- پیشگفتار 1
- مقدّمه 2
- اصحاب کهف 6
- اشاره 6
- هشت آیه اوّل سوره کهف 7
- شأن نزول سوره کهف 11
- شرح و تفسیر آیات 14
- تفسیر آیات 13 تا 16 سوره کهف 18
- داستان اصحاب کهف از زبان حضرت علی علیه السلام 18
- ارشاد جاهل و متنبّه نمودن غافل 26
- به سوی غار 27
- پایان خواب عمیق 31
- اشاره 31
- 1. اختلاف در مورد مقدار خواب 32
- 2. در پی غذا و ادامه ماجرا 33
- 3. وسط قرآن 34
- راز خواب طولانی 35
- ادلّه جواز تقیّه 38
- تقیّه 38
- معنای تقیّه 38
- تقیّه خوفی و مداراتی 41
- برملا شدن راز اصحاب کهف 42
- اشاره 44
- تعداد اصحاب کهف 44
- 1. عدد یاران کهف 45
- 2. سگ اصحاب کهف 45
- 3. مراء و جدال 48
- 1. فلسفه إنشاءاللَّه 50
- اهمیّت إنشاءاللَّه 50
- اشاره 50
- 2. پیامبر صلی الله علیه و آله و فراموشی! 51
- معنای ترک اولی 52
- مدّت خواب اصحاب کهف 53
- خداوند شنوا و بیناست 54
- فصاحت و بلاغت قرآن 54
- هدف از بیان داستان اصحاب کهف 55
- طرق اثبات معاد 56
- اصحاب الاخدود 62
- اشاره 62
- ماجرای اصحاب اخدود 63
- شرح و تفسیر آیات 64
- تفاوت مهم پیامبران و دشمنانشان 67
- ادامه تفسیر آیات اصحاب الاخدود 69
- عاقبت شکنجهگران! 70
- هدف از بیان داستان اصحاب الاخدود 71
- صبر از دیدگاه امام علیه السلام 72
- شکنجه اختصاص به یمن نداشت! 73
- اشاره 75
- اصحاب الجنّة 75
- تاریخ پیشینیان در قرآن مجید 75
- خلاصه داستان 76
- محلّ باغ کجا بود؟ 76
- اهمیّت قلم 78
- آیات اصحاب الجنّة 79
- شرح و تفسیر 79
- 1. فلسفه مطالعه تاریخ گذشتگان 85
- چهار نکته: 85
- 2. موانع انفاق 86
- 3. امام حسن مجتبی علیه السلام الگوی انفاق 89
- 4. آثار زیانبار گناه 90
- اشاره 95
- درباره کعبه 95
- اصحاب الفیل 95
- اشاره 95
- 1. اهمیّت و قداست کعبه از نظر قرآن 95
- 2. اهمیّت کعبه و مراسم حج در روایات 100
- 3. اهمیّت کعبه در سخنان دشمنان 101
- 4. نماز به سمت قبله چرا؟ 102
- 5. چرا کعبه در مکّه واقع شد؟ 103
- علی علیه السلام کیست؟ 105
- داستان ابرهه 106
- شرح و تفسیر آیات 110
- 2. دعاهای مستجاب 112
- 1. حقیقت است یا افسانه؟ 112
- چند نکته: 112
- 3. ابزار مرگ در دل عوامل حیات 113
- امتحانات الهی 117
- اصحاب السبت 117
- یاران روز شنبه 118
- کلاه شرعی! 121
- اشاره 121
- الف) حیلههای منفی 121
- ب) حیلههای مثبت 122
- کلاه شرعی چرا؟ 123
- پیشبینی پیامبر صلی الله علیه و آله درباره حیلههای منفی آخرالزمان 124
- حضرت علی علیه السلام و هدیه شبانه! 126
- مراحل امر به معروف و نهی از منکر 131
- روش امر به معروف و نهی از منکر 135
- امر به معروف و نهی از منکر در روایات 135
- اشاره 137
- اصحاب السّفینه 137
- 1. مؤمنان به نوح پیامبر علیه السلام 138
- نکاتی در مورد زندگانی حضرت نوح علیه السلام 138
- اشاره 138
- ایراد مذکور مخصوص حضرت نوح نبود! 139
- اهمیّت نظام ارزشی هر جامعه 141
- اشاره 141
- 2. روش تبلیغی حضرت نوح علیه السلام 145
- اشاره 146
- ابزار هدایت و دعوت 146
- 3. عمر طولانی حضرت نوح علیه السلام 149
- نفرین حضرت نوح علیه السلام 152
- سفارشات شیطان! 156
- روابط مادّی و معنوی انسانها 157
- علی علیه السلام و تقاضای بیمورد عقیل 160
- پسر نوح پیامبر 162
- ارتباط با خدا تنها راه نجات 165
- مشکل دنیای امروز 166
- مبارزه با بتپرستی هدف اصلی پیامبران 167
- تاریخچه بتپرستی 169
- مشکلات بتپرستی 170
- بتپرستی مدرن در عصر ما 172
- فضیلت تلاوت سوره اعراف 174
- اصحاب الاعراف 174
- اشاره 174
- شرح و تفسیر آیات اصحاب الاعراف 175
- اصحاب اعراف چه کسانی هستند؟ 178
- بشارت امیرالمؤمنین علی علیه السلام به حارث هَمْدانی 179
- تقاضای بهشت 181
- اصحاب مدین 183
- اشاره 183
- انبیا علیهم السلام با چه چیزهایی مبارزه کردهاند؟ 184
- شرح و تفسیر 186
- سیره علی علیه السلام در مورد بازاریان 189
- بقیّة اللّه یکی از نامهای امام زمان علیه السلام 193
- کم فروشان ایمان ندارند! 196
- کم فروشی اختصاص به معامله و تجارت ندارد! 197
- اشاره 198
- 1. تکیه بر منطق و دلیل عقل 198
- نشانههای پیامبران 198
- 2. دلسوزی و مهربانی 199
- 3. ترک تعصّب 199
- مقایسه منطق پیامبران با بت پرستان 202
- اهمّیت نماز 203
- آثار وضعی گناهان 204
- اشاره 205
- ابزار تبلیغی پیامبران 205
- 1. سلاح علم و دانش و استدلال و منطق 205
- 2. سلاح معجزه 207
- 3. تهدید به عذابهای الهی 207
- عذاب قوم شعیب 208
- جسارت و هتّاکی قوم شعیب 210
- پاسخهای منطقی و بردبارانه حضرت شعیب علیه السلام 211
- پایان عمر تبهکاران مدین 213
- پیوند حضرت موسی و حضرت شعیب علیهما السلام 215
- ازدواج ساده! 225
- مهریههای سنگین باطل است 226
- کیفیّت یا کمیّت؟ 227
- پاسخ حضرت موسی علیه السلام 230
- لزوم نوشتن سند دیون 231
- 1. اصحاب الایکة در قرآن 233
- اشاره 233
- اصحاب الایکة 233
- 3. فلسفه تکرار برخی مطالب در قرآن مجید 234
- 2. «ایکه» یعنی چه؟ 234
- شرح و تفسیر آیات اصحاب الایکة 236
- 4. «اصحاب الایکه» چه کسانی بودهاند؟ 236
- لجاجت آفت دنیا و آخرت 241
- راز گریههای شعیب پیامبر علیه السلام 242
- اشاره 243
- اصحاب الحجر 243
- 1. حجر به چه معناست و در کجاست؟ 243
- 2. اصحاب الحجر در قرآن 244
- 4. نوع نگاه به آثار گذشتگان 244
- 3. محلّ سکونت اصحاب الحجر 244
- تفسیر آیات اصحاب الحجر 245
- قوم ثمود 247
- خاورمیانه مهد پیامبران الهی 252
- قوم صالح 253
- تقلید مشروع و نامشروع 257
- پیروی از نیاکان! 258
- مشارکت در ثواب و گناه دیگران! 262
- اشقی الاولین و اشقی الاخرین! 263
- سرگذشت قوم ثمود در سوره نمل 264
- دفاع آری، ترور هرگز! 267
- اشاره 270
- اصحاب الرّسّ 270
- تفاوت سورههای مکّی و مدنی 270
- آیات سوره فرقان 273
- اصحاب الرس چه کسانی بودند؟ 274
- سرگذشت اصحاب الرّس در سوره ق 277
- اصحاب الرّس چگونه نابود شدند؟ 280
- خرافه و خرافهپرستی 281
- اشاره 281
- اصحاب الرّس در کلام مولی امیرالمؤمنین علیه السلام 281
- 1. تعریف خرافه 282
- 2. مصادیقی از خرافهپرستی 282
- 3. سرچشمههای خرافه پرستی 299
- اشاره 302
- اشاره 302
- مباحث مربوط به اصحاب القریة 302
- اصحاب القریة 302
- 1. داستان اصحاب القریة در سوره یاسین 303
- داستان اصحاب القریة 307
- شرح و تفسیر 308
- مجاهدی خستگی ناپذیر 311
- مأموریّت شمعون الصّفا 316
- در راه حق از کمی همراهان نترسید! 318
- پیشتازی حبیب نجار 321
- پیشتازی مؤمن آل فرعون 321
- تقیّه، تغییر روش مبارزه 322
یحاسب یوم القیامة
؛ اگر این سوره را در هر روز جمعه تلاوت نماید، در روز قیامت (که به حساب همه رسیدگی میشود) چنین شخصی بدون حسابرسی وارد بهشت میشود».(1)
نکته مهمّی که در مورد فضیلت تلاوت این سوره مبارکه و سایر سورهها باید به آن توجّه داشت این که در بعضی روایات آمده: «
قرائتها و تلاوتها و القیام بها
؛ (منظور از روایات فضیلت) قرائت و تلاوت این سورهها و سپس عمل به محتوای آن است».(2) ابتدا باید آیات آن راتلاوت کرد، و در پی آن، پیرامون مضمون و محتوای آیات آن عمیقاً اندیشید، و سپس آنها را در اعمال، رفتار و گفتارِ خود پیاده کرد.
بنابراین، به صرف تلاوت سوره مبارکه اعراف و بدون عمل به محتوای آن، کسی بدون حساب وارد بهشت نمیشود، بلکه ورود بی حساب به بهشت، و رفع حزن و غم و اندوه، نتیجه تلاوت و پس از آن تفکّر در مضامین و محتوای آیات و سپس عمل به آیات سوره مبارکه اعراف است.
شرح و تفسیر آیات اصحاب الاعراف
«اعراف» به سرزمینهای بلند و مرتفعی گفته میشود که به اطراف خود اشراف دارد. و در بعضی عبارات (3)، به تپّه هایی بین بهشت و جهنّم تفسیر شده که مشرف بر هر دوست. کسانی که روی این تپّهها قرار میگیرند هم اشراف بر جهنّم دارند و هم مشرف بر بهشت هستند.
1- مجمع البیان، ج 4، ص 211؛ جوامع الجامع، ج 1، ص 425.
2- البرهان فی تفسیر القرآن، ج 2، ص 515، ح 3778.
3- سفینة البحار، ج 6، ص 222.