اشخاص و گروه ها در قرآن (محورهای کاربردی در رسانه ملی) صفحه 216

منظور از «اوتاد» این است که فرعون دارای سپاه فراوانی بوده که به وسیله آنان، پادشاهی خود را مستحکم کرده بود.(1) برخی نیز گفته اند: علت اینکه فرعون را «ذوالاوتاد» خوانده اند، این است که هرگاه خشمگین می شد و می خواست افراد را مجازات کند، آنان را روی زمین می خواباند، چهار میخ به دست و پاهای آنان می کوبید و آنان را به حال خود رها می کرد تا بمیرند.(2)

4. شناسه رفتاری و روانی فرعون

4. شناسه رفتاری و روانی فرعون

الف) شکنجه گری و نسل کشی: فرعون زمان موسی علیه السلام از نظر رفتاری، خشن تر و سنگدل تر و بدرفتارتر از فرعون های قبلی بود. به ویژه زمانی که در خواب دید آتشی از بیت المقدس آمد و خانه های مصر و قبطیان را سوزاند و خانه های بنی اسرائیل باقی ماند. در نتیجه، ساحران و کاهنان را دعوت کرد تا خواب او را تعبیر کنند. آنان گفتند: از بیت المقدس مردی خواهد آمد که نابودی مصر به دست اوست.(3) به دنبال این خواب، فرعون دستور داد زنان را شکنجه کنند و فرزندان پسر را سر برید و دختران را زنده گذارد. (4)

ب) استکبار: خودبزرگ بینی و استکبار فرعون در برابر حضرت موسی علیه السلام و آیات الهی، از دیگر رفتارهای ناپسند اوست. قرآن نیز از زبان فرعون می فرماید: «فَقَالَ أَنَا رَبُّکمُ الْأَعْلَی؛ و گفت: من پروردگار برتر شما هستم». (نازعات: 24)

در جای دیگر، خداوند علت تکبرورزی وی را «قدرت» و «سلطنت» او می داند. (زخرف:51 و52)

ج) استهزا و خوار شمردن: دیگر ویژگی رفتاری فرعون، استهزا و تحقیر موسی علیه السلام است، چنان که قرآن می فرماید: «فَلَمَّا جَاءهُم بِآیاتِنَا إِذَا هُم مِّنْهَا یضْحَکونَ؛ ولی هنگامی که او آیات ما را برای آنها آورد، به آن می خندیدند». (زخرف: 47)

1- مجمع البیان، ج 7 8، ص 729.
2- علل الشرایع، ص 70.
3- تاریخ طبری، ج 1، ص 297.
4- نک: بقره: 49؛ اعراف:141؛ ابراهیم: 6.