کتابخانه بالقرآن

17330 حدیث از چهارده معصوم علیهم‌السلام صفحه 2381

صفحه 2381

حدیث4677

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

إنَّ قَولَنا : إنَّ إبراهیمَ خَلیلُ اللّه ِ فَإِنَّما هُوَ مُشتَقٌّ مِنَ الخَلَّةِ أوِ الخُلَّةِ ، فَأَمَّا الخَلَّةُ فَإِنَّما مَعناهَا الفَقرُ وَالفاقَةُ ، وقَد کانَ خَلیلاً إلی رَبِّهِ فَقیرا وإلَیهِ مُنقَطِعا وعَن غَیرِهِ مُتَعَفِّفا مُعرِضا مُستَغنِیا ، وذلِکَ لَمّا اُریدَ قَذفُهُ فِی النّارِ فَرُمِیَ بِهِ فِی

المَنجَنیقِ فَبَعَثَ اللّه ُ تَعالی جَبرَئیلَ علیه السلام فَقالَ لَهُ : أدرِک عَبدی .

فَجاءَهُ فَلَقِیَهُ فِی الهَواءِ ، فَقالَ : کَلِّفنی ما بَدا لَکَ قَد بَعَثَنِی اللّه ُ لِنُصرَتِکَ .

فَقالَ : بَل حَسبِیَ اللّه ُ ونِعمَ الوَکیلُ ، إنّی لا أسأَلُ غَیرَهُ ولا حاجَةَ لِی إلاّ إلَیهِ ، فَسَمّاهُ خَلیلَهُ ، أی فَقیرَهُ ومُحتاجَهُ وَالمُنقَطِعَ إلَیهِ عَمَّن سِواهُ .

پیامبر صلی الله علیه و آله : این که می گوییم ابراهیم ، خلیل اللّه است ، خلیل یا از «خَلَّه» گرفته شده و یا از «خُلَّه» . اگر ریشه خلیل ، خَلَّه باشد ، به معنای نیازمندی و تهی دستی است و ابراهیم علیه السلام نیازمند به درگاه خداوند بود و به سوی او روی کرده بود و از غیرِ خدا ، خوددار و روی گردان و بی نیاز بود؛ زیرا وقتی خواستند

او را در آتش افکنند و از منجنیق پرتاب شد ، خداوند ، جبرئیل علیه السلام را فرستاد و به وی گفت : «بنده ام را دریاب» . جبرئیل علیه السلام نزد ابراهیم علیه السلام آمد و با او در هوا برخورد کرد و گفت : آنچه می خواهی به من بگو که خداوند ، مرا برای یاری تو فرستاده است .

ابراهیم علیه السلام گفت : «خدا ، برایم بس است و او بهترین وکیل (کارساز) است . من از غیر او چیزی درخواست نمی کنم و مرا نیازی نیست ، جز به درگاه او» . از این پس ، او را «خلیلِ» خویش نامید؛ یعنی نیازمند و محتاج به خداوند و بُریده از غیرِ خداوند .

الاحتجاج : ج 1 ص 32 .