- اشاره 5
- عبور از صراط 6
- غم و شادی 7
- اصالت شادی 8
- نشانه هایی از اصالت شادی 8
- جنود عقل 9
- نیاز به انس و نشاط 12
- انبساط نفس 12
- لبخند به دنیا 13
- شیخ محمد بهاری 14
- همراهی نفس 15
- سلامت و موفقیت در گرو نشاط 16
- اوج شادی 17
- شلوغ کاری نفس 18
- الاغ پیامبر 18
- توصیه به غم زدایی 20
- آرزوی شادمانی برای دیگران 21
- درخواست شادی 23
- اشاره 24
- دعای فرشتگان 25
- برترین حالات نفس 26
- اندوه زدایی در بهشت 27
- چهره های شاداب بهشتیان 28
- چهره های شاد و چهره های اندوهگین 29
- مناظره دو پیامبر 30
- بیم و امید 31
- از ویژگی های اهل ایمان 32
- شاد بودن به فضل و رحمت خداوند 33
- منبع فرح و شادی 34
- در پرتو ولایت 35
- بهشت و بهشت آفرین 36
- بی اعتنایی به بهشت 37
- محضر بهشتی اهل بیت علیهم السلام 38
- قدر نعمت های الهی 39
- غم و شادی اهل دنیا 40
- غم و شادی اهل آخرت 41
- پیک خدا 42
- نهی از شادمانی در قرآن 44
- اشاره 47
- عطای بزرگ تر 48
- اندوه سازنده 50
- 1) اندوه برای آخرت 50
- 3) حزن در مصائب اهل بیت علیهم السلام 54
- همدلی با اهل بیت علیهم السلام 54
- باطن مصائب 55
- رضا در مصیبت 57
- لذت زیر تیغ 58
- جامه ماتم برای چه؟ 59
- شوق شهادت 60
- در مصائب طبیعی 61
- در پس اندوه 63
- اشاره 64
- اندوه ویرانگر 65
- 1) رغبت به دنیا 66
- عوامل اندوه ویرانگر 66
- 2) گناه 67
- 3) کوتاهی در عمل 68
- راهکارهای اندوه زدایی 68
- ذکر «لا حوله و لا قوه الا بالله العلی العظیم» 70
- ذکر استغفار 70
- ذکر یونسیه 71
- ذکر «ماشاءالله» 71
- دعاهایی برای اندوه زدایی 72
- 3) حدیث کسا 73
- 4) ایمان به قضا و قدر خداوند 74
- برای دستیابی به آسایش و خرسندی 76
- 6) نظافت و آراستگی 79
- 7) یاد مرگ 80
- 8) غم¬زدایی از دیگران 81
- موج رحمت 81
- 9) جای گرفتن در زمره اولیای خداوند 82
- سرور ملاقات 83
- راحتی مطلق 84
- سرمست دیدار 85
- 10) زیارت 85
- اشاره 88
- نجات فرشتگان 89
- در پرتو نشاط و شادی 90
- نشاط در جامعه 91
- شیوه های نشاط بخشیدن به خانواده 92
- 1) تعاون و هماهنگی 92
- نشاط در خانواده 92
- 2) اظهار محبت 93
- 3) تشکر و قدردانی 94
- 4) هدیه و سوغات 95
- شاد کردن زنان در خانواده 96
- شادکردن کودکان 97
- پیامبر و بازی با کودکان 99
- امیرالمؤمنین علیه السلام و کودکان یتیم 100
- خانه شادی ها 101
- برای دستیابی به سروری جاویدان 101
- عوامل نشاط 102
- لشکر خداوند 104
- حزب خداوند 105
- اولیای خداوند 106
- اتصال به خدا 107
- بار مسئولیت 108
- غنچه دل 108
- 2) دعا 109
- از گنج های عرش خداوند 110
- 3) ولایت اهل بیت علیهم السلام 112
- فقر محض 113
- پیوند با هستی مطلق 115
- اظهار عجز 116
- معراج مردان خدا 118
- دیده خود بین 119
- 4) اتصال به اولیاء 120
- اشاره 123
- مجلس حسرت بار 124
- راز موفقیت 125
- اشتیاق ملاقات 126
- آغوش باز 127
- نشانه زهد 128
- فلسفه دیون الهی 130
- حقیقت زهد 130
- بزرگی، زیبنده خداوند 131
- ماندگارترین رفیق 132
- اساس دلنگرانی ها 134
- وصف دنیا 134
- خدمت دنیا 135
- شادکردن مؤمن 138
- محبوب ترین اعمال 139
- 7) ایستادگی در راه خدا 139
- نزول فرشتگان 141
- 8) حکایات نشاط بخش 142
- 9) عوامل روح¬افزا 143
- 10) تفریح 144
- اشاره 145
- تفریحات سالم 146
- آفات تفریح 148
- بهره مندی از کامیابی های مشروع 148
- 1) گناه و معصیت 149
- 3) اسراف و تبذیر 150
- 2) زیاده روی در تفریح 150
- تفریح خانوادگی 151
- ابعاد و گونه های تفریح 151
- گردش و مسافرت 153
- شوخی با همسر 155
- بازی با کودکان 156
- دیدار دوستان 158
- گشاده رویی در زیارت 159
- حیات دل ها 160
- مسافرت 162
- شنا 162
- آداب سفر 163
- نماز شب 164
- تفریحات معنوی 164
- تفرجگاه دوستان خدا 165
- تفرجگاه پارسایان 166
- تفرجگاه دانش پژوهان 167
- اشاره 168
- وسیله قرب به پیامبر 169
- مزاح و شوخ طبعی 170
- ویژگی اهل ایمان 171
- شوخ طبعی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 172
- خلق عظیم پیامبر 173
- شوخی با اصحاب 174
- شوخی ها و شیرین سخنی های پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 175
- شوخی ها و حاضرجوابی های امیرالمؤمنین علیه السلام 183
- شوخی و مزاح در سفر 185
- مرزهای شوخی 186
- شوخی های ناپسند 187
- 1) دروغ در شوخی 188
- آفات شوخی 188
- 2) دل آزاری 190
- 3) زیاده روی در شوخی 190
- 4) شوخی های بی جا 191
- پدیده خنده 192
- چهره خندان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 192
- همسر خنده رو 195
- 1) قهقهه 196
- 2) زیاده روی در خنده 197
نیرویی دو چندان به کار و فعالیت خود ادامه دهند. امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند:
اِنَّ لِکُلِّ عُضْوٍ مِنَ البَدَنِ استراحَهٌ؛(1) برای هر یک از اعضای بدن استراحتی است.
در حقیقت با برنامه ای نشاط انگیز، گشایش خاطری برای انسان حاصل می شود که باید آن را غنیمت شمرد و آن را بستری برای رشد و تعالی خود قرار داد. هنگامی که روح انسان کسل است و جسم به ضعف گراییده است، امید پیشرفت و موفقیت رو به کاستی است.
چو شادی بکاهد بکاهد روان *** خرد گردد اندر میان ناتوان(2)
وقتی انسان سر حال و با نشاط و مسرور نباشد، روح و روانش آمادگی برای فعالیت و اندیشه و رشد معنوی را از دست می دهد. بنابراین، همان گونه که جسم نیازمند تغذیه و خواب و استراحت است، روح نیز نیازمند تفریح و شادمانی است، که امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمودند:
السّ_ُرورُ یَبْسطُ النَّفْسَ وَ یُثیرُ النَّشاطَ؛(3) شادی موجب انبساط خاطر و نشاط انگیز است.
از این رو اوقات شادی و شادمانی را باید غنیمت شمرد، که مددکار و یاور انسان در رشد و پیشرفت است و امیرالمؤمنین علیه السلام آن را یک فرصت و غنیمت بر شمرده، می فرمایند:
اَوْقاتُ السُّرورِ خُلْسَهٌ؛(4) فرصت های شادمانی ربودنی است.
آنچه به انسان توان پیشرفت می دهد و او را برای رشد و تعالی آماده
1- 1. غررالحکم، ص 239؛ نزهه الناظر، ص 63.
2- 2. فردوسی.
3- 3. عیون الحکم، ص 62؛ غررالحکم، ص 113.
4- 4. تصنیف غررالحکم، ص 319.