- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- اشاره 7
- بخش اول: محیط زیست طبیعی 7
- فصل اول: تقدس طبیعت و محیط زیست 8
- 1. تعریف محیط زیست 8
- اشاره 8
- 2. جهان بینی و محیط زیست؛ مقدس بودن یا نبودن طبیعت 9
- 3. طبیعت در آموزه های اسلامی 12
- اشاره 12
- الف) طبیعت، آیت الهی 13
- ب) طبیعت، آفریده و پرورده خداوند 15
- 4. اسلام و شیوه تصرف در طبیعت 16
- ج) طبیعت، نعمت خداوند 16
- اشاره 18
- فصل دوم: تخریب طبیعت و بحران های زیست محیطی 18
- 1. چشم انداز بحران های زیست محیطی 18
- 2. مفهوم شناسی بحران زیست محیطی 19
- 3. ارزیابی بحران های زیست محیطی 23
- 4. آمارهای هشداردهنده زیست محیطی 25
- 5. زمینه های تخریب محیط زیست در ایران 33
- 1. اصول مکتب زیست محیطی اسلام 36
- اشاره 36
- فصل سوم: اسلام و مبانی حفاظت از طبیعت و محیط زیست1 36
- الف) دلیل عقلی 42
- 2. مبانی فقهی حفظ محیط زیست 42
- اشاره 42
- ب) قرآن کریم 43
- ج) سنت 47
- اشاره 48
- 3. قواعد فقهی حفظ محیط زیست 48
- الف) قاعده لاضرر 49
- ب) قاعده اتلاف 51
- ج) قاعده تسبیب 52
- د) قاعده ضمان ید 53
- بخش دوم: اخلاق زیست محیطی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 54
- اشاره 54
- فصل اول: آب 55
- اشاره 55
- 1. آب در آموزه های قرآنی 56
- اشاره 56
- الف) آب، منشأ حیات 56
- ب) آب (باران)، وسیله بیداری فطرت 57
- د) نقش گناهان در کمبود باران 58
- ج) باران، رحمت الهی 58
- ه) جدایی آب های شور و شیرین، نشان قدرت و حکمت الهی 59
- و) آب، پاک و پاک کننده 60
- 2. پیش گیری از آلودگی و رعایت پاکیزگی در سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 61
- الف) طعم آب، طعم زندگی 64
- ب) آب، سرور نوشابه ها 64
- اشاره 64
- ج) آلوده کردن آب های شیرین ممنوع! 64
- 3. ارجمندی آب و پاکیزگی آن در سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 64
- ه) آب، ثروت عمومی 65
- د) آب جوشیده، سودمندترین نوشابه 65
- و) برترین صدقه 66
- ی) باران و برف، سرچشمه آب های زمینی 67
- 4. پیش گیری از آلودگی آب در سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 68
- 5. اسراف و تبذیر در مصرف آب 70
- اشاره 73
- فصل دوم: خاک (زمین) 73
- 1. خاک، منبع اساسی حیات 74
- 2. اهمیت خاک 75
- 4. زمین در آموزه های قرآنی 76
- 3. خاک، محیط زیستی زنده 76
- 5. نمایی از فاجعه تخریب خاک در ایران 81
- اشاره 81
- نمونه اول 82
- نمونه دوم 82
- نمونه سوم 83
- فصل سوم: کشاورزی 86
- اشاره 86
- 1. تعریف و اهمیت کشاورزی 86
- اشاره 87
- 2. فضیلت کشاورزی در اسلام 87
- الف) ارتباط شگفت آب و خاک 89
- ب) روش نگه داری حبوبات 90
- ج) سیر دانه تا خوشه، نماد رشد اسلام و مسلمانان 91
- الف) تشویق به کار کشاورزی 93
- 3. فضیلت کشاورزی در سیره رسول خدا صلی الله علیه و آله 93
- اشاره 93
- ب) کشاورزی، بهترین ثروت 95
- 1. منافع درخت 98
- فصل چهارم: درخت و گل و گیاه (چشم انداز سبز) 98
- اشاره 98
- 2. منافع جنگل و مرتع 98
- 3. منافع گل ها و گیاهان 100
- 4. درخت و گیاه در قرآن 101
- اشاره 101
- الف) گیاهان؛ جلوه حیات زمین 101
- ب) گیاهان؛ شادی بخش و روح افزا 102
- ج) جنگل و مرتع؛ آیه، نعمت و متاع زندگی 103
- الف) تشویق به درخت کاری 106
- اشاره 106
- 5. جایگاه درخت و گل و گیاه در سیره رسول خدا صلی الله علیه و آله 106
- ب) پیروی از شیوه های علمی در درخت کاری 107
- ج) ارزش اقتصادی درخت کاری و باغ داری 108
- د) بریدن درختان و نابودی جنگل ها 109
- 6. ارجمندی گل ها در نگاه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 110
- 1. تنوع زیستی و خطر انقراض 113
- فصل پنجم: حیوانات 113
- اشاره 113
- 2. حمایت از تنوع زیستی 114
- 3. مقایسه قانون حمایت از حیوانات در غرب و اسلام 115
- 4. جایگاه ارزشمند حیوانات در قرآن 116
- اشاره 116
- الف) شیوه شناخت اسبان اصیل 117
- ب) سرّ له له زدن سگ 118
- ج) دعوت به تفکر در آفرینش شتر 119
- د) موریانه، حشره ای قدرتمند 120
- ه) عنکبوت، استاد نساجی 122
- 5. جایگاه حیوانات در سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 124
- اشاره 124
- الف) تشویق به دام داری 125
- ب) وظایف مردم در برابر حیوانات 126
- ج) به ناحق کشتن حیوانات 130
- ذ) دوزخ، سزای زجرکش کردن گربه 131
- د) آمرزش به واسطه نجات سگ 131
- ه_ ) کبوتر، انیس تنهایی 132
- ز) تشویق به پرورش مرغ و خروس در خانه 132
- ر) قرنطینه حیوانات بیمار 132
- ی) زنبورداری، شغلی در نهایت سودمندی 132
- 6. حقوق حیوان در فقه شیعه 133
- کتاب 136
- کتاب نامه 136
- اشاره 136
- نشریه 140
ص:134
ر) قرنطینه حیوانات بیمار
ر) قرنطینه حیوانات بیمار
حضرت در سخنی فرمود: «هیچ کس نباید حیوان بیمار خود را در میان حیوانات سالم شخص دیگر وارد کند».(1)
این سخن را با عملکرد برخی کشورهای متمدن غربی مقایسه کنید که برای مبتلا کردن دام های کشورهای دیگر، به هزار حیله و نیرنگ متوسل می شوند تا مثلاً جنون گاوی یا تب برفکی شایع میان دام های کشورشان را به دام های کشورهای وارد کننده گوشت و دام از آنها انتقال دهند.
ز) تشویق به پرورش مرغ و خروس در خانه
ز) تشویق به پرورش مرغ و خروس در خانه
حضرت فرمود: «نگه داری و پرورش مرغ و خروس را در خانه هایتان بیشتر رونق ببخشید».(2)
ه_ ) کبوتر، انیس تنهایی
ه_ ) کبوتر، انیس تنهایی
امام صادق علیه السلام فرمود: «مردی نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله از تنهایی و بی کسی شکایت کرد. حضرت به او فرمان داد تا یک جفت کبوتر در خانه اش نگه داری کند».(3)
ی) زنبورداری، شغلی در نهایت سودمندی
ی) زنبورداری، شغلی در نهایت سودمندی
حضرت رسول الله صلی الله علیه و آله فرمود:
إِنَّ مَثَلَ الْمؤْمِنِ کَمَثَلِ النَّحْلَهِ إِنْ صاحَبْتَهُ نَفَعَکَ، وَ إِنْ شاوَرْتَهُ نَفَعَکَ، وَ إِنْ جالَسْتَهُ نَفَعَکَ، وَ کُلُّ شَأْنِهِ مَنافِعُ، وَ کَذلِکَ النَّحْلَهُ کُلُّ شَأْنِها مِنافِعُ.(4)
1- میزان الحکمه، ج 13، ص 6490، ح 20731.
2- بحارالانوار، ج 62، ص 2.
3- فروع کافی، ج 6، ص 546؛ من لا یحضره الفقیه، ج 3، ص 220؛ بحارالانوار، ج 62، ص 18.
4- بحارالانوار، ج 61، ص 238.