فرهنگ اخلاقی معصومین علیهم السلام حرف (آ) صفحه 181

ص:183

اجتماعی نیست؟ آیا طلاق، بی کاری و اعتیاد آفت های اجتماعی و خانوادگی نیستند؟ با اندکی دقت درمی یابیم که بحث آفت و آفت شناسی، موضوع با اهمیتی در زندگی فردی و اجتماعی و حکومتی به شمار می رود که به راحتی نمی توان از آن چشم پوشید.

در این میان، شناخت درست آفت ها و سپس شناخت درست درمان ها اهمیت دارد؛ زیرا اشتباه در هر ناحیه می تواند زیان های جبران ناپذیری در پی داشته باشد.

اگر آفت ها را درست نشناسیم، هر قدر در راه درمان بیش تر دقت و تلاش کنیم، در حقیقت، به تناسب همان دقت و تلاش، از درمان آفت دور افتاده ایم. برای نمونه، اگر انسان، ریشه آفت های اجتماعی و حکومتی را که پیش تر نام بردیم، در حضور دین در جامعه بداند و به این نتیجه برسد، همین اشتباه در شناخت آفت،ما را از درمان واقعی دور خواهد ساخت. از سوی دیگر، ممکن است انسان آفت را بشناسد، ولی در درمان آن اشتباه کند و زیان ببیند.

2. آفت چیست و چگونه عمل می کند؟

در تعریف آفت گفته اند: « آن چه مایه فساد و تباهی گردد، آسیب، بلا، زیان. جمع آن آفات است». (1) بنابراین، معنای آفت روشن است، ولی پرسش اساسی آن است که آیا برای عملکرد آفت ها می توان فرمول کلی بیان کرد؟ به عبارت دیگر، پرسش اساسی این است که آفت چگونه عمل می کند؟

در پاسخ به این پرسش، یک مثال می آوریم. اگر انسان و جامعه انسانی را به یک درخت تنومند، سالم و شاداب تشبیه کنیم که می تواند میوه های شیرین و