فرهنگ اخلاق صفحه 372

1- 554. سوره نساء، آیه 5

و منال دنیا بوده، و صرفاً به امور مرتبط با مال و ثروت خلاصه می گردد.

با این همه، روشن است که پریشانی و تلخ کامی همیشه از فقدان مال و ثروت سرچشمه نمی گیرد. بسیارند سیاه بختانی که با وجود همه نوع وسایل رفاهی و امکانات مادی، از کمترین سرور و لذّت و شادی بی بهره اند. و چه فراوان است دل های شاد و لب های خندان که در عین محرومیّت از ابتدایی ترین ضروریات زندگی، از روزگاری خوش و سرشار از نشاط و مهر و شادمانی برخوردارند.

علاوه بر این، از آن جا که علاقه به مال و ثروت و اندوختن خارج از حدّ نیاز آن، از شاخه های مهم دنیا دوستی و از خطرناک ترین شعبه های حبّ دنیاست، لازم است انسان خصوصاً سالک همواره با دقّت و حساسیّت نسبت به این مهم، در تصحیح انگیزه و پاک سازی نیّت کوشا بوده، از خطر بزرگی که دامنگیر عموم مردم است - و با کمترین غفلت، گریبان خواصّ را نیز خواهد فشرد - بر حذر باشد.

امام صادق علیه السلام می فرمایند:

«شیطان آدمی را گرد هر چیز می چرخاند (و از هر طریق او را به ارتکاب گناه فرا می خواند). هنگامی که انسان او را خسته کرد، در کنار مال کمین کرده، در آن جا گریبانش را می گیرد!».(1)

اندوختن مال و دوستی ثروت نور عقل را تاریک، چشم و گوش را از واقع بینی و گرایش به حق باز داشته، در مستی و خود پرستی رها می سازد.

امیر مؤمنان علیه السلام می فرمایند:

«مستی چهار گونه است: مستی شراب، مستی مال، مستی خواب،