- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- بخش اول: کلیات 4
- 1. طرح مسئله 4
- 2. تعریف مفاهیم 6
- 4. پرسش های پژوهش 11
- 3. هدف های کلی و جزئی پژوهش 11
- 5. روش پژوهش 12
- الف) شرح های صحیفه سجادیه 13
- اشاره 13
- 6. پیشینه پژوهش 13
- ب) کتاب ها 14
- ج) پایان نامه ها 16
- 7. ضرورت پژوهش 18
- اشاره 19
- 8. پیش نیازهای پژوهش 19
- الف) نگاهی به مقام والای امام زین العابدین علیه السلام 19
- اشاره 19
- یک _ نگاهی به دوران امام سجاد علیه السلام 22
- دو _ جنبه های گوناگون مبارزات امام سجاد علیه السلام 26
- اشاره 29
- ب) نگاهی به صحیفه سجادیه 29
- یک _ خاستگاه صحیفه سجادیه 31
- دو _ دلیل کامله نامیدن صحیفه سجادیه 33
- سه _ سند صحیفه سجادیه 35
- بخش دوم: مبانی تربیتی در صحیفه سجادیه 41
- اشاره 41
- 1. خوددوستی (حب ذات) 42
- 2. کمال جویی 45
- 3. خداجویی 49
- 4. میل به جاودانگی 53
- 5. خوف و رجا (ترس و امید) 54
- اشاره 54
- الف) خوف 56
- ب) رجاء 58
- 6. دوری از غفلت 61
- 7. دنیادوستی 65
- اشاره 68
- 8. اختیار 68
- مفهوم اختیار 69
- «اختیار» در صحیفه سجادیه 70
- اشاره 73
- بخش سوم: اصول تربیتی در صحیفه سجادیه 73
- 1. هدایت 74
- اشاره 74
- الف) هدایت بر مبنای خداجویی 75
- ب) هدایت بر مبنای جاودانه خواهی 76
- ج) هدایت بر مبنای خوددوستی 79
- 2. تذکر 81
- 3. زهد 84
- 4. التزام به عمل 87
- 5. تقوا 90
- 6. توکل 93
- 7. ایجاد انگیزه 95
- اشاره 98
- بخش چهارم: روش های تربیتی در صحیفه سجادیه 98
- مفهوم واژه «روش» 98
- رابطه روش های تربیتی با جنبه های شخصیت انسان 100
- اشاره 100
- الف) اعطای بینش 101
- اشاره 101
- یک _ بینش در مورد دنیا 101
- اشاره 101
- 1. روش های شناختی 101
- دو _ بینش در مورد حقیقت انسان 104
- سه _ بینش در مورد مرگ و معاد 107
- ب) ذکر خدا 110
- اشاره 113
- 2. روش های گرایشی 113
- الف) توبه 113
- ب) ناچیز شمردن خوبی ها و زیاد شمردن بدی ها 117
- ج) یادآوری نعمت ها 119
- اشاره 122
- الف) تکریم و احترام 122
- احترام به فرزندان 122
- 3. روش های رفتاری 122
- اشاره 122
- ب) رفق و مدارا 125
- یک _ رفق و مدارا با پدر و مادر 125
- اشاره 125
- دو _ رفق و مدارا با همسایگان و دوستان 127
- ج) نیکی کردن در مقابل بدی 128
- هدف در تعلیم و تربیت 131
- تعریف هدف 131
- بخش پنجم: اهداف تربیتی در صحیفه سجادیه 131
- اشاره 132
- دسته بندی هدف های تربیتی در صحیفه سجادیه 132
- ویژگی های هدف 132
- هدف غایی تربیتی در صحیفه سجادیه 134
- اهداف واسطه ای تربیت 137
- الف) معرفت به خدا 138
- اشاره 138
- 1. اهداف تربیتی در رابطه انسان با خدا 138
- اشاره 138
- اهداف تربیتی در صحیفه سجادیه 138
- ب) دست یابی به ایمان کامل 141
- ج) تقوا 144
- د) پرورش روح عبادت 146
- ه ) شکرگزاری 151
- اهداف گرایشی 157
- اشاره 157
- 2. اهداف تربیتی در رابطه انسان با خود 157
- اشاره 157
- اول _ پرورش حس خداجویی 158
- دوم _ پرورش حس فضیلت جویی 161
- اشاره 165
- اول _ هدایت میل به خوردن و آشامیدن 167
- دوم _ هدایت میل جنسی 173
- 3. اهداف تربیتی صحیفه در رابطه انسان با دیگران 175
- اشاره 175
- الف) اهداف تربیتی در روابط خانوادگی 176
- ب) اهداف تربیتی در روابط اجتماعی 182
- ج) اهداف تربیتی در روابط سیاسی 184
- د) اهداف تربیتی در روابط اقتصادی 187
- 1. نقش رسانه در ترویج معارف صحیفه سجادیه 190
- بخش ششم: همراه با برنامه سازان 190
- 2. پیشنهادهای برنامه ای 191
- الف) تشکیل میزگردهای علمی و تخصصی 191
- اشاره 191
- ب) استفاده از ادعیه و مناجات صحیفه سجادیه در رسانه 191
- د) تولید برنامه های آموزشی برای کودکان و نوجوانان 192
- ج) بازتاب دادن فرازهای تربیتی دعاهای امام سجاد علیه السلامدر رسانه 192
- اشاره 193
- ه ) الگوآفرینی 193
- یک _ الگوی فروتنی 194
- دو _ الگوی انفاق 196
- سه _ الگوی بندگی 197
- چهار _ الگوی بخشایش 199
- 3. محورهای قابل بررسی در صحیفه سجادیه 200
- 4. بررسی عملکرد رسانه 201
- 5. پرسش های مردمی 203
- 6. پرسش های کارشناسی 204
- کتاب نامه 207
و دوستی دنیای پست را که از آنچه (سعادت و نیک بختی که) نزد تو است، بازمی دارد و از طلبیدن وسیله و دست آویز به سوی تو جلوگیری می کند و از نزدیک شدن به (طاعت) تو غافل می گرداند، از دلم برکن.
دو _ دلیل کامله نامیدن صحیفه سجادیه
دو _ دلیل کامله نامیدن صحیفه سجادیه
می دانیم که صحیفه سجادیه به «صحیفه کامله» شهرت یافته است. درباره دلیل این مطلب، چند وجه مطرح شده است که به بررسی آنها می پردازیم:
اول _ آیت اللّه مرعشی نجفی در مقدمه ای بر یکی از چاپ های صحیفه سجادیه(1) چنین می نویسد:
سبب ملقب شدن این صحیفه به کامله بر طبق آنچه از سید جمال الدین کوکبانی یمانی شنیدم، این است که نسخه این صحیفه به طور ناقص در دست زیدیه است و برابر نصف این صحیفه می باشد. برای همین است که این صحیفه به کامله مشهور شده است.(2)
این دلیل نه تنها کافی نیست، بلکه آن را نمی توان درست شمرد؛ زیرا عبارت کامله در سند صحیفه از گفته متوکل بن هارون که خود یحیی بن زید را دیده است، دیده می شود. وی می گوید: «أَخْبَرَه أنّه مِنْ دُعاءِ أبِیه عَلِّی بْنِ الْحُسین مِنْ دُعاءِ الصَّحیَفهِ الْکامِلَه».
امام باقر علیه السلام فرموده است: «این از دعای پدرش امام علی بن الحسین علیه السلام و از دعاهای صحیفه کامله است». متوکل نیز می گوید: «یحیی بن زید
1- چاپ شیخ محمد آخوندی. با مقدمه مرحوم مشکوه.
2- ابوالحسن شعرانی، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، تهران، کتاب فروشی اسلامیه، [بی تا]، ص 11.