- مقدمه 1
- سخنی با خوانندگان 4
- اشاره 7
- بخش اول: معرفی کلینی و کافی 7
- مقدمه 8
- ١. نام و زادگاه کلینی 9
- اشاره 9
- فصل اول: ترجمه و ویژگی های ثقه الاسلام کلینی 9
- ٢. ولادت و مدت عمر کلینی 13
- ٣. وفات کلینی ٣٢٨ه. ق یا٣٢٩ه. ق 16
- اشاره 16
- سال تناثرالنّجوم! 18
- 4. مدفن و مزار کلینی 20
- 5. خانواده مرحوم کلینی 24
- 6. کلینی و فراگیری حدیث 25
- ٧. بغداد آخرین پایگاه کلینی 26
- ٨. اساتید و مشایخ کلینی 26
- 9. شاگردان کلینی 29
- ١. کلینی از منظر عالمان امامیه 32
- فصل دوم: کلینی از دیدگاه عالمان 32
- ٢. کلینی در نگاه دانشمندان اهل سنت 33
- فصل سوم: جایگاه کافی در میان مجامع حدیثی 35
- اشاره 35
- الف) نزدیک به عص-ر امام (عج) 37
- ١. ویژگی های کتاب کافی 37
- ب) کافی و ابتکار جدید 38
- ج) جامعیت بی بدیل کافی 39
- ه) دقت در متن و سلسله اسناد 40
- د) کافی الگو برای دیگران 40
- و) تلاش در کاهش اسناد 42
- ز) عدم ذکر روایات معارض 43
- ک) اجابت نیاز واحساس وظیفه 44
- ح) ترتیب احادیث باب، بر ملاک صحت و. . . 44
- ط) تطبیق روایات با عنوان باب 44
- ل) فزونی احادیث کافی بر کلّ صحاح 45
- ٢. کافی مورد تأیید دانشمندان 46
- ٣. صحت و سقم روایات کافی 48
- ١. صحیح بخاری 51
- الف) اغراق نسبت به بخاری 51
- اشاره 51
- فصل چهارم: اهمیت کافی در مقایسه با صحاح ششگانه 51
- ب) اختلاف در أصَحّیت 53
- ج) نام اصلی صحیح بخاری 54
- د) انتساب کتاب به مؤلف 55
- ه) نمود یافتن کینه بخاری نسبت به ابوحنیفه 58
- و) چالش های مهم صحیح بخاری 59
- ٢. نگاهی به جوامع دیگر اهل سنت 62
- نتیجه گیری 67
- اشاره 68
- بخش دوم: نقل و نقد اشکالات بر اسناد کافی 68
- اشاره 69
- گفتار اول: انگیزه های وهابیان از نقد بر اصول کافی 69
- فصل اول: انگیزه ها و اشکالات وهابی ها بر کافی 69
- آغاز 69
- ١. اهمیت کافی در میان کتاب های روایی 70
- ٢. ناسازگاری با اعتقاد وهابی ها 71
- ٣. مذمت صحابه در کافی 71
- گفتار دوم: اشکالات وهابیان بر کتاب کافی 72
- 4. تحریف قرآن و مصحف علی (ع) و. . . 72
- اشاره 72
- ١. عدم حجیت روایات کافی 72
- الف) فقدان دانش حدیث شناسی در شیعه 73
- ب) نرسیدن اسناد کافی به رسول الله (ص) 74
- الف) افترا و تهمت به شیعه 75
- اشاره 75
- بررسی و نقد اشکال اسنادی 75
- ب) ادعای نرسیدن اسناد کافی به رسول الله (ص) ! 79
- اشاره 85
- ج) فقدان معیار شناخت حدیث صحیح از ناصحیح! 85
- اوّل: مکتوبات امیرالمؤمنین (ع) 86
- دوم: صحیفه های مکتوب پس از علی (ع) 89
- اول - جایگاه امام صادق نزد عالمان اهل سنّت 92
- اشاره 92
- دوم: تربیت یافتگان مکتب امام صادق (ع) 94
- اول - فرمان منع تدوین حدیث 100
- دوم - نابودکردن احادیث رسول الله (ص) 103
- سوم - ظهور جاعلان حدیث 104
- اشاره 106
- ٢. اضافه شدن بر تعداد کتاب های کافی 106
- الف) طرح اصل اتّهام 107
- ب) بررسی و نقدِ افزودن برکتاب های کافی 108
- ٣. تردید در روضۀ کافی 116
- اشاره 116
- بررسی و نقد تردید در روضۀ کافی 117
- یک - ادعای خلاف واقع ابوزهره! 119
- اشاره 119
- دو - شواهدی بر صحت استناد روضه به کلینی 122
- نتیجه گیری 125
- اشاره 126
- بخش سوم: بررسی و نقد ادعای تحریف قرآن کریم به روایت کلینی 126
- مقدمه 127
- فصل اول: اعتقاد شیعه به تحریف قرآن کریم 128
- اشاره 128
- ١. طرح اتهام شیعه به تحریف قرآن 128
- اشاره 129
- ٢. بررسی و نقد اتهام تحریف 129
- الف) مفهوم تحریف 129
- یک - تحریف در لغت 129
- دو - تحریف در اصطلاح 130
- اشاره 131
- ب) شیعه و اعتقاد به تحریف 131
- یک - ضرورت مذهب شیعه بر عدم تحریف 132
- دو - قرآن و امامان معصوم شیعه (علیهم السلام) 133
- سه - تحریف ناپذیری قرآن از نگاهِ عالمانِ مؤثّر شیعه 136
- ١. طرح اتّهام تحریف 150
- فصل دوم: کلینی و اعتقاد به تحریف قرآن 150
- اشاره 150
- ٢. بررسی و نقد اتهام تحریف قرآن نسبت به کافی 153
- اشاره 153
- اشاره 155
- مرحله اول: پاسخ نقضی 155
- الف) نقص و دگرگونی در الفاظ و حروف قرآن 156
- ب) نقص و تغییر در تعداد آیات قرآن 157
- ج) نقص و زیادی در تعداد سوره ها 165
- د) تحریف در متن آیات 167
- ه) حذف بخشی از آیات قرآن 170
- مرحله دوم: پاسخ حلّی به تحریف قرآن 172
- اشاره 172
- نکته اول: آغاز و زمینه تهمت تحریف، به کلینی 173
- نکته دوم: ادعای کافی صحیح ترین کتاب! 176
- موضع کلینی نسبت به احادیث نشان دهنده تحریف 179
- اول - علی (ع) و ولایت 182
- عناوین و روایات موهم تحریف 182
- اشاره 182
- دوم - اهل بیت (علیهم السلام) 184
- مهم ترین روایات دالّ بر تحریف و نقصان قرآن 185
- بررسی و نقد افترای تحریف قرآن 187
- اشاره 187
- اول - خطبه مؤلِّف و مهم ترین نکات 188
- دوم - دفع اتّهام براساس عناوین 189
- اول - احادیث علی (ع) و ولایت 193
- اشاره 193
- دوم: احادیث اهل البیت (علیهم السلام) 205
- سوم - پاسخ روایات تحریف 210
- فصل سوم: مصحف امیرالمؤمنین (ع) حقیقت یا توهم؟ 229
- ١. طرح اشکال بر مصحف علی (ع) 229
- اشاره 229
- ٢. بررسی و نقد مزعوم خواندن مصحف علی (ع) 232
- اشاره 232
- یک - گزارش از مصحف علی (ع) در منابع اهل سنت 233
- اشاره 233
- الف) آیا مصحف علی مزعوم، موهوم و خیال است؟ 233
- دو - نادرست بودن تضعیف خبر مصحف علی (ع) 235
- ب) محتوای مصحف علی (ع) 240
- ج) نقش کلینی در ترویج مصحف علی (ع) 245
- د) کتاب سُلیم بن قیس. . . 245
- ه) منع از کتابت جز قرآن 247
- و) لازمۀ مصحف علی (ع) کوتاهی در امر تبلیغ! نیست 254
- ز) وضعیت فعلی مصحف 255
- نتیجه گیری 257
- اشاره 259
- بخش چهارم: غلوّ در امامت به روایت کافی 259
- مقدمه 260
- ١. طرح اتهام 261
- فصل اول: طرح اندیشه امامت، از سوی عبدالله بن سبأ 261
- اشاره 263
- ٢. بررسی و نقد ادعای دسیسه ابن سبأ 263
- یک - شیعه در لغت 264
- الف) مفهوم «شیعه» 264
- اشاره 264
- دو - شیعه در اصطلاح 265
- ب) پیدایش و ظهور شیعه 267
- اشاره 267
- یک - قرآن و اصطلاح شیعه 268
- دو - جلوه گاه عینی شیعه در عصر رسول الله (ص) 273
- سه - نمادها و شخصیت های شیعه در زمان رسول الله (ص) 279
- ج) ابن سبأ، طرّاح امامت! 280
- د) نقد اتّهام طرّاحی امامت، از سوی ابن سبأ 281
- اشاره 281
- یک - علی (ع) ، وزیر و وصی و جانشین پیامبر 282
- دو - علی (ع) ولی هرمؤمن 283
- چهار - سفارش آسمانی ویژه 284
- سه - اطاعت علی (ع) ، اطاعت رسول الله (ص) 284
- پنج - علی (ع) ، سید عرب 285
- شش - علی (ع) ، روشنگر موارد اختلاف میان امت 285
- هفت - علی (ع) ، هارون رسول الله (ص) 285
- هشت - دو امانت گرانسنگ و جداناپذیر 286
- نُه - حدیث غدیر، ماندگارترین 287
- فصل دوم: غُلُوّ در امامت و ریشه های آن 295
- ١. طرح اصل اتهام 295
- اشاره 297
- الف) هویتِ موهوم و ساختگی بودن ابن سبأ 297
- ٢. بررسی و نقد یهودی بودن امامت! وغلوّ درآن 297
- یک - تردید در هویت ابن سبأ 297
- اشاره 297
- دو - تردید در ملّیت و زادگاه ابن سبأ 299
- سه - تردید در نسب ابن سبأ 300
- چهار - موهوم بودن سرانجام و اهداف ابن سبأ 300
- پنج - تأثیرگذاری شگفت آمیز ابن سبأ 303
- شش - افسانه بودن ابن سبأ 306
- هفت - ابن سبأ در منابع شیعه 311
- اشاره 317
- ب) غُلُوّ در امامت، مفهوم و ملاک آن 317
- یک - مفهوم شناسی غُلُوّ 318
- دو - ملاک غُلُوّ 320
- یک - موضع امامان شیعه 322
- ج) غلو و غلات از نگاه شیعه 322
- اشاره 322
- دو - موضع عالمان شیعه 323
- سه - اتهام غلوّ به کدام شیعه؟ 324
- فصل سوم: بررسی مصادیق غلو در امامت، به روایت کافی 326
- ١. امامت و اصول دین 326
- اشاره 326
- اشاره 326
- ارزیابی و فرو ریختن مبنا و بنا 327
- یک - عدم غلو در اصل امامت 327
- دو - بررسی روایات باب دعائم الاسلام کافی 334
- ٢. برتری یا مساوی بودن مقام امامت و نبوت 342
- اشاره 342
- بررسی و نقد 343
- اشاره 343
- یک - برتری یا همانندی علما با انبیای بنی اسرائیل 343
- دو - برتری نه غلوّ 345
- سه - مغالطه غیر منصفانه 346
- اشاره 348
- ٣. امتیازهای نبوت و امامت 348
- الف) امامت ابراهیم (ع) 348
- ب) وحی و امامان 351
- اشاره 353
- 4. عصمت امامان (علیهم السلام) و غُلُوّ 353
- طرح ادعای غلوّ در عصمت 354
- اشاره 355
- ارزیابی و نقد غلو در عصمت 355
- الف) مفهوم عصمت 356
- ب) عصمت و اختلاف مبنا 358
- ج) نگاهی به دلایل عصمت امام (ع) 360
- د) بررسی روایات عصمت امام (ع) 367
- 5. غُلُوّ، و علم غیب امامان (علیهم السلام) 382
- الف) طرح اصل اشکال 382
- اشاره 382
- ب) بررسی و تصحیح، نَه غُلُوّ 383
- اشاره 383
- یک - نگاهِ کلّی به روایات دالّ بر علم غیب ائمه (علیهم السلام) 384
- دو - دیدگاه کلی امامیه و علم غیب ائمه (علیهم السلام) 386
- نتیجه گیری 403
- اشاره 405
- بخش پنجم: تکفیر و مذمت صحابه در کافی 405
- مقدمه 406
- فصل اول: اصل شبهه تکفیر صحابه 407
- ١. طرح اتهام 407
- ٢. بررسی و نقد اتهام تکفیراصحاب 409
- اشاره 409
- الف) مفهوم شناسی «کفر» ، «تکفیر» و. . . 410
- ب) مفهوم اصحاب و صحابه 411
- ج) تاریخچه و علت تکفیر صحابه 413
- د) منکران امامت 415
- اشاره 415
- اول - منکران امامت محکوم به کفر و نجاست اند 417
- دوم - منکران امامت محکوم به اسلام 418
- سوم - کلینی و حکم مخالفان امامت 423
- فصل دوم: عادل یا فاسق بودن صحابه 424
- اشاره 424
- ١. دیدگاه جمهور اهل سنّت نسبت به عدالت صحابه 425
- اشاره 425
- الف) دلایل عدالت اصحاب 426
- اشاره 426
- آیات قرآن کریم 427
- احادیث و عدالت همه صحابه 428
- ب) بررسی و نقد دلایل عدالت کل صحابه 429
- بررسی آیات قرآن بر عدالت اصحاب 429
- بررسی و چالش احادیث بر عدالت همه صحابه 435
- الف) ملاک ارزیابی صحابی واقعی 439
- اشاره 439
- ٢. دیدگاه شیعه نسبت به عدالت صحابه 439
- اشاره 439
- یک - چهره های مورد تأیید رسول الله (ص) 440
- دو - عمل، محک ارزیابی 442
- ب) خطا بودن ادعای اجماع 447
- اشاره 450
- ٣. نقش کافی در مذمت و تکفیر صحابه 450
- اشاره 452
- بررسی و تبیین روایات 452
- الف) اختلاف در شأن نزول آیات 453
- ب) مساوی نبودن ارتداد با خروج از دین 453
- ج) استثنای سه نفر به عنوان سمبل 456
- اشاره 457
- 4. نقش منابع اهل سنت در مرتد خواندن و تکفیر صحابه 457
- الف) اصحاب دربند کشیده شده 457
- ب) عدم اجازه ورود بر حوض 458
- ج) دُور باد! دُور باد! 458
- و) به کفر باز نگردید! 459
- ه) بازگشت به قهقری 459
- د) ارتکاب جنایت 459
- ز) پیروی از دین یهود و نصاری! 460
- ١. طرح اشکال تکفیر و. . . 464
- اشاره 464
- فصل سوم: تکفیر، سَبّ و مُعذّب بودن شیخین 464
- ٢. ارزیابی و نقد این اشکال 465
- اشاره 465
- الف) ادعای بی دلیل 466
- ب) نامه امام ابی الحسن موسی (ع) 467
- ج) عدم ایمان واقعی شیخین 468
- د) ادعای سبّ و لعن ابابکر وعمر! 475
- اشاره 476
- الف) تفاوت مفهوم سَبّ و لعن 476
- ٣. ارزیابی و باز خوانی اتهام 476
- ب) ممنوعیت سَبّ و دشنام در روایات شیعه 478
- فصل چهارم: تکفیر و لعن اُمّ المؤمنین عایشه (م5٧ق) 486
- ١. طرح اشکال 486
- الف) عدم خروج از اسلام 487
- اشاره 487
- ب) اتهام بزرگ 487
- ٢. بررسی و نقد این اشکال 487
- ج) خیانت علمی 488
- د) تحرکات أُمّ المؤمنین عایشه 489
- ه) مذمت أُمُّ المؤمنین عایشه در احادیث اهل سنت 491
- و) أُمّ المُؤمنین عایشه از نگاهِ شیعه 499
- اشاره 517
- فصل پنجم: راه حل معقولانه نسبت به صحابه 517
- نتیجه گیری بخش های پنج گانه 522
- کتابنامه 527
فصل دوم: عادل یا فاسق بودن صحابه
اشاره
تردیدی نیست که یکی از مهم ترین انگیزه های اهمیت دادن افراطی به صحابه و عادل شمردن همۀ آنها اگر نگوییم سیاسی و بایکوت نمودن اهل بیت (علیهم السلام) و سدّ باب روایات آنها بود (که بود) (1)، به طور قطع برای تصحیح و مشروع شمردن اعمال صحابه و در رأس آنها حاکمیت ابوبکر و عمر و عثمان، بر مسلمانان طراحی گردیده است؛ زیرا طبع قضیه و افکار عمومی اقتضا می کرد که اگر رسول الله (ص) به ادعای اهل سنت برای خود جانشین تعیین نکرده، باید پس از او، شایسته ترین فرد، از جهات مختلف که جز علی (ع) نبود، زمام امور را به عهده گرفته و سکّاندار امت اسلامی می شد؛ هر چند در ابتدا فرصت این تحلیل از مردم گرفته شد و باور مسلمانان بر جانشینی علی (ع) ، آن هم در شرایطی که هنوز جسد مطهر پیامبر، به خاک سپرده نشده بود، به تاراج رفت؛ ولی بعدها چنین مباحثی از جمله شرایط رهبری و اینکه حاکمان بر سر اقتدار، واجد آن است یا نَه، خواه ناخواه به سراغ امت و یا دست کم به سراغ اهل درک جامعه می آمد.
به همین جهت حرمت صحابه و عدالت آن ها، به جدّی ترین مباحث اعتقادی
1- المیلانی، السیدعلی، الصحابه (بی جا) ، مرکزالأبحاث العقائدیه، ط الأولی1421ق/49؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارإحیاء التراث، ط الثانیه1385ق، ج 3/73: فصل ذکر لأحادیث الموضوعه فی ذمّ علی. .