- پیشگفتار 1
- مقدّمه 2
- اشاره 6
- اصحاب کهف 6
- هشت آیه اوّل سوره کهف 7
- شأن نزول سوره کهف 11
- شرح و تفسیر آیات 14
- تفسیر آیات 13 تا 16 سوره کهف 18
- داستان اصحاب کهف از زبان حضرت علی علیه السلام 18
- ارشاد جاهل و متنبّه نمودن غافل 26
- به سوی غار 27
- پایان خواب عمیق 31
- اشاره 31
- 1. اختلاف در مورد مقدار خواب 32
- 2. در پی غذا و ادامه ماجرا 33
- 3. وسط قرآن 34
- راز خواب طولانی 35
- معنای تقیّه 38
- تقیّه 38
- ادلّه جواز تقیّه 38
- تقیّه خوفی و مداراتی 41
- برملا شدن راز اصحاب کهف 42
- تعداد اصحاب کهف 44
- اشاره 44
- 1. عدد یاران کهف 45
- 2. سگ اصحاب کهف 45
- 3. مراء و جدال 48
- اهمیّت إنشاءاللَّه 50
- 1. فلسفه إنشاءاللَّه 50
- اشاره 50
- 2. پیامبر صلی الله علیه و آله و فراموشی! 51
- معنای ترک اولی 52
- مدّت خواب اصحاب کهف 53
- خداوند شنوا و بیناست 54
- فصاحت و بلاغت قرآن 54
- هدف از بیان داستان اصحاب کهف 55
- طرق اثبات معاد 56
- اصحاب الاخدود 62
- اشاره 62
- ماجرای اصحاب اخدود 63
- شرح و تفسیر آیات 64
- تفاوت مهم پیامبران و دشمنانشان 67
- ادامه تفسیر آیات اصحاب الاخدود 69
- عاقبت شکنجهگران! 70
- هدف از بیان داستان اصحاب الاخدود 71
- صبر از دیدگاه امام علیه السلام 72
- شکنجه اختصاص به یمن نداشت! 73
- اشاره 75
- اصحاب الجنّة 75
- تاریخ پیشینیان در قرآن مجید 75
- خلاصه داستان 76
- محلّ باغ کجا بود؟ 76
- اهمیّت قلم 78
- آیات اصحاب الجنّة 79
- شرح و تفسیر 79
- چهار نکته: 85
- 1. فلسفه مطالعه تاریخ گذشتگان 85
- 2. موانع انفاق 86
- 3. امام حسن مجتبی علیه السلام الگوی انفاق 89
- 4. آثار زیانبار گناه 90
- اصحاب الفیل 95
- اشاره 95
- درباره کعبه 95
- اشاره 95
- 1. اهمیّت و قداست کعبه از نظر قرآن 95
- 2. اهمیّت کعبه و مراسم حج در روایات 100
- 3. اهمیّت کعبه در سخنان دشمنان 101
- 4. نماز به سمت قبله چرا؟ 102
- 5. چرا کعبه در مکّه واقع شد؟ 103
- علی علیه السلام کیست؟ 105
- داستان ابرهه 106
- شرح و تفسیر آیات 110
- چند نکته: 112
- 1. حقیقت است یا افسانه؟ 112
- 2. دعاهای مستجاب 112
- 3. ابزار مرگ در دل عوامل حیات 113
- اصحاب السبت 117
- امتحانات الهی 117
- یاران روز شنبه 118
- اشاره 121
- کلاه شرعی! 121
- الف) حیلههای منفی 121
- ب) حیلههای مثبت 122
- کلاه شرعی چرا؟ 123
- پیشبینی پیامبر صلی الله علیه و آله درباره حیلههای منفی آخرالزمان 124
- حضرت علی علیه السلام و هدیه شبانه! 126
- مراحل امر به معروف و نهی از منکر 131
- روش امر به معروف و نهی از منکر 135
- امر به معروف و نهی از منکر در روایات 135
- اشاره 137
- اصحاب السّفینه 137
- 1. مؤمنان به نوح پیامبر علیه السلام 138
- نکاتی در مورد زندگانی حضرت نوح علیه السلام 138
- اشاره 138
- ایراد مذکور مخصوص حضرت نوح نبود! 139
- اشاره 141
- اهمیّت نظام ارزشی هر جامعه 141
- 2. روش تبلیغی حضرت نوح علیه السلام 145
- ابزار هدایت و دعوت 146
- اشاره 146
- 3. عمر طولانی حضرت نوح علیه السلام 149
- نفرین حضرت نوح علیه السلام 152
- سفارشات شیطان! 156
- روابط مادّی و معنوی انسانها 157
- علی علیه السلام و تقاضای بیمورد عقیل 160
- پسر نوح پیامبر 162
- ارتباط با خدا تنها راه نجات 165
- مشکل دنیای امروز 166
- مبارزه با بتپرستی هدف اصلی پیامبران 167
- تاریخچه بتپرستی 169
- مشکلات بتپرستی 170
- بتپرستی مدرن در عصر ما 172
- فضیلت تلاوت سوره اعراف 174
- اصحاب الاعراف 174
- اشاره 174
- شرح و تفسیر آیات اصحاب الاعراف 175
- اصحاب اعراف چه کسانی هستند؟ 178
- بشارت امیرالمؤمنین علی علیه السلام به حارث هَمْدانی 179
- تقاضای بهشت 181
- اصحاب مدین 183
- اشاره 183
- انبیا علیهم السلام با چه چیزهایی مبارزه کردهاند؟ 184
- شرح و تفسیر 186
- سیره علی علیه السلام در مورد بازاریان 189
- بقیّة اللّه یکی از نامهای امام زمان علیه السلام 193
- کم فروشان ایمان ندارند! 196
- کم فروشی اختصاص به معامله و تجارت ندارد! 197
- اشاره 198
- 1. تکیه بر منطق و دلیل عقل 198
- نشانههای پیامبران 198
- 2. دلسوزی و مهربانی 199
- 3. ترک تعصّب 199
- مقایسه منطق پیامبران با بت پرستان 202
- اهمّیت نماز 203
- آثار وضعی گناهان 204
- ابزار تبلیغی پیامبران 205
- 1. سلاح علم و دانش و استدلال و منطق 205
- اشاره 205
- 3. تهدید به عذابهای الهی 207
- 2. سلاح معجزه 207
- عذاب قوم شعیب 208
- جسارت و هتّاکی قوم شعیب 210
- پاسخهای منطقی و بردبارانه حضرت شعیب علیه السلام 211
- پایان عمر تبهکاران مدین 213
- پیوند حضرت موسی و حضرت شعیب علیهما السلام 215
- ازدواج ساده! 225
- مهریههای سنگین باطل است 226
- کیفیّت یا کمیّت؟ 227
- پاسخ حضرت موسی علیه السلام 230
- لزوم نوشتن سند دیون 231
- اشاره 233
- 1. اصحاب الایکة در قرآن 233
- اصحاب الایکة 233
- 3. فلسفه تکرار برخی مطالب در قرآن مجید 234
- 2. «ایکه» یعنی چه؟ 234
- شرح و تفسیر آیات اصحاب الایکة 236
- 4. «اصحاب الایکه» چه کسانی بودهاند؟ 236
- لجاجت آفت دنیا و آخرت 241
- راز گریههای شعیب پیامبر علیه السلام 242
- اصحاب الحجر 243
- 1. حجر به چه معناست و در کجاست؟ 243
- اشاره 243
- 2. اصحاب الحجر در قرآن 244
- 3. محلّ سکونت اصحاب الحجر 244
- 4. نوع نگاه به آثار گذشتگان 244
- تفسیر آیات اصحاب الحجر 245
- قوم ثمود 247
- خاورمیانه مهد پیامبران الهی 252
- قوم صالح 253
- تقلید مشروع و نامشروع 257
- پیروی از نیاکان! 258
- مشارکت در ثواب و گناه دیگران! 262
- اشقی الاولین و اشقی الاخرین! 263
- سرگذشت قوم ثمود در سوره نمل 264
- دفاع آری، ترور هرگز! 267
- اصحاب الرّسّ 270
- اشاره 270
- تفاوت سورههای مکّی و مدنی 270
- آیات سوره فرقان 273
- اصحاب الرس چه کسانی بودند؟ 274
- سرگذشت اصحاب الرّس در سوره ق 277
- اصحاب الرّس چگونه نابود شدند؟ 280
- خرافه و خرافهپرستی 281
- اصحاب الرّس در کلام مولی امیرالمؤمنین علیه السلام 281
- اشاره 281
- 2. مصادیقی از خرافهپرستی 282
- 1. تعریف خرافه 282
- 3. سرچشمههای خرافه پرستی 299
- اشاره 302
- اشاره 302
- مباحث مربوط به اصحاب القریة 302
- اصحاب القریة 302
- 1. داستان اصحاب القریة در سوره یاسین 303
- داستان اصحاب القریة 307
- شرح و تفسیر 308
- مجاهدی خستگی ناپذیر 311
- مأموریّت شمعون الصّفا 316
- در راه حق از کمی همراهان نترسید! 318
- پیشتازی حبیب نجار 321
- پیشتازی مؤمن آل فرعون 321
- تقیّه، تغییر روش مبارزه 322
به داستان اصحاب الاخدود به صورت خلاصه اشاره میکند. توجّه فرمایید:
« «قُتِلَ أَصْحَابُ الْأُخْدُودِ* النَّارِ ذَاتِ الْوَقُودِ* إِذْ هُمْ عَلَیْهَا قُعُودٌ* وَهُمْ عَلَی مَا یَفْعَلُونَ بِالْمُؤْمِنِینَ شُهُودٌ»؛ مرگ بر (شکنجهگران و) صاحب گودال (آتش)، آتشی عظیم و شعلهور! هنگامی که در کنار آن نشسته بودند، و آنچه را با مؤمنان انجام دادند (با خونسردی و قساوت) تماشا میکردند!».(1)
راستی این سنگدلان به چه بهانهای با آن مردم مظلوم چنین برخورد خشن و غیر انسانی داشته، و دست به این جنایت زدند؟ آیه بعد پاسخ این سؤال را میدهد. توجّه فرمایید:
«وَمَا نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلَّا أَنْ یُؤْمِنُوا بِاللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَمِیدِ* الَّذِی لَهُ مُلْکُ السَّماوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ»؛ آنها هیچ ایرادی بر مؤمنان نداشتند جز این که به خداوند توانا و شایسته ستایش ایمان آورده بودند؛ همان خدایی که حکومت آسمانها و زمین از آن اوست و خداوند بر همه چیز گواه است».(2) آری جرم آنها ایمان آوردن به پروردگار و پاسخ دادن به ندای فطرت و پیامبر درون و برون بود.
عاقبت شکنجهگران!
طبق آنچه در روایات اسلامی آمده یکی از مسیحیان نجران که منطق زور پادشاه یمن را نپذیرفت، موفّق شد خود را از چنگال مأموران ذونواس نجات داده و به سمت روم فرار کند. هنگامی که نزد قیصر روم رفت، گفت: چگونه اینجا آرام نشستهای در حالی که همکیشان تو را در نجران شکنجه کرده و در گودالهای آتش میسوزانند؟! سپس داستان اصحاب الاخدود را برای قیصر روم بیان کرد. قیصر گفت: منطقه من از یمن دور است و نمیتوانم به آنجا
1- سوره بروج، آیات 4- / 7.
2- سوره بروج، آیات 7- / 9.