فرهنگ اخلاقی معصومین علیهم السلام حرف (آ) صفحه 143

ص:145

خاکی، آن گاه که خداوند، نخستین فرزند را به نام قابیل و دومین فرزند به نام هابیل را به آنان عطا می کند.

امانت الهی

آن گاه که این دو فرزند بالغ می شوند، خداوند به آدم علیه السلام وحی می کند: زمین از حجت حق نباید خالی بماند. این امانت را به هابیل ده. (او امانتدار الهی می شود.)

قابیل با آگاهی از این حقیقت، غضبناک شد و می دانیم که:

الْغَضَبُ مِفْتاحُ کُلِّ شَرٍّ

غضب و عصبانیت کلید تمام بدی ها است.

پس نزد پدر آمد و عرضه داشت:

پدرجان! مگر من بزرگ تر از هابیل نیستم؟ آیا من سزاوارتر نیستم؟

او هرچند این دو جمله (بزرگ تر و سزاوارترم) را به صورت پرسش بیان کرد، ولی حقیقتی بود که در درون قابیل غوغا می کرد. او برای خود ملاک برتری پیدا کرده است. به پندار خود و ملاک برتری خود، حجت اقامه می کند و می گوید: من بزرگ ترم، هر کس بزرگ تر، سزاوارتر. پس من سزاوارترم.

این نخستین اشتباه قابیل است؛ چون تقدم زمانی ملاک برتری نیست. پس همه آنان که چنین فکر می کنند، فکر قابیلی دارند. قرآن کریم اگر می فرماید: «السّابِقُونَ السّابِقُونَ اُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ»، سبقت زمانی منظور نیست. سبقت زمانی ملاک فضیلت نیست؛ زیرا فضیلت یک امر اختیاری است.

پیامبران وظیفه دارند که مردم را «بِالْحِکْمَهِ وَ الْمَوْعِظَهِ» به سوی خدا بخوانند. پدر، پیامبر است و پند می دهد: ای پسرکم! همه چیز دست خداست. او به هر که بخواهد، می دهد. هر چند تو بزرگتری، ولی او این رسالت و امانت را به