کتابخانه بالقرآن

7087 حدیث از حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام صفحه 955

صفحه 955

غرر الحکم : ح 7207 ، عیون الحکم والمواعظ : ص 395 ح 6689 .

حدیث1982

امیرالمؤمنین علی علیه السلام :

ـ مِن کِتابٍ لَهُ إلَی ابنِ عَبّاسٍ ، وکانَ عَبدُ اللّه ِ یَقولُ : «مَا انتَفَعتُ بِکَلامٍ بَعدَ کَلامِ رَسولِ اللّه صلی الله علیه و آله کَانتِفاعی بِهذَا الکَلامِ» ـ : أمّا بَعدُ ، فَإِنَّ المَرءَ قَد یَسُرُّهُ دَرَکُ ما لَم یَکُن لِیَفوتَهُ ، ویَسوؤُهُ فَوتُ ما لَم یَکُن لِیُدرِکَهُ ، فَلیَکُن سُرورُکَ بِما نِلتَ مِن آخِرَتِکَ ، وَلیَکُن أسَفُکَ عَلی ما فاتَکَ مِنها . وما نِلتَ مِن دُنیاکَ فَلا تُکثِر بِهِ فَرَحا ، وما فاتَکَ مِنها فَلا تَأسَ عَلَیهِ جَزَعا ، وَلیَکُن هَمُّکَ فیما بَعدَ المَوتِ .

امام علی علیه السلام : ـ در نامه اش به عبد اللّه ابن عبّاس ، و عبد اللّه می گفت «بعد از سخن پیامبر خدا ، از هیچ سخنی به اندازه این سخن ، بهره نبردم» ـ : امّا بعد؛ آدمی گاه ، از رسیدن به چیزی شادمان می شود که حتماً به او می رسیده است، و از نرسیدن به چیزی ناراحت می شود که هرگز به آن دست نمی یافت. پس، شادمانی تو ، باید برای رسیدن به چیزی باشد که به آخرتت مربوط می شود، و اندوهت نیز باید برای از دست دادن چیزی از آخرتت باشد. برای آنچه از دنیایت به دست آورده ای ، زیاد شاد مشو، و برای آنچه از آن از دست داده ای ، ناراحتی و بی تابی مکن؛ بلکه باید غمت ، برای پس از مرگ باشد.

نهج البلاغة : الکتاب 22 ، خصائص الأئمّة علیهم السلام : ص 95 ، تاریخ الیعقوبی : ج 2 ص 205 نحوه ، وکلاهما عن ابن عبّاس ، غرر الحکم : ح 3586 ولیس فیه : «وما نلت . . . جزعا» ، بحار الأنوار : ج 33 ص 495 ح700 ؛ تاریخ دمشق : ج 42 ، ص 503 ، دستور معالم الحکم : ص 79 کلاهما عن ابن عبّاس نحوه .

حدیث1983

امیرالمؤمنین علی علیه السلام :

ـ مِن کِتابٍ لَهُ إلَی ابنِ عَبّاس بِرِوایَةٍ اُخری ـ : أمّا بَعدُ ، فَإِنَّ المَرءَ لَیَفرَحُ بِالشَّیءِ الَّذی لَم یَکُن لِیَفوتَهُ ، ویَحزَنُ عَلَی الشَّیءِ الَّذی لَم یَکُن لِیُصیبَهُ ، فَلا یَکُن أفضَلُ ما نِلتَ فی نَفسِکَ مِن دُنیاکَ بُلوغَ لَذَّةٍ أو شِفاءَ غَیظٍ ، ولکِن إطفاءَ باطِلٍ أو إحیاءَ حَقٍّ ، وَلیَکُن سُرورُکَ بِما قَدَّمتَ ، وأسَفُکَ عَلی ما خَلَّفتَ ، وهَمُّکَ فیما بَعدَ المَوتِ .

امام علی علیه السلام : ـ در نامه اش به ابن عبّاس ، به روایتی دیگر ـ امّا بعد؛ آدمی از رسیدن به چیزی شاد می شود که برایش از دست رفتنی نیست ، و برای [نداشتن [چیزی غم می خورد که هرگز به آن نمی رسد. پس، نباید بهترین چیز در نزد تو از دنیایت ، رسیدن به لذّتی و یا گرفتن انتقامی باشد؛ بلکه باید خاموش ساختن باطلی و یا زنده ساختن حقّی باشد . و باید خوش حالی ات برای چیزی باشد که [برای فردایت [پیش فرستاده ای، و افسوست به خاطر چیزی باشد که به جا گذاشته ای تا دیگری بهره مند گردد [ و تو حسابش را پس بدهی ]، و غمت برای پس از مرگ باشد.