- سخن ناشر 1
- سخن نخست 2
- مبادی علم اخلاق 7
- اشاره 7
- 1 - مفهوم اخلاق 9
- 2 - قلمرو اخلاق 12
- 3 - مطلق بودن اصول و ارزش های اخلاقی 14
- 4 - اهمیّت تهذیب اخلاق 18
- قسمت اول 18
- قسمت دوم 26
- 5 - جایگاه علم اخلاق 36
- 6 - معیارها و روش ها 39
- درآمدی بر مسائل علم اخلاق 45
- اشاره 45
- 1 - نفس انسانی 47
- 2 - آزمایش 55
- مسائل علم اخلاق (سلوک) 70
- اشاره 70
- الف ) اصول راهبردی 72
- 1-خواست و انگیزه 72
- 2 - پیروی از آموزگاران حقیقی 78
- 3 - جهاد با نفس 82
- اشاره 82
- آیاتی از قرآن 85
- گفتار معصومین علیهم السلام 91
- قسمت اول 91
- عزّت نفس 106
- 4 – تقوا 115
- اشاره 115
- مفهوم تقوا 116
- تقوا در قرآن 117
- تقوا در احادیث 127
- مراتب تقوا 133
- نشانه های پرهیزکاران 140
- حفظ زبان 144
- اشاره 153
- 5 - دعا و نیایش 153
- مفهوم دعا 155
- دعا در قرآن و روایات (229) 159
- شرایط دعا 163
- گفتار دانشمندان 172
- قسمت اول 177
- 6 - توسّل 177
- قسمت دوم 185
- توضیح 194
- 7 - محبّت 194
- محبّت در قرآن 195
- محبّت در گفتار معصومین علیهم السّلام 197
- قسمت اول 197
- قسمت دوم 204
- محبّت و تهذیب 210
- تحصیل محبّت 217
- نشانه های محبّین 220
- اشاره 220
- محبّین پیوسته در یاد خدایند 221
- محبّین طالب خلوت با حضرت دوست اند 223
- خداوند به بعضی از صدّیقین وحی فرستاد 224
- دل محبّین از محبّت غیرْ خالی است 226
- محبّین به اطاعت از امر محبوب عشق می ورزند 227
- محبّین دنیا را دوست ندارند 228
- محبّین طالب لقای پروردگار و مشتاق مرگ اند 231
- دوستی و دشمنی محبّین تنها برای خداست 234
- محبّین به دوستان خدا عشق می ورزند 240
- 8 - ادب حضور 250
- ب) راه کارها 256
- اشاره 256
- 1 - بازنگری 258
- 2 - عزم 261
- 3 - تدارک گذشته 264
- 4 - مشارطه 265
- 5 - مراقبه 269
- 6 - محاسبه 274
- 7 - معاتبه و معاقبه 280
- 8 – ذکر 283
- اشاره 283
- روایات و ذکر 285
- آداب ذکر 291
- مراتب ذکر 293
- مدارج تفّکر 302
- 9 – فکر 302
- اشاره 302
- 10 - حزن 307
- 11 - عبادت 309
- اشاره 309
- عبادت در روایات 313
- عبادت و آگاهی 318
- عبادت و حضور قلب 321
- سعی در عبادت 323
- رکود 336
- 1 - جهل 336
- الف) عوامل درونی رکود 336
- اشاره 336
- 2 - حبّ نفس 338
- اشاره 341
- 3 - حبّ دنیا 341
- قرآن و محبّت دنیا 350
- روایات و محبّت دنیا 353
- قسمت اول 353
- قسمت دوم 362
- دوستی مال و ثروت 371
- 4 - هواهای نفسانی 375
- قسمت اول 375
- قسمت دوم 385
- 5 - ضعف اراده 392
- 6 - پستی همّت 396
- 7 – ریا 398
- انگیزه ریا 398
- توضیح 398
- ریا در قرآن و روایات 400
- اقسام ریا 405
- نشانه های ریا 407
- اشاره 413
- 8 - عُجب 413
- مراتب عجب 420
- علاج عجب 423
- ب) عوامل بیرونی رکود 429
- اشاره 429
- 1 - فرهنگ حاکم 431
- 2 - معاشران 434
- 3 - مدعیان 435
- توضیح 438
- 4 - عصیان 438
- گناه مانع رشد است 440
- 1- ایمان 445
- ج) عوامل باز دارنده 445
1- 351. سوره آل عمران، آیه 31.
برای تحقق اهداف و اطاعت از دستورات آنان تلاشی از خود نشان نمی دهد، در ادّعای خود نمی تواند صادق باشد.
امام صادق علیه السلام می فرمایند:
«ما اَحَبَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ مَنْ عَصاهُ.».
«کسی که خدای بزرگ را نافرمانی می کند، او را دوست ندارد.».
آنگاه به این دو بیت تمثّل جسته، می فرمایند:
تَعْصِی الْاِلهَ وَاَنْتَ تُظْهِرُ حُبَّهُ
هذا مُحالٌ فِی الْفِعالِ بَدیعٌ
لَوْ کانَ حُبُّکَ صادِقاً لَاَطَعْتَهُ
اِنَّ الْمُحِبَّ لِمَنْ یُحِبُّ مُطیعٌ(1)
«خدا را نافرمانی می کنی با این حال اظهار دوستی او می نمایی؟ این، کار محال و امر جدیدی است.
اگر دوستی ات از روی صدق و راستی بود، از او فرمان می بردی، زیرا کسی که شخصی را دوست می دارد، از فرمانش پیروی می کند.».
محبّین دنیا را دوست ندارند
هر چیزی را آفتی است و آفت دوستی خدا، محبّت دنیاست. کسی که در راه محبّت گام بر می دارد، همواره مراقب آفاتی است که به صورت های گوناگون، دوستی او را مورد تهدید قرار می دهد. لذا به موازات تلاش مستمرّ در راه تعمیق دوستی و تحکیم محبت نسبت به پروردگار متعال، پیوسته می کوشد تا جهت صیانت از این موهبت گرانبها و تأمین سلامت آن، دل را از علاقه به دنیا و شاخ و برگ های آن پاک ساخته، دوستی و محبّت خویش را خالص تر نماید.
دوستی خدا با محبّت دنیا جمع نمی شود. هر اندازه علایق دنیوی بیشتر