فرهنگ اخلاقی معصومین علیهم السلام حرف (آ) صفحه 214

ص:216

خواست. رسول اکرم صلی الله علیه و آله به او فرمود: اگر بگویم، به کار می بندی؟ او گفت: بلی، یا رسول الله! این جمله سه بار میان آنان تکرار شد. رسول اکرم صلی الله علیه و آله پس از این که سه بار از آن مرد قول گرفت و او را از اهمیت مطلبی که می خواهد بگوید، آگاه ساخت، به او فرمود:

اِذا هَمَمْتَ بِأَمرٍ فَتَدَبَّرْ عاقِبَتَهُ، إنْ یَکُ رُشْدا فَأمْضِهِ وَ اِنْ غَیّا فَانْتِهِ عَنْهُ. (1)

هرگاه تصمیم به کاری گرفتی، اول در اثر و نتیجه و عاقبت آن کار فکر کن. اگر دیدی نتیجه و عاقبتش صحیح است، آن را دنبال کن و اگر عاقبتش گمراهی و تباهی است، از تصمیم خود صرف نظر کن.

2. آینده نگری در وصیت امام صادق علیه السلام

عصر حکومت طاغوتی منصور دوانیقی _ دومین خلیفه عبّاسی _ بود. امام صادق علیه السلام از ناحیه منصور در فشار و زحمت بود، به گونه ای که منصور چندین بار آن حضرت را به قتل تهدید کرد. سرانجام امام صادق علیه السلام با دسیسه مرموز منصور، مسموم شد و به شهادت رسید.

وصی و امام پس از آن حضرت، امام کاظم علیه السلام بود. امام صادق علیه السلام برای حفظ جان امام کاظم علیه السلام از گزند منصور، در وصیّت مخصوصی به پنج نفر وصیت کرد که عبارت بودند از: ابوجعفر منصور دوانیقی؛ محمّدبن سلیمان، والی مدینه؛ عبدالله افطح و موسی و دو نفر از پسرانش)؛ حُمَیْدَه، همسرش و مادر امام کاظم علیه السلام . ابوایّوب نحوی درباره این جریان می گوید: «منصور دوانیقی در نیمه های شب مرا طلبید. نزد وی رفتم و دیدم روی کرسی (صندلی) نشسته است. شمعی در برابرش روشن بود و نامه ای در دست داشت. وقتی به او سلام کردم، نامه را به سوی من افکند. پس گریه کرد و به من گفت: «این نامه محمّدبن سلیمان (والی مدینه) است که در آن خبر داده: جعفربن محمد (امام