منهج الیقین (شرح نامه امام صادق علیه السلام به شیعیان) صفحه 75

شدن را بر خود قرار می دهند و به فروتنیِ تنها راضی نمی شوند.

و از آن جمله، قول الهی است که می فرماید: «وَ لا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَی اَلتَّهْلُکَهِ» ؛ (1)یعنی: خود را به دست خود، در امری که محلّ هلاک باشد، میندازید.

و این آیه، بنا بر بعضی از تفاسیر، دلیل می شود و همچنین قول الهی که می فرماید: «فَمَنِ اُضْطُرَّ غَیْرَ باغٍ وَ لا عادٍ فَلا إِثْمَ عَلَیْهِ» ؛ (2)چه، بعضی اضطرار را به اکراه یا اعمّ از آن، تفسیر کرده اند (3).

ب. احادیث

اشاره

و امّا احادیثی که دلالت بر تقیّه می کند، از آن جمله، روایت ایشان [اهل سنّت ] بر کفر (4)در باب عمّار و دو کس که مُسَیلمۀ کذّاب، اکراه ایشان نمود و مذکور شد و امثال آن در احادیث ایشان، موجود است و چندان غرضی به ذکر آنها متعلّق نیست؛ چه ایشان، چنان که گذشت، انکارِ مطلق تقیّه نمی کنند و [ برای ] اثبات خصوصیّات به نحوی که بر ایشان حجّت [ تمام ] شود، بعضی از احادیث اهل بیت علیهم السلام را به جهت تحقیق حق و ادای حقّ در این (5)مقام، ذکر می کنیم.

روایت کرده محمّد بن یعقوب رضی الله عنه در کافی و احمد بن محمّد بن خالد برقی (6)رحمه الله در کتاب محاسن، از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام که فرمود: حذر کنید و پرهیز نمایید در باب دین خود، و بپوشانید و مستور سازید آن را به تقیّه؛ زیرا که هر کس که تقیّه نمی کند، ایمان ندارد و شما (یعنی شیعیان) ، در میان مردم، حکم زنبور عسل [ را ] دارید که اگر طیور بدانند که در جوف زنبور عسل، چه چیز است، همه را می خورند و هلاک می کنند. و اگر مردم بدانند که در دلِ شما محبّت اهل بیت علیهم السلام است، شما را به زبان می خورند و از راه ایذا - که در سرّ و علانیه به شما می رسانند -، از دشنام عِرضی و غیر آن از انواع ضرر، مستأصل می کنند، چنانچه کسی زراعتی را درو کند به داس.

پس فرمود که: حق تعالی، رحمت خود را شامل حال بنده ای سازد از جملۀ شما که در محبّت ما ثابت و راسخ باشد. (7)

1- 1) . سورۀ بقره، آیۀ 195. [1]
2- 2) . سورۀ بقره، آیۀ 173. [2]
3- 3) . ب و ج: «نموده اند» .
4- 4) . ب و ج: - «ایشان بر کفر» .
5- 5) . الف و ب: + «در این» .
6- 6) . الف: - «برقی» .
7- 7) . الکافی، ج 2، ص 218، ح 5؛ [3]المحاسن، ج 1، ص 257، ح 300. [4]