- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- الف) ثنا و ستایش مخصوص خداست 7
- 1. مفهوم شناسی 7
- ثناگویی 7
- ب) بازگشت همه ستایش ها به خداست 8
- ج) کیفیت حمد و ستایش خداوند 9
- ب) مفاهیم مرتبط 11
- یک _ حمد 11
- اشاره 11
- الف) مفهوم ثنا 11
- 2. واژه شناسی 11
- دو_ مدح 12
- سه _ تفاوت حمد و مدح 12
- چهار_ شکر 13
- پنج _ تفاوت شکر و مدح 14
- ج) مفاهیم مخالف 15
- دو_ استهزا 15
- اشاره 15
- یک _ لَوْمْ 15
- سه _ هجو 15
- پنج _ سُخْریّه 16
- 3. انواع ستایش 16
- چهار_ مذمت 16
- الف) ستایش غیر مقدسات 16
- اشاره 18
- یک _ خودستایی 18
- ب) ستایش مقدسات 18
- دو _ ستایش دیگران 19
- سه _ اعتدال در ثناگویی 20
- ج) ستایش از انسان 21
- دو _ ستایش از دیگران 21
- اشاره 21
- یک _ خودستایی 21
- 1. ثناگویی نیکو (خداوند و ائمه اطهار علیهم السلام ) 23
- گلبانگ حدیث 23
- 2. ثناگویی به ناحق 24
- 3. نکوهش ثناگویی 24
- 4. نهی از خودستایی 25
- 5. پست ترین ثناگویی 25
- 6. پی آمدهای ثناگویی 26
- 7. راه نجات از پی آمدهای ثناگویی 26
- 1. بالاترین سپاس 27
- 2. رقابت دشمنان علی علیه السلام در ستایش ایشان 27
- نمونه های رفتاری 27
- 3. سخنان گوهر بار امام علی علیه السلام در نکوهش ثناگویی 28
- الف) کامل کننده دعا 30
- 1. برکات ستایش خداوند 30
- آموزه ها 30
- ج) توجه به صفات الهی و پرستش او 31
- ب) دوری انسان از هواهای نفسانی 31
- ب) غرور و تحقیر دیگران 32
- الف) فراموشی خدا 32
- 2. پی آمدهای ستایشگری و خودستایی 32
- ج) سقوط شخصیتی انسان 33
- د) تباهی اخلاص در عمل 34
- 3. شیوه برخورد با ثناگویان 35
- نتیجه گیری 36
- منابع دیگر 37
- 1. مفهوم شناسی 39
- ثروت اندوزی 39
- 2. واژه شناسی ثروت اندوزی 45
- الف) واژه کنز 45
- ب) واژه مال 46
- ج) واژه غنی 46
- د) واژه قِنْیِهْ 47
- ه_) واژه تکاثر 48
- و) واژه مُتْرَفْ 48
- 3. تفاوت ثروت اندوزی و ثروتمندی 49
- اشاره 49
- ب) ثروت اندوز ثروتمند 52
- ج) ثروتمند بدون اخلاق ثروت اندوزی 52
- الف) ثروت اندوز بی ثروت 52
- 4. دنیاطلبی و ثروت اندوزی 53
- 5. رزق و روزی و ثروت اندوزی 54
- 6. سعادت و ثروت اندوزی 55
- گلبانگ حدیث 56
- 2. ثروت مشروع 56
- 1. ریشه ثروت اندوزی 56
- 3. ثروت، وسیله آزمایش 57
- 4. بی ارزشی دنیا و ثروت 58
- 5. آثار ثروت اندوزی 58
- نمونه های رفتاری 60
- اشاره 60
- 1. ثروت اندوزی قارون 61
- 2. ثروت اندوزی، رباینده ایمان 63
- 3. از دست رفتن ثروت اندوخته به بهانه ای 65
- 4. دنیاپرستی 66
- آموزه ها 67
- 1. نصایح قرآن به ثروتمندان 67
- اشاره 68
- الف) کبر و غرور 68
- 2. پی آمدهای ثروت اندوزی 68
- ب) فخر و خودنمایی 69
- ج) طغیان 70
- د) کیفر و عقاب 71
- 3. نهی از منکر و ثروت اندوزی 72
- 4. ثروت اندوزی و بحران اجتماعی 72
- 5. ثروت اندوزی و رسالت صدا و سیما 74
- الف) مخاطبان 74
- اشاره 74
- ب) کیفیت و هنر ارائه 75
- ج) نقش هنرمندان 76
- د) متون و ادبیات 76
- منابع دیگر 78
- مدخل 79
- جاذبه و دافعه 79
- 1. واژه شناسی 81
- 2. مفهوم جاذبه و دافعه 82
- 3. چرایی جاذبه و دافعه 83
- 4. جاذبه و دافعه تاریخی (جاودانه) 85
- اشاره 85
- الف) دعوت به توحید و دفع شرک 85
- ب) توجه به فضیلت ها و دوری از رذیلت ها 90
- ج) عدالت محوری و ظلم ستیزی 93
- الف) وحدت مسلمانان 96
- 5. مصداق یابی جاذبه و دافعه اجتماعی 96
- ب) تعاون و همکاری مسلمانان 98
- ج) مدارا با مردم و پرهیز از خشونت 99
- د) دفع بدی ها با نیکی 101
- ه_) مبارزه با سنت های غلط و پای بندی به سنت های درست 102
- و) کشش نسبت به قناعت، نفرت از ثروت اندوزی و فخرفروشی 103
- الف) عدالت 106
- الف) تولی و تبری 106
- 2. گزیده ای از عوامل و نمونه¬های جاذبه 106
- گلبانگ حدیث 106
- 1. جاذبه و دافعه معیار (شاخص) 106
- ب) تسلیم در جهت اهداف الهی 106
- ج) هم نشینی 107
- ب) محبت 107
- د) گشاده رویی 108
- ه_) گذشت و ایثار 108
- ب) عوامل اجتماعی 109
- 3. گزیده ای از عوامل و نمونه های دافعه 109
- یک _ حرص 109
- یک _ ستم کاری 109
- دو _ حسد 109
- الف) عوامل فردی 109
- سه _ دوستی با کافر و منافق 110
- دو _ بدعت گذاری 110
- 1. دافعه یک زن 111
- نمونه های رفتاری 111
- 2. جان فشانی در مدار جاذبه 112
- 3. جاذبه مجرم 113
- 4. رستگاری در جاذبه و دافعه الهی 114
- 5. جاذبه و رؤیا 114
- آموزه ها 116
- 1. بصیرت نسبت به حق و باطل 116
- 2. پرهیز از شتاب زدگی 117
- 3. دفع عناصر آلوده 118
- 4. دوری از جاذبه و دافعه کاذب (گناهان) 119
- 5. دافعه نسبت به کافران، منافقان و مشرکان 120
- اشاره 120
- ب) مشرکان 121
- الف) کفار 121
- 6. جاذبه و دافعه در رسانه 122
- ج) منافقان 122
- اشاره 122
- ب) معرفی عناصر آلوده و الگوهای مثبت 123
- الف) ایجاد بصیرت و آگاهی 123
- ج) پیشگیری از جاذبه و دافعه کاذب 123
- د) جهت دهی انتخاب موضوعات 124
- منابع دیگر 125
- 1. مفهوم شناسی 126
- جاودانگی 126
- اشاره 126
- الف) میل فطری انسان به جاودانگی 128
- ب) ترس فطری انسان از مرگ و نیستی 129
- 2. واژه شناسی 132
- ب) خُلُدْ 132
- اشاره 132
- ج) مفاهیم مرتبط 132
- الف) جاودانگی 132
- یک _ عالم ذر 133
- دو_ دنیا 134
- سه _ آخرت یا معاد 135
- چهار_ موت (مرگ) 136
- پنج _ برزخ 138
- شش _ قیامت 141
- هفت _ جهنم 144
- هشت _ بهشت 144
- 3. دلایل جاودانگی و درک حقیقت معاد 146
- اشاره 146
- الف) هدفمندی خلقت نظام هستی (هدایت تکوینی) 146
- ج) سعادت ابدی و زندگی جاودانه 147
- د) رستاخیز و دادگاه عدل الهی 147
- ب) هدفمندی خلقت انسان (هدایت تشریعی) 147
- 4. حساب رسی و اسکان در سرای جاویدان 148
- اشاره 148
- ج) گواهان راستین 149
- ب) ابزار سنجش اعمال 149
- الف) گستره امور مورد حسابرسی 149
- د) حقیقی بودن رابطه جزا و عمل 149
- 5. جهنم، سرای جاودانه گنه کاران 150
- الف) اوصاف بهشت 151
- 6. بهشت، سرای جاودانه نیکان 151
- اشاره 151
- اشاره 153
- ب) حالت های بهشتیان 153
- دو _ تنازع ممدوح 154
- یک _ سلام و درود خدا و فرشتگان بر بندگان صالح 154
- چهار_ حزن و خوف و رنج جایی ندارد 155
- پنج _ حمد و ثنای بهشتیان 155
- سه _ از دروغ، یاوه و گناه خبری نیست 155
- شش _ دوستان بهشتی 156
- گلبانگ حدیث 157
- 1. دنیا، محل عبور (فانی) و آخرت، سرای جاودانه 157
- 2. دنیا، مزرعه آخرت 158
- 3. مرگ 158
- 4. برزخ (عالم قبر) 159
- 5. قیامت و روز حساب 160
- 7. بهشت 161
- 6. جهنم (دوزخ) 161
- نمونه های رفتاری 163
- 1. داستان اصحاب کهف 163
- 2. عزیز یا ارمیای پیامبر 165
- 4. عذاب قبر 167
- 3. مرگ و قیامت 167
- 5. نامه عمل 168
- 6. زاد و توشه آخرت 169
- آموزه ها 170
- 1. جاودانگی و شکسته شدن بت دنیا 170
- اشاره 170
- اشاره 172
- الف) بندگی خدا 172
- 2. جاودانگی و الهی شدن معیار ارزش ها و ضد ارزش ها 172
- ج) اخلاص 173
- ب) شوق به لقای الهی 173
- 3. جاودانگی و کشمکش درونی مبارک 174
- د) تسلیم حق بودن 174
- 4. جاودانگی و استفاده از فرصت ها 175
- اشاره 175
- الف) زمان و وقت 176
- ب) زاد و توشه 176
- ج) آزمایش 177
- 5. جاودانگی و رسالت صدا و سیما 179
- منابع دیگر 182
- مدخل 183
- جاه طلبی 183
- الف) جاه طلبی در لغت 184
- 1. واژه شناسی 184
- ج) معنای جاه طلبی در قرآن 185
- ب) جاه طلبی در اصطلاح 185
- اشاره 186
- 2. انگیزه های جاه طلبی 186
- الف) سلطه بر دل ها 187
- ب) حقارت و خودکم بینی 188
- ج) جاه طلبی و توهم کمال 189
- 3. نشانه های جاه طلبی 191
- اشاره 191
- ب) شهرت طلبی 192
- ج) علاقه به کارهای پرآوازه 192
- د) انتظار مدح و ستایش 192
- الف) قرب نزد مردم 192
- ز) نفاق و دورویی 193
- و) توهم زایی 193
- ه_) میل و نفرت بر مدار خودخواهی 193
- گلبانگ حدیث 194
- 1. جاه و ریاست ممدوح (ریاست حقیقی) 194
- 2. جاه و ریاست نکوهیده 195
- ج) جاه طلبی، آفت ریاست 195
- ب) جاه طلبی و هلاکت 195
- الف) جاه طلبی و ضرررسانی 195
- نمونه های رفتاری 196
- 1. جاه طلبی و حفظ آن با نقشه ای شوم 196
- 2. هوس حکومت ری 198
- 4. پیمان شکنی به خاطر ریاست طلبی 199
- 3. عبادت برای خدا یا بنده 199
- 5. نصیحتی در باب جاه و مقام 200
- 6. گریز از شهرت 201
- 1. نمونه هایی از آسیب ها و پی آمدهای جاه طلبی 202
- الف) دشمنی با پیامبران و اوصیا 202
- آموزه ها 202
- ب) ایجاد اختلاف و تفرقه در جامعه 204
- ج) تباهی جاه طلبان و پیروان آنان 205
- د) ریا و خودنمایی 206
- ه_) تکبر 207
- 2. راهکارهای پیشگیری و درمان جاه طلبی 208
- اشاره 208
- اشاره 209
- الف) برخی شیوه های شناخت درمانی 209
- یک _ ریاست، مختص ذات خداست 209
- دو _ ریاست، بقا ندارد 209
- سه _ سلب آرامش فکری و روحی در دوران ریاست 210
- اشاره 211
- ب) برخی از شیوه های رفتاردرمانی 211
- یک _ انس گرفتن با گم نامی 211
- دو _ قناعت پیشگی 212
- سه _ یاد مرگ 213
- 3. جاه طلبی در رسانه 214
- منابع دیگر 216
- جهاد اصغر 217
- 1. مفهوم شناسی 217
- 2. واژه شناسی 218
- ب) دفاع 218
- الف) جهاد اصغر 218
- یک _ غزوه و سریّه 219
- دو_ غنایم 219
- ج) مفاهیم مرتبط 219
- سه _ اُسرا 219
- چهار_ بسیج 220
- پنج _ شهادت و شهید 220
- 3. ماهیت جهاد در اسلام 221
- اشاره 222
- 4. انواع جنگ های الهی (فی سبیل الله) 222
- اشاره 222
- یک _ جنگ دفاعی و انواع آن 222
- اول _ دفاع شخصی و اقسام آن 223
- 1. دفاع از جان 223
- اشاره 223
- 3. دفاع از حریم 224
- 2. دفاع از مال 224
- 1. دفاع نظامی 225
- دوم _ دفاع از کیان اسلام و حوزه های اسلامی 225
- اشاره 225
- 2. دفاع غیر نظامی 226
- 3. دفاع سیاسی 226
- 4. دفاع فرهنگی، علمی و اجتماعی 227
- 5. دفاع اقتصادی 227
- سوم _ شکست متجاوزان و پیروزی شایستگان 228
- الف) نجات ستم دیدگان 230
- اشاره 230
- دو_ جنگ ابتدایی و علل آن 230
- ب) جهاد برای دفع موانع دعوت 230
- ج) جلوگیری از منکر 231
- د) مبارزه با مفسدان 231
- سه _ تفاوت های جنگ ابتدایی و جنگ دفاعی 232
- گلبانگ حدیث 234
- 2. دستور اسلام درباره جهاد 234
- 1. ضرورت و اهمیت جهاد 234
- 3. ارزش عمل مجاهدان 235
- 4. مقام شهید 236
- 5. عواقب فرار از جنگ 236
- 6. پاداش ساخت اسلحه 237
- نمونه های رفتاری 238
- 1. مرگ در میدان نبرد، شیرین تر از عسل 238
- 2. شیفته شهادت 238
- 3. منتظران جهاد و شهادت 239
- 4. دعایی برای وصال و آرزوی شهادت 240
- اشاره 242
- آموزه ها 242
- الف) معنای آمادگی روحی 242
- اشاره 242
- 1. لزوم آمادگی روحی برای جنگ 242
- ب) عوامل آمادگی روحی 243
- دوم _ ایمان و آرامش 243
- سوم _ باور داشتن شکست ناپذیری 243
- اول _ آگاهی 243
- 2. لزوم تهیه تجهیزات نظامی و آمادگی دفاعی 244
- ج) آثار آمادگی روحی 244
- 3. لزوم استقامت ورزی و سستی نداشتن در حین جنگ 245
- 4. شش دستور قرآن برای زمان جنگ 246
- 5. ممنوعیت فرار از جنگ و جهاد 248
- 6. امید به امدادهای غیبی 248
- 7. رعایت حال اسیران جنگی 250
- 8. توزیع عادلانه غنایم جنگی 252
- یک _ بیان مقام و اوصاف مجاهدان و شهیدان در احادیث 253
- 9. مقام بی نظیر مجاهدان و شهیدان 253
- اشاره 253
- دو_ اوصاف شهیدان در قرآن 255
- 10. جهاد، وسیله ای برای آزمون 256
- دو_ صدا و سیما و پشتیبانی رسانه ای از جهاد 257
- اشاره 257
- 11. صدا و سیما و جهاد اصغر 257
- سه _ صدا و سیما و احیای ارزش های جهادی پس از وقوع آن 257
- یک _ صدا و سیما و تدارک تبلیغاتی پیش از جهاد 257
- منابع دیگر 259
- جهاد اکبر 261
- 1. مفهوم شناسی 261
- الف) جهاد اکبر 263
- 2. واژه شناسی 263
- ب) مفاهیم مرتبط 264
- یک _ نفس 264
- اشاره 264
- دو_ خودشناسی 266
- سه _ تزکیه 266
- چهار_ تقوا 267
- شش _ توبه 268
- پنج _ هوا 268
- 3. قوای چهارگانه نفس 269
- 4. اهمیت و ضرورت جهاد با نفس 271
- الف) شناخت نفس 271
- اشاره 271
- ب) ضرورت مجاهده با نفس 273
- 5. جهاد با نفس و انسان سازی 274
- ب) نفس اماره و خطرات آن 276
- گلبانگ حدیث 276
- 1. شناخت نفس 276
- الف) اهمیت خودشناسی 276
- ج) نفس لوامه یا وجدان بیدار 277
- الف) جهاد با نفس 278
- د) نفس مطمئنه (جان آرام یافته) 278
- 2. عوامل مبارزه با نفس 278
- ب) محاسبه نفس 279
- ج) تهذیب نفس 280
- ه_) ریاضت نفس 281
- و) توبه 281
- د) تقوا 281
- ز) یاری از خدا 282
- 3. آثار جهاد با نفس 283
- ب) نیرومندی انسان 283
- ح) کنترل نفس 283
- الف) رشد و صلاح نفس 283
- ج) کرامت نفس 284
- د) رضایت و خشنودی خدا 284
- نمونه های رفتاری 285
- 1. مبارزه ایمان و ثروت 285
- 2. مبارزه علی علیه السلام با راحت طلبی 286
- 4. مبارزه با خشم و درمان آن با صبر 287
- 3. خودبینی، عامل هلاکت 287
- 5. مبارزه با حسد 288
- 1. پی آمدهای رها کردن نفس 289
- اشاره 289
- آموزه ها 289
- الف) حسد 290
- ب) تکبر 292
- ج) ریا 294
- د) غیبت 295
- اشاره 296
- ه_) قطع صله رحم 296
- 2. روش مبارزه با نفس 297
- اشاره 297
- قسمت اول: رحم به چه معناست؟ 297
- قسمت دوم: صله به چه معناست؟ 297
- الف) یقظه 298
- ب) تفکر 298
- ج) عزم 299
- د) مشارطه 300
- ه_) مراقبه 301
- و) محاسبه 301
- ز) تذکر 301
- 3. آثار مجاهده با نفس 302
- اشاره 302
- الف) فرد و شکوفایی استعدادهای درونی 303
- یک _ ازدواج و ارزش های اخلاقی 305
- ب) استحکام ساختار خانواده 305
- دو_ تربیت فرزند 306
- سه _ تأثیر خودسازی بر روابط خانواده 306
- ج) هم بستگی اجتماعی بر محوریت دین 306
- 4. جهاد اکبر و رسالت صدا و سیما 308
- منابع دیگر 310
دیباچه
آفریدگار جهان، آفریده خود را بر اساس عقل و فطرت آفریده و سراپای وجود او را با محبت سرشته و شریف ترین مظهر خود را نماینده خویش در روی زمین قرار داده است.
دو یادگار پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ؛ یعنی قرآن و سنت، آموزه های شیرینی را در بردارند که دریچه رستگاری را به روی همگان می گشایند و آنان را به کمال مطلوب می رسانند.
در سراسر متون ارزشمند دینی، برای تربیت این آفریده، برنامه هایی ارائه شده است تا بدان جا که پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله غایت بعثت خود را به کمال رساندن انسان معرفی فرمود: «اِنَّما بُعِثْتُ لِاُتَمِّمَ مَکارِمَ الْاَخْلاقِ».
پس سپاس خدایی را سزاست که فراخنای گیتی را چشم انداز انسان ساخت و وی را به زیور خرد آراست و هر آنچه را در زمین و آسمان است، رام او کرد تا وی به کاوش در این حقایق بپردازد و با دو بال عقل و دین، بر فراز جهان، به جان جهان بنگرد و از بزرگ آموزگاران دین، عالی ترین سطح دانش و بینش را فرا گیرد.
این مجموعه، برگ سبزی است پیش کش به بوستان دانش و ادب تا دانش پژوهان با صرفه جویی در زمان، به دانستنی های دین دست یازند و از دریای بی کران قرآن و حدیث و کردار بزرگان دین، گوهرها بیابند.
نگارنده محترم، سرکار خانم سیده معصومه اسماعیل پور این مجموعه الفایی فرهنگ اخلاقی معصومین علیهم السلام را با نظارت و ارزیابی جناب حجت الاسلام و