تحفه الحفاظ( گنجینه بهارستان 1) صفحه 6

لیک پیش سیبویه ای نامور «آه» از اقصای حلق آید بدر

بعضی از ایشان سه مخرج دیده اند هشت مخرج دیگران بگزیده اند

پیش بعضی چارده مخرج بود وین نداند هر که طبعش کج بود

پیش بعضی هر یکی را از حروف مخرجی خاص است ای صاحب وقوف با تو من حکم مخارج گفته ام وین در اسرار یکسر سفته ام

باب فی إدغام الجنسین و ملاحظه ...

باب فی إدغام الجنسین و ملاحظه ...

چون ز یک جنسی دو حرف اندر کلام یافته باشد ملاقات تمام قاریان آنجا ملاحظ می شوند تا جدا از یکدگر وا می کنند

تا مثالی خواهی از این نوعها «یبتغ غیر» «1» است و

دیگر «وجهها» «2»

باز در الکهف ترک نام کن عین «تسطع» «3» در «علیه» ادغام کن باز «هاء» «مالیه» «4» اندر «هلک» واجب الادغام باشد، ای «5» ملک در «یوجّهه» «6» همین حکم آوریم تا گمان از خاطرت بیرون بریم مثل «فاصفح عنهم» «7» «سبّحه» «8» نیز واجب الاظهار باشد ای عزیز

حرف «جیمی» کو رسد با «سین» و «زا» هم ملاحظ باش و نیکو کن ادا

تا نگردد «سین» و «زا» با هم بدل قاریان می آورند این در عمل ور مثالش خواهی ای نیکو خصال «رجسهم» «9»، «و الرّجز فاهجر» «10» آن مثال هر کجا ساکن نباشد «واو» و «یا» شرط باشد احتیاط، آنجا تو را __________________________________________________

(1) آل عمران/ 85: «من یبتغ غیر الإسلام دینا ...».
(2) مائده/ 108: «ذلک أدنی أن یأتوا بالشهاده علی وجهها ...».
(3) کهف/ 82: «ما لم تسطع علیه صبرا».
(4) حاقّه/ 28: «ما أغنی عنی مالیه هلک عنّی سلطانیه ...».
(5) س: نه.
(6) نحل/ 76: «و هو کلّ علی مولاه أینما یوجّهه لا یأت بخیر».
(7) زخرف/ 89.
(8) انسان/ 26: «و سبّحه لیلا طویلا.
(9) توبه/ 125: «فزادتهم رجسا إلی رجسهم».

(10) مدّثّر/ 5.