- پیشگفتار 1
- مقدّمه 2
- اشاره 6
- اصحاب کهف 6
- هشت آیه اوّل سوره کهف 7
- شأن نزول سوره کهف 11
- شرح و تفسیر آیات 14
- تفسیر آیات 13 تا 16 سوره کهف 18
- داستان اصحاب کهف از زبان حضرت علی علیه السلام 18
- ارشاد جاهل و متنبّه نمودن غافل 26
- به سوی غار 27
- اشاره 31
- پایان خواب عمیق 31
- 1. اختلاف در مورد مقدار خواب 32
- 2. در پی غذا و ادامه ماجرا 33
- 3. وسط قرآن 34
- راز خواب طولانی 35
- معنای تقیّه 38
- تقیّه 38
- ادلّه جواز تقیّه 38
- تقیّه خوفی و مداراتی 41
- برملا شدن راز اصحاب کهف 42
- تعداد اصحاب کهف 44
- اشاره 44
- 1. عدد یاران کهف 45
- 2. سگ اصحاب کهف 45
- 3. مراء و جدال 48
- 1. فلسفه إنشاءاللَّه 50
- اهمیّت إنشاءاللَّه 50
- اشاره 50
- 2. پیامبر صلی الله علیه و آله و فراموشی! 51
- معنای ترک اولی 52
- مدّت خواب اصحاب کهف 53
- خداوند شنوا و بیناست 54
- فصاحت و بلاغت قرآن 54
- هدف از بیان داستان اصحاب کهف 55
- طرق اثبات معاد 56
- اشاره 62
- اصحاب الاخدود 62
- ماجرای اصحاب اخدود 63
- شرح و تفسیر آیات 64
- تفاوت مهم پیامبران و دشمنانشان 67
- ادامه تفسیر آیات اصحاب الاخدود 69
- عاقبت شکنجهگران! 70
- هدف از بیان داستان اصحاب الاخدود 71
- صبر از دیدگاه امام علیه السلام 72
- شکنجه اختصاص به یمن نداشت! 73
- اصحاب الجنّة 75
- تاریخ پیشینیان در قرآن مجید 75
- اشاره 75
- خلاصه داستان 76
- محلّ باغ کجا بود؟ 76
- اهمیّت قلم 78
- آیات اصحاب الجنّة 79
- شرح و تفسیر 79
- چهار نکته: 85
- 1. فلسفه مطالعه تاریخ گذشتگان 85
- 2. موانع انفاق 86
- 3. امام حسن مجتبی علیه السلام الگوی انفاق 89
- 4. آثار زیانبار گناه 90
- اشاره 95
- 1. اهمیّت و قداست کعبه از نظر قرآن 95
- درباره کعبه 95
- اشاره 95
- اصحاب الفیل 95
- 2. اهمیّت کعبه و مراسم حج در روایات 100
- 3. اهمیّت کعبه در سخنان دشمنان 101
- 4. نماز به سمت قبله چرا؟ 102
- 5. چرا کعبه در مکّه واقع شد؟ 103
- علی علیه السلام کیست؟ 105
- داستان ابرهه 106
- شرح و تفسیر آیات 110
- 1. حقیقت است یا افسانه؟ 112
- چند نکته: 112
- 2. دعاهای مستجاب 112
- 3. ابزار مرگ در دل عوامل حیات 113
- اصحاب السبت 117
- امتحانات الهی 117
- یاران روز شنبه 118
- اشاره 121
- کلاه شرعی! 121
- الف) حیلههای منفی 121
- ب) حیلههای مثبت 122
- کلاه شرعی چرا؟ 123
- پیشبینی پیامبر صلی الله علیه و آله درباره حیلههای منفی آخرالزمان 124
- حضرت علی علیه السلام و هدیه شبانه! 126
- مراحل امر به معروف و نهی از منکر 131
- روش امر به معروف و نهی از منکر 135
- امر به معروف و نهی از منکر در روایات 135
- اشاره 137
- اصحاب السّفینه 137
- نکاتی در مورد زندگانی حضرت نوح علیه السلام 138
- 1. مؤمنان به نوح پیامبر علیه السلام 138
- اشاره 138
- ایراد مذکور مخصوص حضرت نوح نبود! 139
- اشاره 141
- اهمیّت نظام ارزشی هر جامعه 141
- 2. روش تبلیغی حضرت نوح علیه السلام 145
- اشاره 146
- ابزار هدایت و دعوت 146
- 3. عمر طولانی حضرت نوح علیه السلام 149
- نفرین حضرت نوح علیه السلام 152
- سفارشات شیطان! 156
- روابط مادّی و معنوی انسانها 157
- علی علیه السلام و تقاضای بیمورد عقیل 160
- پسر نوح پیامبر 162
- ارتباط با خدا تنها راه نجات 165
- مشکل دنیای امروز 166
- مبارزه با بتپرستی هدف اصلی پیامبران 167
- تاریخچه بتپرستی 169
- مشکلات بتپرستی 170
- بتپرستی مدرن در عصر ما 172
- اصحاب الاعراف 174
- فضیلت تلاوت سوره اعراف 174
- اشاره 174
- شرح و تفسیر آیات اصحاب الاعراف 175
- اصحاب اعراف چه کسانی هستند؟ 178
- بشارت امیرالمؤمنین علی علیه السلام به حارث هَمْدانی 179
- تقاضای بهشت 181
- اشاره 183
- اصحاب مدین 183
- انبیا علیهم السلام با چه چیزهایی مبارزه کردهاند؟ 184
- شرح و تفسیر 186
- سیره علی علیه السلام در مورد بازاریان 189
- بقیّة اللّه یکی از نامهای امام زمان علیه السلام 193
- کم فروشان ایمان ندارند! 196
- کم فروشی اختصاص به معامله و تجارت ندارد! 197
- اشاره 198
- 1. تکیه بر منطق و دلیل عقل 198
- نشانههای پیامبران 198
- 3. ترک تعصّب 199
- 2. دلسوزی و مهربانی 199
- مقایسه منطق پیامبران با بت پرستان 202
- اهمّیت نماز 203
- آثار وضعی گناهان 204
- ابزار تبلیغی پیامبران 205
- 1. سلاح علم و دانش و استدلال و منطق 205
- اشاره 205
- 3. تهدید به عذابهای الهی 207
- 2. سلاح معجزه 207
- عذاب قوم شعیب 208
- جسارت و هتّاکی قوم شعیب 210
- پاسخهای منطقی و بردبارانه حضرت شعیب علیه السلام 211
- پایان عمر تبهکاران مدین 213
- پیوند حضرت موسی و حضرت شعیب علیهما السلام 215
- ازدواج ساده! 225
- مهریههای سنگین باطل است 226
- کیفیّت یا کمیّت؟ 227
- پاسخ حضرت موسی علیه السلام 230
- لزوم نوشتن سند دیون 231
- اشاره 233
- 1. اصحاب الایکة در قرآن 233
- اصحاب الایکة 233
- 3. فلسفه تکرار برخی مطالب در قرآن مجید 234
- 2. «ایکه» یعنی چه؟ 234
- شرح و تفسیر آیات اصحاب الایکة 236
- 4. «اصحاب الایکه» چه کسانی بودهاند؟ 236
- لجاجت آفت دنیا و آخرت 241
- راز گریههای شعیب پیامبر علیه السلام 242
- اصحاب الحجر 243
- اشاره 243
- 1. حجر به چه معناست و در کجاست؟ 243
- 2. اصحاب الحجر در قرآن 244
- 4. نوع نگاه به آثار گذشتگان 244
- 3. محلّ سکونت اصحاب الحجر 244
- تفسیر آیات اصحاب الحجر 245
- قوم ثمود 247
- خاورمیانه مهد پیامبران الهی 252
- قوم صالح 253
- تقلید مشروع و نامشروع 257
- پیروی از نیاکان! 258
- مشارکت در ثواب و گناه دیگران! 262
- اشقی الاولین و اشقی الاخرین! 263
- سرگذشت قوم ثمود در سوره نمل 264
- دفاع آری، ترور هرگز! 267
- اشاره 270
- اصحاب الرّسّ 270
- تفاوت سورههای مکّی و مدنی 270
- آیات سوره فرقان 273
- اصحاب الرس چه کسانی بودند؟ 274
- سرگذشت اصحاب الرّس در سوره ق 277
- اصحاب الرّس چگونه نابود شدند؟ 280
- خرافه و خرافهپرستی 281
- اصحاب الرّس در کلام مولی امیرالمؤمنین علیه السلام 281
- اشاره 281
- 2. مصادیقی از خرافهپرستی 282
- 1. تعریف خرافه 282
- 3. سرچشمههای خرافه پرستی 299
- اشاره 302
- اشاره 302
- مباحث مربوط به اصحاب القریة 302
- اصحاب القریة 302
- 1. داستان اصحاب القریة در سوره یاسین 303
- داستان اصحاب القریة 307
- شرح و تفسیر 308
- مجاهدی خستگی ناپذیر 311
- مأموریّت شمعون الصّفا 316
- در راه حق از کمی همراهان نترسید! 318
- پیشتازی حبیب نجار 321
- پیشتازی مؤمن آل فرعون 321
- تقیّه، تغییر روش مبارزه 322
آنها را در رود نیل غرق کرد و تمام کاخها و املاک و اموال آنها به بنیاسرائیل رسید.
لجاجت صفت بسیار بدی است؛ مخصوصاً در امور اجتماعی و سیاسی.
انسان هر زمان پی به اشتباه خود برد، باید برگردد و با لجاجت راه خطا را ادامه ندهد.
در مسائل خانوادگی نیز هر یک از زن و شوهر اشتباه کردند با یک عذرخواهی اختلاف را خاتمه دهند و کار خود را توجیه نکنند و از خود لجاجت نشان ندهند. این امور درسهای عبرتی است که از داستان اصحاب الجنه میآموزیم.
« «کَذَلِکَ الْعَذَابُ وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَکْبَرُ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ»؛ اینگونه است عذاب (خداوند در دنیا)، و عذاب آخرت از آن هم بزرگتر است اگر میدانستند».(1)
صاعقهای که آن باغ بزرگ را تبدیل به تلّی از خاکستر کرد یک جرقه دنیوی بود و این در مقایسه با عذاب آخرت بسیار ناچیز، و عذاب آخرت بسیار بزرگتر است.
چهار نکته:
1. فلسفه مطالعه تاریخ گذشتگان
سؤال: از فرمایشات حضرت علی علیه السلام استفاده میشود که مطالعه تاریخ گذشتگان باعث طول عمر انسان میشود. آیا منظور حضرت این است که اگر عمر کسی پنجاه سال باشد با مطالعه تاریخ گذشتگان صد ساله میشود، یا اگر عمرش 100 سال باشد، دویست ساله میشود؟
1- سوره قلم، آیه 33.