 138
- اهداف تربیتی در صحیفه سجادیه 138
- 1. اهداف تربیتی در رابطه انسان با خدا 138
- اشاره 138
- الف) معرفت به خدا 138
- ب) دست یابی به ایمان کامل 141
- ج) تقوا 144
- د) پرورش روح عبادت 146
- ه ) شکرگزاری 151
- اهداف گرایشی 157
- اشاره 157
- 2. اهداف تربیتی در رابطه انسان با خود 157
- اشاره 157
- اول _ پرورش حس خداجویی 158
- دوم _ پرورش حس فضیلت جویی 161
- اشاره 165
- اول _ هدایت میل به خوردن و آشامیدن 167
- دوم _ هدایت میل جنسی 173
- اشاره 175
- 3. اهداف تربیتی صحیفه در رابطه انسان با دیگران 175
- الف) اهداف تربیتی در روابط خانوادگی 176
- ب) اهداف تربیتی در روابط اجتماعی 182
- ج) اهداف تربیتی در روابط سیاسی 184
- د) اهداف تربیتی در روابط اقتصادی 187
- 1. نقش رسانه در ترویج معارف صحیفه سجادیه 190
- بخش ششم: همراه با برنامه سازان 190
- اشاره 191
- 2. پیشنهادهای برنامه ای 191
- الف) تشکیل میزگردهای علمی و تخصصی 191
- ب) استفاده از ادعیه و مناجات صحیفه سجادیه در رسانه 191
- د) تولید برنامه های آموزشی برای کودکان و نوجوانان 192
- ج) بازتاب دادن فرازهای تربیتی دعاهای امام سجاد علیه السلامدر رسانه 192
- ه ) الگوآفرینی 193
- اشاره 193
- یک _ الگوی فروتنی 194
- دو _ الگوی انفاق 196
- سه _ الگوی بندگی 197
- چهار _ الگوی بخشایش 199
- 3. محورهای قابل بررسی در صحیفه سجادیه 200
- 4. بررسی عملکرد رسانه 201
- 5. پرسش های مردمی 203
- 6. پرسش های کارشناسی 204
- کتاب نامه 207
مواعظ و دعاها و فضایل قرآن و حلال و حرام به حدی از آن حضرت نقل شده است که در میان دانشمندان مشهور است و اگر بخواهم آنها را شرح دهم، سخن به درازا می کشد... .(1)
مبانی اعتقادی، اخلاقی و احکامی که امام در صحیفه سجادیه به آنها پرداخته است، در بحث «ابعاد گوناگون صحیفه سجادیه» به تفصیل بررسی خواهد شد.
ب) نگاهی به صحیفه سجادیه
اشاره
ب) نگاهی به صحیفه سجادیه
یکی از آثار امام سجاد علیه السلام، صحیفه سجادیه است که در بردارنده 54 دعاست. صحیفه سجادیه افزون بر اینکه راز و نیاز با خدا و بیان حاجت در پیشگاه وی به شمار می رود، دریای بی کرانی از علوم و معارف اسلامی است که در زمینه های مختلف عقیدتی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، تربیتی و پاره ای از احکام شرعی و قوانین طبیعی، در قالب دعا و مناجات بیان شده است.
صحیفه سجادیه پس از قرآن مجید و نهج البلاغه، بزرگ ترین و مهم ترین گنجینه گران بهای معارف شیعی به شمار می رود، به گونه ای که آن را «اخت القرآن»،(2) «انجیل اهل بیت علیهم السلام» و «زبور آل محمد
1- الارشاد، ص 260.
2- شیخ آقا بزرگ، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دار الاضواء، 1378 ه . ق، چ 2، ج 15، ص 18.