فرهنگ اخلاقی معصومین علیهم السلام حرف (آ) صفحه 79

ص:81

3. سرچشمه آرزوهای دراز

علت این حالت را باید در بینش ها، ایمان ها و دل بستگی های انسان جُست. حضرت امیرمؤمنان علی علیه السلام می فرماید:

آن کس که قلب او با دنیا پرستی پیوند بخورد، هماره جانش گرفتار این سه مشکل است: اندوهی رها نشدنی، حرصی جدا نشدنی و آرزوهای دست نایافتنی. (1)

دل بستگی به دنیا و دنیا پرستی، انسان را گرفتار آرزوهای طولانی و دست نیافتنی می کند. محمّدغزالی در این باره می نویسد:

اِعلْمَ أنَّ طولَ الْاَمَلِ لَهُ سَبَبانِ: أَحَدُهُما الْجَهْلُ و الاخَرُ حُبُّ الدُّنیا. (2)

بدان که سبب طول الامل (آرزوهای دراز) در وجود آدمی دو چیز است: اولی، نادانی و دومی، دوستی و عشق به دنیا.

4. نشانه آرزوهای دراز (ره آورد شوم آرزوهای دروغین)

الف _ آرزوهای دراز اندیشه انسانی را می خشکاند. حضرت علی علیه السلام در این باره می فرماید:

اَکثَرُ مَصارِعِ الْعُقولِ تَحْتَ بُروقِ الْمَطامِعِ. (3)

قربان گاه اندیشه ها، زیر برق آرزوهاست.

وقتی قدرت تشخیص آدمی زیر شمشیر تیز و بُرّان آرزوها ذبح شد، انسان دیگر نمی تواند سود و زیان خویش را بازشناسد. حضرت علی علیه السلام در دعای نورانی کمیل، به این معنا اشاره دارد و می فرماید:

حَبَسَنی عَنْ نَفْعی بُعدُ اَمَلی.

آرزوهای دور و دراز مرا از سودهایم بازداشته است.

1- نضره النعیم، ج 10، ص 4858.
2- نضره النعیم، ج 10، ص 4858.
3- میزان الحکمه، ج 1، ص 187، ص 692 .