فرهنگ اخلاقی معصومین علیهم السلام حرف (آ) صفحه 180

ص:182

روان او را مورد حمله قرار می دهند، آفت هایی، روابط خانوادگی و اجتماعی اش را آلوده می کنند و آفت هایی، به عقاید او یورش می برند. برخی آفت ها نیز کشور و حکومت او را نشانه می گیرند. انسان خردمند وقتی به این آفت ها توجه داشته باشد، درصدد شناخت آن ها بر می آید. افزون بر آن می کوشد دچار این آفت ها نشود؛ یعنی به فکر روش هایی برای پیش گیری می افتد. بنابراین، آفت شناسی از نظر پیش گیری و واکسینه کردن روابط انسانی و اجتماعی، اهمیت فراوانی دارد.

ب _ درمان

آفت شناسی از نظر درمان نیز اهمیت دارد. ممکن است در یک مرحله از زندگی فردی و اجتماعی انسان، یک سری آفت هایی نفوذ کرده باشد. بنابراین، این جا سخن از پیش گیری نیست؛ زیرا در پیش گیری، انسان یک قدم از آفت جلوتر است، ولی در مرحله ای که آفت هجوم بیاورد، انسان یک قدم از آفت عقب می ماند. در این جا نیز شناخت آفت و شیوه عملکرد آن برای انسان اهمیت دارد؛ زیرا شناخت آن برای درمان و خنثی کردن آثار آفت و به عبارت دیگر، آفت زدایی، امری لازم و ضروری است.

مثلاً در بُعد اجتماعی و حکومتی آیا نمی توان فرض کرد که یک حکومت یا نهضت، دچار آفت زدگی شود. بعضی ها برای این که خود را از این مشکل رهایی بخشند، فرافکنی می کنند و تقصیر را به گردن دین و حکومت دینی می اندازند. آیا واقعیت این است یا این که مشکل در جای دیگری است و به قول معروف «مشکل در مسلمانی ما است؟» مشکل در اجرای دین و احکام آن است. آیا کم رنگ شدن عدالت اجتماعی، آفت اجتماعی و حکومتی به شمار نمی رود؟ آیا فقر و تهی دستی و فاصله فراوان میان اغنیا و فقیران یک آفت