- سخن ناشر 1
- سخن نخست 2
- مبادی علم اخلاق 7
- اشاره 7
- 1 - مفهوم اخلاق 9
- 2 - قلمرو اخلاق 12
- 3 - مطلق بودن اصول و ارزش های اخلاقی 14
- 4 - اهمیّت تهذیب اخلاق 18
- قسمت اول 18
- قسمت دوم 26
- 5 - جایگاه علم اخلاق 36
- 6 - معیارها و روش ها 39
- درآمدی بر مسائل علم اخلاق 45
- اشاره 45
- 1 - نفس انسانی 47
- 2 - آزمایش 55
- مسائل علم اخلاق (سلوک) 70
- اشاره 70
- الف ) اصول راهبردی 72
- 1-خواست و انگیزه 72
- 2 - پیروی از آموزگاران حقیقی 78
- 3 - جهاد با نفس 82
- اشاره 82
- آیاتی از قرآن 85
- گفتار معصومین علیهم السلام 91
- قسمت اول 91
- عزّت نفس 106
- 4 – تقوا 115
- اشاره 115
- مفهوم تقوا 116
- تقوا در قرآن 117
- تقوا در احادیث 127
- مراتب تقوا 133
- نشانه های پرهیزکاران 140
- حفظ زبان 144
- 5 - دعا و نیایش 153
- اشاره 153
- مفهوم دعا 155
- دعا در قرآن و روایات (229) 159
- شرایط دعا 163
- گفتار دانشمندان 172
- قسمت اول 177
- 6 - توسّل 177
- قسمت دوم 185
- توضیح 194
- 7 - محبّت 194
- محبّت در قرآن 195
- قسمت اول 197
- محبّت در گفتار معصومین علیهم السّلام 197
- قسمت دوم 204
- محبّت و تهذیب 210
- تحصیل محبّت 217
- نشانه های محبّین 220
- اشاره 220
- محبّین پیوسته در یاد خدایند 221
- محبّین طالب خلوت با حضرت دوست اند 223
- خداوند به بعضی از صدّیقین وحی فرستاد 224
- دل محبّین از محبّت غیرْ خالی است 226
- محبّین به اطاعت از امر محبوب عشق می ورزند 227
- محبّین دنیا را دوست ندارند 228
- محبّین طالب لقای پروردگار و مشتاق مرگ اند 231
- دوستی و دشمنی محبّین تنها برای خداست 234
- محبّین به دوستان خدا عشق می ورزند 240
- 8 - ادب حضور 250
- ب) راه کارها 256
- اشاره 256
- 1 - بازنگری 258
- 2 - عزم 261
- 3 - تدارک گذشته 264
- 4 - مشارطه 265
- 5 - مراقبه 269
- 6 - محاسبه 274
- 7 - معاتبه و معاقبه 280
- 8 – ذکر 283
- اشاره 283
- روایات و ذکر 285
- آداب ذکر 291
- مراتب ذکر 293
- مدارج تفّکر 302
- 9 – فکر 302
- اشاره 302
- 10 - حزن 307
- 11 - عبادت 309
- اشاره 309
- عبادت در روایات 313
- عبادت و آگاهی 318
- عبادت و حضور قلب 321
- سعی در عبادت 323
- رکود 336
- 1 - جهل 336
- اشاره 336
- الف) عوامل درونی رکود 336
- 2 - حبّ نفس 338
- اشاره 341
- 3 - حبّ دنیا 341
- قرآن و محبّت دنیا 350
- روایات و محبّت دنیا 353
- قسمت اول 353
- قسمت دوم 362
- دوستی مال و ثروت 371
- 4 - هواهای نفسانی 375
- قسمت اول 375
- قسمت دوم 385
- 5 - ضعف اراده 392
- 6 - پستی همّت 396
- 7 – ریا 398
- توضیح 398
- انگیزه ریا 398
- ریا در قرآن و روایات 400
- اقسام ریا 405
- نشانه های ریا 407
- 8 - عُجب 413
- اشاره 413
- مراتب عجب 420
- علاج عجب 423
- اشاره 429
- ب) عوامل بیرونی رکود 429
- 1 - فرهنگ حاکم 431
- 2 - معاشران 434
- 3 - مدعیان 435
- توضیح 438
- 4 - عصیان 438
- گناه مانع رشد است 440
- 1- ایمان 445
- ج) عوامل باز دارنده 445
1- 53. خَلَقْتُ الْأَفْلاکَ لِأَجْلِکَ وَ خَلَقْتُکَ لِأَجْلِی». «جهان را به خاطر تو آفریدم و تو را برای خود خلق نمودم».
2 - آزمایش
«جهان با همه وسعت و امکاناتی که داراست، مدرسه عظیمی برای تعلیم و تربیت، و آزمایشگاه بزرگی برای آزمون همگانی است.
هر آزمون و تعلیم و تربیتی، مستلزم تسهیلات فراوان، و امکانات آموزشی و تربیتی بسیاری است، و عالمِ خلقت که با هدف معرفت و بالمآل رشد و تعالی انسان بنا گردیده، برای تحقّق این مقصود، جمیع ما یحتاج وی را در صحنه عالم انسانیّت و پهنه گیتی به ارمغان آورده است.
خداوند متعال علاوه بر ارسال وحی و تعلیمات آسمانی توسّط راهنمایان معصوم، از راه عقل، وجدان اخلاقی، عواطف و احساسات، انسان ها را به خیر و رستگاری راهنمایی، و زمینه تربیت و تزکیه آنان را فراهم ساخته است.
انبیای الهی و اوصیای آنان علیهم السلام از بیرون، و عقل و سایر قوای نهفته در انسان از درون، وی را در جمیع حالات به صلاح و تعالی دعوت می کنند، و در این رهگذر جای هیچ عذر و بهانه ای باقی نمانده است.».(1)
البته با یک نگاه سطحی ممکن است ناهماهنگی ها، کاستی ها و عیب و نقص های فراوانی را مشاهده کنیم که هر یک از آنها دلیل بزرگی برای ناموفّق ماندن بسیاری از انسان ها در مسیر حرکت به سوی کمال به حساب آید، لیکن عالمان، حکیمان، دانشمندان، و همه فرزانگان و فرهیختگان در گوشه