- دیباچه 1
- مقدمه 3
- بخش اول: کلیات 6
- اشاره 6
- فصل اول: کلید واژه ها 8
- اشاره 8
- 1. روایت در لغت و اصطلاح 8
- الف) روایت در لغت 8
- اشاره 8
- ب) روایت در اصطلاح 9
- 2. قصه در لغت و اصطلاح قرآن 11
- اشاره 11
- الف) قصه در لغت 11
- ب) قصه در اصطلاح 12
- 1. پیشینه قصه و قصه گویی 13
- اشاره 13
- فصل دوم: قصه در قرآن 13
- 2. علل گرایش به قصه 14
- 3. تاریخچه روایت شناسی 16
- 4. سنخ شناسی قصه های قرآن 18
- 5. انواع قصه های قرآن 21
- 6. ویژگی های قصه های قرآن 22
- 7. اهداف قصه های قرآن 23
- اشاره 23
- الف) هدایت مردم 24
- ب) تثبیت قلب پیامبر 24
- ج) اثبات صدق پیامبر و تأیید رسالت او 25
- د) عبرت گیری 27
- ه) انذار و هشدار 28
- یک اسوه های ستوده 28
- اشاره 28
- و) معرفی اسوه 28
- دو اسوه های نکوهیده 32
- ز) تبیین وحدت دین (سیر ادیان در قالب اسلام) 33
- اشاره 36
- بخش دوم: سطوح متن در قصه های قرآن 36
- اشاره 38
- فصل اول: الگوی ارتباطی روایت 38
- الگوی ارتباطی در قرآن 39
- اشاره 41
- فصل دوم: سطوح متن 41
- 1 و 2. طرح و داستان 41
- اشاره 41
- تفاوت طرح و داستان 42
- 3. سبک 44
- 4. معانی 46
- 5. مبانی 46
- فصل سوم: سبک در قصه های قرآن 48
- 1. ایجاز معجزه آسا 48
- اشاره 48
- 2. دقت و ظرافت در به کارگیری الفاظ 49
- 3. هماهنگی محتوا و موسیقی کلمات 51
- اشاره 54
- فصل چهارم: داستان در قصه های قرآن 54
- اشاره 54
- 1. رویداد در قصه های قرآن 54
- الف) رویدادهای عادی 54
- ب) رویدادهای غیرعادی(اعجازین) 55
- ج) تفاوت قصه های قرآن و قصه های بشری در جهان داستانی 55
- د) علیت 56
- اشاره 57
- 2. شخصیت در قصه های قرآن 57
- الف) خداوند متعال 57
- یک ملائک 62
- اشاره 62
- ب) دیگر شخصیت ها 62
- دو انسان 64
- اشاره 65
- انبیای الهی 65
- طاغوت ها 66
- اشاره 67
- نگاه متعادل به زن 68
- تصویر طبیعی از زن با همه چهره هایش 70
- نام بردن از زنان 72
- اشاره 73
- در عرصه ثروت 74
- تنوع در نمونه ها و الگوهای فردی و اجتماعی در شخصیت های انسانی 74
- در عرصه رسالت 74
- در عرصه اجتماعی 75
- سه جن 75
- چهار حیوانات 77
- 3. زمان در قصه های قرآن 79
- 4. مکان در قصه های قرآن 80
- چند نکته 80
- 1. شیوه ارائه رویدادها از طریق طرح در قصه های قرآن 83
- اشاره 83
- اشاره 83
- الف) نظم در قصه های قرآن 83
- فصل پنجم: طرح در قصه های قرآن 83
- ب) سرعت روایی در قصه های قرآن 86
- توضیحی در باب سرعت روایی 86
- اشاره 86
- یک صحنه در قصه های قرآن 91
- اشاره 92
- گفت وگو در قصه های قرآن 92
- استفاده حداکثری از گفت وگو در قصه های قرآن 92
- تک گویی در قصه های قرآن 95
- طرف های گفت وگو در قصه های قرآن 96
- کارکردهای معمول گفت وگو در قصه های قرآن 97
- کارکردهای ویژه گفت وگو در قصه های قرآن 100
- گفت وگو به جای نقل کنش 100
- اشاره 100
- گفت وگو به جای تلخیص 101
- گفت وگو قرینه ای برای حذف 102
- اشاره 102
- دو تلخیص در قصه های قرآن 103
- سه توصیف در قصه های قرآن 104
- چهار حذف در قصه های قرآن 105
- ج) تکرار در قصه های قرآن 108
- 2. چگونگی ارائه شخصیت از طریق طرح در قصه های قرآن 114
- اشاره 114
- اشاره 114
- الف) دو شیوه ارائه شخصیت در قصه های قرآن 114
- توصیف شخصیت از طریق کنش 115
- توصیف شخصیت از طریق گفت وگو 117
- ب) اسلوب خاص قرآن در ارائه شخصیت 119
- اشاره 120
- 3. چگونگی ارائه زمان از طریق طرح در قصه های قرآن 120
- الف) دوره تاریخی در قصه های قرآن 120
- ب) زمان رخدادها در قصه های قرآن 121
- اشاره 123
- الف) قصه هایی که مکان (سرزمین جغرافیایی) در آنها ذکر شده است 123
- مصر 123
- اشاره 123
- 4. چگونگی ارائه مکان از طریق طرح در قصه های قرآن 123
- مسجدالحرام و مسجدالاقصی 125
- احقاف، حجر، مَدْینَ 125
- ب) قصه هایی که مکان (سرزمین جغرافیایی) در آنها ذکر نشده است 126
- 5. روایت گری در قصه های قرآن 127
- اشاره 127
- الف) راوی و روایت شنو در قصه های قرآن 127
- ب) راوی و انواع زاویه دید در قصه های قرآن 127
- نکته پایانی 129
- فصل ششم: معانی (درون مایه ها) در قصه های قرآن 131
- اشاره 131
- 1. دعوت به توحید 131
- 2. ایمان به معاد 134
- 3. توجه به دشمنی شیطان 136
- 4. تقابل ایمان و کفر 139
- 5. تصدیق بشارت ها و بیم ها 140
- 6. مبارزه با فساد اجتماعی 141
- اشاره 143
- 7. بیان سنن حاکم بر تاریخ 143
- الف) سنت ارتباط تغییر اوضاع اجتماعی با تغییر روحی انسان ها 144
- ب) سنت پیروزی حق بر باطل 145
- ج) سنت نصرت الهی فقط با امتحان و صبر 147
- اشاره 150
- فصل هفتم: مبانی در قصه های قرآن 150
- نکته پایانی 152
- اشاره 153
- بخش سوم: تحلیلی بر سطوح روایت در قصه یوسف علیه السلام 153
- فصل اول: مروری بر چینش و نقل رویدادها 155
- فصل دوم: تحلیل قصه 158
- اشاره 158
- 1. سبک در قصه یوسف علیه السلام 159
- الف) نرمی خاص واژه ها و موسیقی کلمات در این قصه 159
- اشاره 159
- ب) ظرافت در به کارگیری کلمات 161
- ب) شخصیت در قصه یوسف علیه السلام 162
- یک حضور الهی در قصه حضرت یوسف علیه السلام 162
- الف) رویداد در قصه یوسف علیه السلام 162
- 2. داستانی در قصه یوسف علیه السلام 162
- اشاره 162
- اشاره 162
- دو سایر شخصیت ها 164
- 3. طرح در قصه یوسف علیه السلام 164
- اشاره 164
- آغاز قصه 165
- الف) شیوه ارائه رویداد به وسیله طرح در قصه یوسف علیه السلام 167
- ب) چگونگی ارائه شخصیت از طریق طرح در قصه یوسف علیه السلام 168
- ج) چگونگی ارائه مکان از طریق طرح در قصه یوسف علیه السلام 169
- د) چگونگی ارائه زمان از طریق طرح در قصه یوسف علیه السلام 170
- 4. معانی در قصه یوسف 170
- 5. مبانی در قصه یوسف علیه السلام 171
- جمع بندی و خلاصه مطالب 173
- اشاره 173
- اشاره 175
- الف) رویداد در قصه های قرآن 175
- 2. داستان در قصه های قرآن 175
- 1. سبک در قصه های قرآن 175
- ب) شخصیت در قصه های قرآن 176
- ج) زمان در قصه های قرآن 176
- اشاره 177
- د) مکان در قصه های قرآن 177
- الف) چگونگی ارائه رویدادها از طریق طرح 177
- 3. طرح در قصه های قرآن 177
- ب) چگونگی ارائه شخصیت از طریق طرح در قصه های قرآن 179
- د) چگونگی ارائه مکان از طریق طرح در قصه های قرآن 179
- 4. معانی (درون مایه ها) در قصه های قرآن 179
- ج) چگونگی ارائه زمان توسط طرح قصه های قرآن 179
- اهمیت و دست آورد نظریه سطوح متن 180
- 5. مبانی در قصه های قرآن 180
- اشاره 180
- الف) کتاب ها 182
- کتاب نامه 182
- اشاره 182
- ب) مقاله ها 187
وَمَکَرُوا مَکْرًا کُبَّارًا وَقَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَکُمْ وَلَا تَذَرُنَّ وَدًّا وَلَا سُوَاعًا وَلَا یَغُوثَ وَیَعُوقَ وَنَسْرًا وَقَدْ أَضَلُّوا کَثِیرًا وَلَا تَزِدْ الظَّالِمِینَ إِلَّا ضَلَالًا. (نوح: 6 11 و 21 24)
]نوح[ گفت: «پروردگارا، من قوم خود را شب و روز دعوت کردم، و دعوت من جز بر گریزشان نیفزود. و من هر بار که آنان را دعوت کردم تا ایشان را بیامرزی، انگشتانشان را در گوش هایشان کردند و ردای خویشتن بر سر کشیدند و اصرار ورزیدند و هرچه بیشتر بر کبر خود افزودند. سپس من آشکارا آنان را دعوت کردم. باز من به آنان اعلام نمودم و در خلوت [و] پوشیده نیز به ایشان گفتم. گفتم: از پروردگارتان آمرزش بخواهید که او همواره آمرزنده است. [تا] بر شما از آسمان باران پی در پی فرستد.» ... نوح گفت: «پروردگارا، آنان نافرمانی من کردند و کسی را پیروی نمودند که مال و فرزندش جز بر زیان وی نیفزود. و دست به نیرنگی بس بزرگ زدند. و گفتند: زنهار، خدایان خود را رها مکنید، و نه «وَدّ» را واگذارید و نه «سُواع» و نه «یَغُوث» و نه «یَعُوق» و نه «نَسْر» را. و بسیاری را گمراه کرده اند. [بار خدایا،] جز بر گمراهی ستمکاران میفزای».
گفت وگو قرینه ای برای حذف
اشاره
گفت وگو قرینه ای برای حذف
در قصه های قرآن، ایجاز در کلام به واسطه حذف، بسیار است. البته همواره قرینه هایی برای استنباط قطعه حذف شده از متن می توان یافت. از جمله این قرینه هاگفت وگوست؛ به صورتی که از گفت وگو می توان رویداد حذف شده را حدس زد.
در قصه سلیمان می خوانیم: «اذْهَب بِکِتَابِی هَذَا فَأَلْقِهِ إِلَیْهِمْ ثُمَّ تَوَلَّ عَنْهُمْ فَانظُرْ مَاذَا یَرْجِعُونَ قَالَتْ یَا أَیُّهَا المَلَأُ إِنِّی أُلْقِیَ إِلَیَّ کِتَابٌ کَرِیمٌ؛ این نامه مرا ببر و