سکوت حکیمانه - یا - راهی فراسوی خیر و سعادت
در تحف العقول آمده است که امام رضا (علیهالسلام) فرمود:
«الصَّمْتُ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ الْحِکْمَةِ » [7]:
سکوت، دری از درهای حکمت و دانائی و صواب اندیشی است.
و نیز فرمود:
«إِنَّ الصَّمْتَ یَکْسِبُ الْمَحَبَّةَ إِنَّهُ دَلِیلٌ عَلَی کُلِّ خَیْر».
سکوت، جلب محبت میکند و میتواند برای دست یافتن به هر گونه خیر و سعادت، دلیل و رهنمون انسان باشد.
این سخنان سنجیده امام رضا (علیهالسلام) یکی از نکات دقیق تربیتی و اخلاقی سازندهای را گوشزد میکند، چرا که سخن گفتن - گاهی - ممکن است به صورت عامل و گذرگاهی برای نگون بختی ابدی و ورود انسان به آتش دوزخ درآید؛ همان گونه که میتواند عامل رهائی بخش آدمی از شقاوت و بدبختی باشد. اما باید یادآور باشد که اگر قلب آدمی زلال و پاکیزه باشد هیچ چیزی در آن صورت پاکیزهتر از زبان نیست؛ لکن اگر درون انسان، پلید و ناپاک باشد هیچ چیز پلیدتر از زبان نخواهد بود.
لذا امام رضا (علیهالسلام) سکوت را به عنوان «حکمت» و دانائی و فرزانگی بر شمرده است. آن کسی که به جا و به موقع، راه سکوت را در پیش میگیرد در واقع ابواب سعادت و نیک بختی را فراسوی خود میگشاید.