- آب و باران 12
- آبادانی 17
- آبرو 20
- آداب و معاشرت 26
- آرامش 34
- آزادگی 41
- آزار 45
- آزمایش 49
- امتحان آدم 50
- امتحان ابراهیم 51
- امتحان سلیمان 51
- آفت ها 55
- آفرینش 58
- آگاهی 61
- آمرزش 66
- اجتماع 77
- اَجَل 79
- احسان 81
- ارزشها 95
- ازدواج 98
- اسراف 105
- اسلام 108
- اصلاح و اصلاحات 116
- اعتقادات 123
- اعمال 128
- افسوس 131
- اقتصاد 135
- امر به معروف و نهی از منکر 138
- امنیت 141
- اموال 145
- انبیا 149
- انتقاد 155
- انتقام 158
- انحراف 161
- اندیشه 171
- ایمان 182
- باد 187
- باطن 193
- بدبینی 200
- بدعت 203
- برادری 207
- بردباری 211
- برزخ 214
- بزرگواری 222
- پاداش 256
- پرهیزکاری و تقوا 265
- پیمان 271
- تبلیغ 274
- تربیت 276
- تواضع 294
- ثروت 316
- جاودانگی 322
- جهل و نادانی 325
- چشم 344
- حاجات 348
- حج 352
- خانواده 386
- خرافات 389
- خشم 394
- خشیت 396
- خصومت و دشمنی 399
- خلوت با خدا 401
- خودسازی 404
- خویشاوندان 409
- خیانت 413
- خیر و نیکی 415
- دعا ونیایش 419
- دنیا 426
- دین و دینداری 432
- ذکر 438
- رازداری 441
- راستگویی و صدق 444
- راهنمایی و هدایت 451
- رزق و روزی 459
- رستگاران 462
- رضا و خوشنودی 466
- روح 469
- روز 470
- اشاره 470
- روزه 473
- رهبانیت 476
- زبان 482
- زمین 484
- زندگی 489
- زورگویی 493
- زهد و زاهد 496
- سجده 499
- سخاوت 503
- سخن چینی 507
- سربازان 510
- سستی و تنبلی 513
- سفر 516
- سلامتی 521
- شب 530
- شبهه 533
- شتاب زدگی 537
- شفاعت 551
- شکایت 559
- شوق 571
- صالحان 581
- ضعیف و ضعیفان 590
- طاغوت 598
- ظلم و ظالم 608
- عدل و عدالت 611
- عرفان و عارف 614
- عقل و عاقل 620
- عمل و عامل 627
- عبادت 630
- عترت و اهلبیت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم 633
- عجب 637
- عذاب 640
- عفت و پاکدامنی 643
- غفلت 653
- فرشتگان 659
- قرآن 671
- کار و کوشش 691
- گرفتاری 709
- لجاجت 719
- لقمه 722
- محاسبه 727
- نعمت ها 753
- نفاق 757
- نماز 765
- نور 769
- والدین 773
- وصیت 777
- وقار 780
- ولایت 783
- هلاکت 787
- همسایه 790
- همنشین 793
- یقین 799
حرف ز
زبان
وَ کَمْ مِنْ حَاسِدٍ قَدْ شَرِقَ بِی بِغُصَّتِهِ، وَ شَجِیَ مِنِّی بِغَیْظِهِ، وَ سَلَقَنِی بِحَدِّ لِسَانِهِ(1)
خداوندا چه بسیار حسودی که به خاطر نعمت های من غصه دار شد و بغض گلویش را گرفت و با زبانش مرا آزار داد.
امام سجاد علیه السلام از جمله زجر کشیده های زخم زبان های مردمی است که بعد از شهادت پدر بزرگوارش حضرت سیدالشهدا علیه السلام به آن حضرت روا داشتند و چون بعد از حادثه کربلا مردم شام بیشترین بد زبانی ها را نسبت به آن بزرگوار داشتند وقتی از حضرت پرسیدند کجا به شما در سفر حادثه کربلا و بعد از آن بیشتر سخت گذشت سه بار فرمود: اَلشّام چون با اهانت ها و بدگویی هایشان دل داغ دیده آن بزرگوار را آزرده اند. (2) آری زبان هم می تواند منشا خیر و بندگی پروردگار و نشر فرهنگ ناب و اصیل قرآن و عترت باشد و هم سرچشمه ده ها گناه که در بعضی از موارد آن باید به کسی زبانش را مهار نکرده باید حد جاری کرد.
پس سزاوار است که زبان را در اختیار و کنترل گرفت و تربیتش کرد در غیر این صورت باعث زحمت خود و دیگران خواهد شد.
امیرالمومنین لعلی علیه السلام می فرماید:
اَللّسانُ سَبَعٌ اِن خُلِّی عَنهُ عَقَرَ (3)
زبان تربیت نشده درنده ای است که اگر رهایش کنی می گزد.
انسان فهمیده زبانش را بدون فکر و مشورت و سنجیدن رها نمی کند و برعکس آدم بی عقل و نادان هر چه بر زبانش اید می گوید بدون آنکه فکر کند. همان بزرگوار فرمود:
1- دعای چهل و نهم صحیفه
2- نقل از نفس المهموم ص 202
3- نهج البلاغه حکم و مواعظ 60