- مقدّمه مصحّح 1
- اشاره 1
- باب فی کیفیه «1» القراءه و تسمیه الکتاب 3
- اشاره 3
- متن رساله 3
- مخرج حروف اقصاء اللسان و له مخرجان 4
- باب فی مخارج الحروف 4
- مخرج حروف وسط اللسان مخرج واحد 4
- مخرج حروف [حلق و له ثلاثه مخارج 4
- اشاره 4
- فصل فی معنی الاصطلاحی للتجوید 4
- أقسام الحروف 4
- اشاره 4
- مخرج حروف حافّه اللسان ثلاثه مخارج 5
- مخرج حروف الشفتین و له مخرجان 5
- باب فی إدغام الجنسین و ملاحظه ... 6
- باب فی کیفیه الاستعاذه 7
- باب فی کیفیه المدّات 7
- باب فی کیفیه البسمله 7
- باب فی أعداد المدّات 8
- باب فی کیفیه مدّ اللازم الذی یکون فی الحروف الذی وقع فی أوّل «1» السور 8
- باب فی کیفیه النون الساکن و التنوین و حکم القلب و الإظهار و الإدغام و الإخفاء 9
- بیان الإظهار 9
- اشاره 9
- فائده فی الإظهار 9
- اشاره 9
- فصل فی حکم میم الساکن إذا کان بعده «و» أو «ف» 9
- باب فی کیفیه الإدغام إذا تلاقی المثلان 9
- باب الإدغام و حروف یرملون 9
- باب فی إدغام ذال إذ و دال قد و تاء تأنیث الساکنه و لام بل و هل و قل 9
- بیان الإخفاء 9
- باب فی تفخیم الراء و ترقیقه 10
- باب فی الوقف 11
- باب فی بیان لفظه اللّه و غلظته «2» و رقّته 11
- اشاره 11
- فصل فی حرف لا یوقف علیه بالروم و الإشمام 12
- صفه «3» الروم 12
- بیان أنواع الوقف 12
- صفه «1» الإشمام 12
- باب فی بیان اللحنین 13
- اشاره 13
- باب فی التکبیر 14
- بیان لحن الخفی 14
- اشاره 14
- بیان رموزات الوقوفات 15
- ذکر رمز القرّاء السبعه علی سبیل الاجتماع 16
- بیان رموزات أسماء القرّاء السبعه منفردین علی حروف ابیجاد 16
- ذکر موالد القرّاء السبعه 17
- باب فی عدد حروف الهجاء «4» حرفا حرفا 18
- باب فی عدد الآیات و الکلم و الحروف 18
- خاتمه «3» الکتاب 19
اشاره
4 تحفه الحفّاظ
نگاشته نصره بن عمر (زنده تا 862 ه. ق) به کوشش سیّد محمّد یوسفی ص: 83
مقدّمه مصحّح
مقدّمه مصحّح رساله حاضر منظومه ای است در علم تجوید که در 21 ربیع الثانی سال 962 ه. ق به خطّ شمس الدین بن محمّد بن شمس الدین الحافظ مرقوم گشته است.
نام مؤلّف به گزارش برگل در کتاب ادبیات فارسی بر مبنای تألیف استوری «1»، نصره بن عمر ملقّب به سکندر می باشد و کتاب را در سال 862 ه. ق به نظم آورده است.
تاریخ به نظم آوردن کتاب در پایان آن چنین آمده است:
این کتاب طرفه نغز دلفروز من به نظم آوردم اندر چار روز
در دوشنبه کردم این را ابتدا بود این را پنجشنبه انتها
رفته از هجر رسول ذو الجلال ای برادر هشتصد شصت دو سال نسخه دیگری از آن نیز در بادلیان «2» و آستان قدس رضوی «3» و کابل «4» موجود می باشد.
موضوعات مطروحه در این منظومه، اگر چه نسبت به کتب دیگری که در علم تجوید نوشته شده، از جامعیت کافی برخوردار نیست، اما ناظم تلاش نموده است تا مطالب مهمّ علم تجوید را با گزینش از شش کتاب دیگر برای مبتدیان در این علم گرد آورد.
__________________________________________________
(1) جلد اوّل، صص 358- 357.
(2) همان، ص 358.
(3) همان، ص 358 و الذریعه إلی تصانیف الشیعه، ج 3، ص 430.
(4) ادبیات فارسی بر مبنای تألیف استوری، ج 1، ص 377، شماره 16.