علل الشرایع صفحه 199

و متوجه آخرت باشد) و آرزویش را پشت سرش مقرر داشت تا زمانی که ترک اولائی از او سر زد که در آن هنگام آرزویش مقابل چشمش آمد (و حجاب و ساتر از ادراک حقایق گردید) و مرگش پشت سر قرار گرفت و از این جهت است که مردم عقل (فطری) دارند و میفهمند و لیکن چیزی را نمیدانند.

باب هشتاد و سوم علت آنکه خداوند وسعت داده روزی احمقان را

1- حدیث کرد مرا پدرم از ... از حضرت صادق علیه السّلام که میفرمود: علت آنکه خداوند (در غالب اوقات) وسعت داده روزی احمقان را (که براحتی و با اندکی زحمت بآنها میرسد) آنست که عبرت بگیرند عقلا (آن کسانی که خود را صاحب عقل و تدبیر میدانند) و بدانند که وسعت رزق و رواجی کسب بعقل و حیله و تدبیر و تزویر نیست

باب هشتاد و چهارم علت آنکه انسان بدون علت گاهی محزون میگردد، و گاهی خوشحال می شود بدون جهت

1- حدیث کرد مرا پدرم از ... از عبد الرحمن که گفت عرض کردم بحضرت صادق علیه السّلام چرا در بعضی اوقات محزون میشوم بدون آنکه سببی داشته باشد و یا اهل و فرزندان و اموالم موجب آن گردیده باشند، و چه بسا می شود که خورسند و خوشحال میگردم بدون آنکه چیزی سبب و علت آن بشود.

فرمود: هیچ کسی نیست مگر آنکه ملکی و شیطانی همراه اوست، هر وقت آن ملک باو نزدیک گردد خوشحال می شود، و هر گاه شیطان باو نزدیک شود (و او را وسوسه نماید) محزون و مهموم گردد (پس چنان نیست که تو گمان کرده ای بلکه حزن و اندوه از وساوس شیطانیست).