فرهنگ اخلاقی معصومین علیهم السلام حرف (آ) صفحه 171

ص:173

اجتماع، یکی از ارکان سه گانه جامعه مخدوش شود، آن اجتماع روی آسایش و آرامش را نخواهد دید. اگر جامعه ای بدون حکومت باشد، هرج و مرج بر آن حاکم خواهد شد و آسایش افراد آن جامعه سلب خواهد گردید. هم چنین اگر عدالت و امنیت از جامعه ای گرفته شود، احساس آسایش در آن اجتماع و ملّت و امت، خدشه دار خواهد شد.

نکته اساسی درباره آسایش فرد و جامعه، عدالت و میانه روی است. بدین صورت که اگر در مواردی میان آسایش فرد و جامعه تزاحمی پیش آید،جامعه مقدم می شود. وقتی آسایش جامعه در نظر گرفته شود، قوانینی وضع می شود (عقل یا شرع) که آسایش جامعه را برآورده سازد. در این حال، ممکن است آسایش بعضی از افراد جامعه تحت الشعاع قرار گیرد. قرار دادن خدمت سربازی و خراب کردن خانه هایی که در مسیر جاده قرار دارند، نمونه های فراهم آوردن آسایش اجتماعی است. مثلاً آسایش اجتماع اقتضا می کند افراد به سربازی بروند که در این جا آسایش فردی برای ایجاد آسایش اجتماعی قربانی می شود... .

گلبانگ حدیث

1. امام صادق علیه السلام فرمود:

أَرْوَحُ الرَّوْحِ الیَأسُ عَنِ النّاسِ. (1)

خوش ترین آسایش، دل نبستن به مردم است.

2. امام باقر علیه السلام فرمود:

مَنْ تَیَسَّرَ مِمّا فاتَهُ أراحَ بَدَنَهُ. (2)