- پیشگفتار 1
- مقدّمه 2
- اشاره 6
- اصحاب کهف 6
- هشت آیه اوّل سوره کهف 7
- شأن نزول سوره کهف 11
- شرح و تفسیر آیات 14
- تفسیر آیات 13 تا 16 سوره کهف 18
- داستان اصحاب کهف از زبان حضرت علی علیه السلام 18
- ارشاد جاهل و متنبّه نمودن غافل 26
- به سوی غار 27
- پایان خواب عمیق 31
- اشاره 31
- 1. اختلاف در مورد مقدار خواب 32
- 2. در پی غذا و ادامه ماجرا 33
- 3. وسط قرآن 34
- راز خواب طولانی 35
- معنای تقیّه 38
- تقیّه 38
- ادلّه جواز تقیّه 38
- تقیّه خوفی و مداراتی 41
- برملا شدن راز اصحاب کهف 42
- تعداد اصحاب کهف 44
- اشاره 44
- 2. سگ اصحاب کهف 45
- 1. عدد یاران کهف 45
- 3. مراء و جدال 48
- اهمیّت إنشاءاللَّه 50
- 1. فلسفه إنشاءاللَّه 50
- اشاره 50
- 2. پیامبر صلی الله علیه و آله و فراموشی! 51
- معنای ترک اولی 52
- مدّت خواب اصحاب کهف 53
- خداوند شنوا و بیناست 54
- فصاحت و بلاغت قرآن 54
- هدف از بیان داستان اصحاب کهف 55
- طرق اثبات معاد 56
- اشاره 62
- اصحاب الاخدود 62
- ماجرای اصحاب اخدود 63
- شرح و تفسیر آیات 64
- تفاوت مهم پیامبران و دشمنانشان 67
- ادامه تفسیر آیات اصحاب الاخدود 69
- عاقبت شکنجهگران! 70
- هدف از بیان داستان اصحاب الاخدود 71
- صبر از دیدگاه امام علیه السلام 72
- شکنجه اختصاص به یمن نداشت! 73
- اشاره 75
- تاریخ پیشینیان در قرآن مجید 75
- اصحاب الجنّة 75
- خلاصه داستان 76
- محلّ باغ کجا بود؟ 76
- اهمیّت قلم 78
- شرح و تفسیر 79
- آیات اصحاب الجنّة 79
- چهار نکته: 85
- 1. فلسفه مطالعه تاریخ گذشتگان 85
- 2. موانع انفاق 86
- 3. امام حسن مجتبی علیه السلام الگوی انفاق 89
- 4. آثار زیانبار گناه 90
- اصحاب الفیل 95
- اشاره 95
- درباره کعبه 95
- اشاره 95
- 1. اهمیّت و قداست کعبه از نظر قرآن 95
- 2. اهمیّت کعبه و مراسم حج در روایات 100
- 3. اهمیّت کعبه در سخنان دشمنان 101
- 4. نماز به سمت قبله چرا؟ 102
- 5. چرا کعبه در مکّه واقع شد؟ 103
- علی علیه السلام کیست؟ 105
- داستان ابرهه 106
- شرح و تفسیر آیات 110
- 2. دعاهای مستجاب 112
- 1. حقیقت است یا افسانه؟ 112
- چند نکته: 112
- 3. ابزار مرگ در دل عوامل حیات 113
- اصحاب السبت 117
- امتحانات الهی 117
- یاران روز شنبه 118
- اشاره 121
- کلاه شرعی! 121
- الف) حیلههای منفی 121
- ب) حیلههای مثبت 122
- کلاه شرعی چرا؟ 123
- پیشبینی پیامبر صلی الله علیه و آله درباره حیلههای منفی آخرالزمان 124
- حضرت علی علیه السلام و هدیه شبانه! 126
- مراحل امر به معروف و نهی از منکر 131
- روش امر به معروف و نهی از منکر 135
- امر به معروف و نهی از منکر در روایات 135
- اصحاب السّفینه 137
- اشاره 137
- نکاتی در مورد زندگانی حضرت نوح علیه السلام 138
- 1. مؤمنان به نوح پیامبر علیه السلام 138
- اشاره 138
- ایراد مذکور مخصوص حضرت نوح نبود! 139
- اشاره 141
- اهمیّت نظام ارزشی هر جامعه 141
- 2. روش تبلیغی حضرت نوح علیه السلام 145
- اشاره 146
- ابزار هدایت و دعوت 146
- 3. عمر طولانی حضرت نوح علیه السلام 149
- نفرین حضرت نوح علیه السلام 152
- سفارشات شیطان! 156
- روابط مادّی و معنوی انسانها 157
- علی علیه السلام و تقاضای بیمورد عقیل 160
- پسر نوح پیامبر 162
- ارتباط با خدا تنها راه نجات 165
- مشکل دنیای امروز 166
- مبارزه با بتپرستی هدف اصلی پیامبران 167
- تاریخچه بتپرستی 169
- مشکلات بتپرستی 170
- بتپرستی مدرن در عصر ما 172
- اصحاب الاعراف 174
- فضیلت تلاوت سوره اعراف 174
- اشاره 174
- شرح و تفسیر آیات اصحاب الاعراف 175
- اصحاب اعراف چه کسانی هستند؟ 178
- بشارت امیرالمؤمنین علی علیه السلام به حارث هَمْدانی 179
- تقاضای بهشت 181
- اشاره 183
- اصحاب مدین 183
- انبیا علیهم السلام با چه چیزهایی مبارزه کردهاند؟ 184
- شرح و تفسیر 186
- سیره علی علیه السلام در مورد بازاریان 189
- بقیّة اللّه یکی از نامهای امام زمان علیه السلام 193
- کم فروشان ایمان ندارند! 196
- کم فروشی اختصاص به معامله و تجارت ندارد! 197
- اشاره 198
- 1. تکیه بر منطق و دلیل عقل 198
- نشانههای پیامبران 198
- 3. ترک تعصّب 199
- 2. دلسوزی و مهربانی 199
- مقایسه منطق پیامبران با بت پرستان 202
- اهمّیت نماز 203
- آثار وضعی گناهان 204
- ابزار تبلیغی پیامبران 205
- 1. سلاح علم و دانش و استدلال و منطق 205
- اشاره 205
- 3. تهدید به عذابهای الهی 207
- 2. سلاح معجزه 207
- عذاب قوم شعیب 208
- جسارت و هتّاکی قوم شعیب 210
- پاسخهای منطقی و بردبارانه حضرت شعیب علیه السلام 211
- پایان عمر تبهکاران مدین 213
- پیوند حضرت موسی و حضرت شعیب علیهما السلام 215
- ازدواج ساده! 225
- مهریههای سنگین باطل است 226
- کیفیّت یا کمیّت؟ 227
- پاسخ حضرت موسی علیه السلام 230
- لزوم نوشتن سند دیون 231
- اشاره 233
- اصحاب الایکة 233
- 1. اصحاب الایکة در قرآن 233
- 3. فلسفه تکرار برخی مطالب در قرآن مجید 234
- 2. «ایکه» یعنی چه؟ 234
- 4. «اصحاب الایکه» چه کسانی بودهاند؟ 236
- شرح و تفسیر آیات اصحاب الایکة 236
- لجاجت آفت دنیا و آخرت 241
- راز گریههای شعیب پیامبر علیه السلام 242
- اشاره 243
- اصحاب الحجر 243
- 1. حجر به چه معناست و در کجاست؟ 243
- 4. نوع نگاه به آثار گذشتگان 244
- 2. اصحاب الحجر در قرآن 244
- 3. محلّ سکونت اصحاب الحجر 244
- تفسیر آیات اصحاب الحجر 245
- قوم ثمود 247
- خاورمیانه مهد پیامبران الهی 252
- قوم صالح 253
- تقلید مشروع و نامشروع 257
- پیروی از نیاکان! 258
- مشارکت در ثواب و گناه دیگران! 262
- اشقی الاولین و اشقی الاخرین! 263
- سرگذشت قوم ثمود در سوره نمل 264
- دفاع آری، ترور هرگز! 267
- اصحاب الرّسّ 270
- اشاره 270
- تفاوت سورههای مکّی و مدنی 270
- آیات سوره فرقان 273
- اصحاب الرس چه کسانی بودند؟ 274
- سرگذشت اصحاب الرّس در سوره ق 277
- اصحاب الرّس چگونه نابود شدند؟ 280
- خرافه و خرافهپرستی 281
- اصحاب الرّس در کلام مولی امیرالمؤمنین علیه السلام 281
- اشاره 281
- 1. تعریف خرافه 282
- 2. مصادیقی از خرافهپرستی 282
- 3. سرچشمههای خرافه پرستی 299
- اشاره 302
- اشاره 302
- مباحث مربوط به اصحاب القریة 302
- اصحاب القریة 302
- 1. داستان اصحاب القریة در سوره یاسین 303
- داستان اصحاب القریة 307
- شرح و تفسیر 308
- مجاهدی خستگی ناپذیر 311
- مأموریّت شمعون الصّفا 316
- در راه حق از کمی همراهان نترسید! 318
- پیشتازی حبیب نجار 321
- پیشتازی مؤمن آل فرعون 321
- تقیّه، تغییر روش مبارزه 322
10
اصحاب الحجر
اشاره
یکی دیگر از گروهها و اقوامی که در قرآن مجید از آنها به عنوان اصحاب یاد شده «اصحاب الحجر» است. این گروه با سه عنوان مختلف در قرآن ذکر شده است.
در سوره حج با عنوان «اصحاب الحجر»، و در تعدادی از آیات قرآن، از جمله آیه 9 سوره ابراهیم به عنوان «قوم ثمود»، و در بعضی دیگر از آیات قرآن از جمله آیه 89 سوره هود به عنوان «قوم صالح» آمده است. هر سه عنوان اشاره به یک جمعیّت دارد، که گاه به نام سرزمین، و گاه به نام قوم، و گاه به نام پیامبرشان نامیده شدهاند. قبل از پرداختن به تفسیر آیات اصحاب الحجر، بیان چند نکته لازم است:
1. حجر به چه معناست و در کجاست؟
«حجر» نام سرزمینی در بین جزیرة العرب و منطقه شامات، و در نزدیکی وادیالقری بوده است. «حجر» در اصل به معنای منطقه ممنوعه است. شاید فلسفه این که به آن سرزمین حجر میگفتند این بوده که آنجا سرزمین بسیار