کتابخانه بالقرآن

7087 حدیث از حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام صفحه 1364

صفحه 1364

امیرالمؤمنین علی علیه السلام :

بِالتَّواخی فِی اللّه ِ تُثمِرُ الاُخُوَّةُ .

امام علی علیه السلام : با برادریِ خدایی است که [درخت ]برادری به بار می نشیند .

غرر الحکم : 4225 .

حدیث2750

امیرالمؤمنین علی علیه السلام :

إنَّ رَسولَ اللّه ِ صلی الله علیه و آله لَمّا هاجَرَ إلَی المَدینَةِ آخی بَینَ أصحابِهِ مِنَ المُهاجِرینَ وَالأَنصارِ ؛ جَعَلَ المَواریثَ عَلَی الاُخُوَّةِ فِی الدّینِ لا فی میراثِ الأَرحامِ ، وذلِکَ قَولُهُ تَعالی : «إِنَّ الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَهَاجَرُواْ وَجَـهَدُواْ بِأَمْوَ لِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَالَّذِینَ ءَاوَواْ وَّنَصَرُواْ أُوْلَـئکَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَآءُ بَعْضٍ» إلی قَولِهِ سُبحانَهُ : «وَالَّذِینَ ءَامَنُواْ وَلَمْ یُهَاجِرُواْ مَا لَکُم مِّن وَلَـیَتِهِم مِّن شَیْ ءٍ حَتَّی یُهَاجِرُواْ»

امام علی علیه السلام : چون پیامبر خدا به مدینه آمد ، میان یاران مهاجر و انصار خود ، پیمان برادری برقرار ساخت و میراثبری را بر اساس برادریِ دینی گذاشت ، نه بر اساس خویشاوندی. این گفته خداوند متعال نیز اشاره به این مطلب است : «کسانی که ایمان آورده و هجرت کرده اند و در راه خدا با مال و جان خود ، جهاد نموده اند و کسانی که [مهاجران را ]پناه داده و یاری کرده اند ، آنانْ خویشاوندان یکدیگرند» ، تا آن جا که خداوند سبحان می فرماید : «کسانی که ایمان آورده اند ، ولی هجرت نکرده اند، خویشاوندان شما نیستند ، تا آن که هجرت کنند» . بدین ترتیب، خویشاوندان [سببی و نَسَبی ]را از حکم میراث ، خارج ساخت و آن را مخصوص اهل مهاجرت و خاصّ اهل دین قرار داد .

سپس خداوند متعال باز به این مطلب بازگشت و فرمود : «آنان که کفر ورزیدند ، خویشاوندان یکدیگرند و اگر چنین نکنید [و کافران را نیز میراثبرِ خود قرار دهید] ، فتنه و فساد بزرگی در زمین ، رخ خواهد داد» . در نتیجه ، اگر از مسلمانان کسی می مُرد ، میراث و آنچه برجای می نهاد ، تنها به برادر دینی اش می رسید، نه به خویشان و خویشاوندانِ نزدیک.

چون اسلامْ نیرومند گشت، خداوند ، این آیه را نازل ساخت : «پیامبر به مؤمنان ، از خودشان سزاوارتر است و زنانش ، مادران مؤمنان هستند و در کتاب خدا، خویشاوندان ، نسبت به یکدیگر ، سزاوارتر از مؤمنان و مهاجران اند ، مگر آن که بخواهید به دوستان خود نیکی کنید . این حکم ، در کتاب خدا نوشته شده است» . این است معنای نسخ آیه میراث .