- مقدّمه حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مدّظلّه) 1
- ضرورت ویرایش و تحقیق کتاب حلیه المتّقین 4
- نکاتی درباره کارهای انجام شده 6
- ولادت وخاندان 8
- نگاهی گذرا به زندگی علّامه مجلسی رحمه الله 8
- اساتید و شیوخ اجازه 9
- دوران تحصیل 9
- جانشینی پدر 10
- شاگردان وراویان 10
- تألیفات 11
- حلیه المتّقین 12
- علّامه در سفر 12
- علّامه مجلسی وسیاست 13
- علّامه از منظر اهل نظر 14
- وفات علّامه مجلسی رحمه الله 15
- مقدّمه علّامه مجلسی 17
- فصل اوّل: آداب پوشیدن لباس و کفش 20
- اشاره 20
- اشاره 21
- فضیلت آراستن 21
- اظهار نعمت های پروردگار 21
- خود را برای خودی ها بیارایید 22
- لباس خوب از مال حلال 22
- لباس زیرین ورویین 23
- فلسفه سختی های دنیا 24
- آراسته بودن در بیرون خانه 24
- لباس های حرام 25
- اشاره 25
- لباس ابریشمین 26
- زیورآلات طلا ونقره 26
- بهترین لباس 27
- اشاره 27
- لباس پنبه ای وپشمین 27
- رنگ لباس 29
- لباس کتان وخز 29
- اشاره 29
- لباس قرمز وکبود 30
- لباس سفید وزرد 30
- لباس سبز سیر وسیاه 31
- برخی آداب لباس پوشیدن 32
- حرمت پوشیدن لباس مخصوص زنان یا کافران 34
- عِمامه بر سر گذاشتن 35
- اشاره 35
- عِمامه بستن وکلاه پوشیدن 35
- آداب پوشیدن پاجامه (شلوار راحتی) 37
- کلاه پوشیدن 37
- دعاهای هنگام بریدن وپوشیدن لباس نو 38
- آداب لباس نو بریدن وپوشیدن 38
- پوشیدن لباس نو ورهایی یافتن از آفات 40
- شکرانه پوشیدن لباس نو 40
- دیگر آداب پوشیدن وبیرون آوردن لباس 41
- ویژگی های پوشش بانوان 41
- هیچ گاه به طور کامل برهنه نشوید 41
- اسراف در پوشش 42
- پاکیزگی ونظافت لباس 42
- رنگ کفش وویژگی های دیگر آن 43
- وصله زدن به لباس 43
- اشاره 43
- چه کفشی بپوشیم 44
- اهمیّت پوشیدن کفش 44
- آداب پوشیدن کفش 46
- اشاره 46
- استراحت دادن به پاها 47
- دعای پوشیدن کفش 47
- اشاره 49
- فصل دوم: زیورآلات ونوع زینت مردان وزنان 49
- استحباب انگشتر در دست راست کردن 50
- اشاره 50
- فضیلت انگشتر به دست کردن وآداب آن 50
- انگشتر در کدام دست کنیم 52
- انگشتر در کدام انگشت نکنیم 52
- دعای انگشتر در دست کردن 52
- انگشترهای نامناسب 53
- اشاره 53
- چگونگی انگشتر 53
- جنس انگشتر 53
- اهمیّت عقیق در دست کردن 54
- فضیلت عقیق 54
- آثار وخواصّ عقیق در دست کردن 55
- انگشتر یاقوت ورفع فقر وپریشانی 58
- فضیلت یاقوت وزبرجد وزمرّد 58
- انگشتر زبرجد در دست کردن 59
- انگشتر زمرّد وراحتی وتوانگری 59
- فضیلت فیروزه وجزع 59
- خواصّ انگشتر فیروزه 59
- اشاره 59
- خواصّ انگشتر جزع یمانی 60
- فضیلت دُرّ نجف وحدید چینی وبلور ودیگر نگین ها 61
- اهمیّت نقش نگین انگشتر 63
- نقش نگین 63
- نقش نگین انگشتر پیامبران 63
- نقش نگین انگشتر امامان علیهم السلام 65
- آثار وخواصّ نقش نگین 69
- پوشیدن طلا ونقره برای زنان وکودکان 72
- زیور کودکان 72
- زیور زنان 72
- آراستن دیگر چیزها با طلا 73
- آداب سرمه کشیدن 74
- اهمیّت سرمه کشیدن 74
- دعای هنگام سرمه کشیدن 75
- آثار وفواید سرمه کشیدن 76
- دعاهای هنگام نگاه کردن در آیینه 77
- آداب نگاه کردن در آیینه 77
- اهمیّت وفواید نگاه کردن در آیینه 77
- اهمیّت رنگ کردن با حنا 79
- رنگ کردن موها 79
- اشاره 79
- فلسفه رنگ کردن 80
- فواید و آثار رنگ کردن 80
- چگونگی وآثار رنگ کردن 82
- اشاره 84
- فصل سوم: آداب خوردن وآشامیدن 84
- ظرف خوردن وآشامیدن 85
- اشاره 86
- غذاهای مجاز وافراط در غذا 86
- شریک کردن دیگران در غذای خود 87
- از غذای حلال نمی پرسند 87
- غذا خوردن در حال سیری 88
- کم خوری وسلامت تن 89
- اشاره 91
- کمترین اسراف در غذا خوردن 91
- پاره ای از آداب واوقات غذا خوردن 91
- وعده های غذایی 92
- غذای داغ نخورید 93
- از جلوی خود شروع به خوردن کنید 94
- در غذا فوت نکنید 94
- بهترین راه جلوگیری از ضررهای غذا خوردن 95
- روش غذا خوردن پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 95
- سفارشات امام حسن علیه السلام در مورد غذا خوردن 96
- تنها غذا خوردن 97
- سایر آداب غذا خوردن 97
- اشاره 97
- سهم نیازمندان از غذاها 98
- موارد ممنوع یا مکروه، هنگام غذا خوردن 98
- سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در غذا خوردن 100
- آداب غذا خوردن 101
- شستن دست ها پیش از غذا خوردن 101
- شستن دست ها پس از غذا خوردن 102
- شستن دهان پس از غذا خوردن 103
- کیفیّت نشستن هنگام غذا خوردن 103
- با چه چیز غذا خوردن را شروع وتمام کنیم؟ 103
- پای بر سفره نگذارید 105
- غذا خوردن با زیردستان 105
- نشستن طولانی بر سر سفره 105
- بیرون کردن کفش به هنگام غذا خوردن 106
- صاحبخانه پیش از میهمان شروع به غذا خوردن کند 106
- اوّل نماز خواندن یا غذا خوردن 106
- غذا خوردن با دست 106
- آغاز وانجام غذا با نام وحمد خدا 107
- دعای سفره وآثار آن 107
- آثار شروع به «بسم الله» وختم به «الحمد لله» 108
- آثار دعا خواندن هنگام غذا خوردن 109
- دعای سفره حضرت رسول صلی الله علیه و آله وائمّه اطهار علیهم السلام 110
- آداب پس از غذا خوردن 112
- غذاهای ریخته شده اطراف سفره 112
- حرمت نان وآثار کفران نعمت 113
- موادّ غذایی 114
- خوابیدن بعد از غذا 114
- در فضیلت برخی غذاها 114
- نان 114
- ترک خدمت کردن به احترام غذا 114
- نان جو 116
- نان برنجی 117
- سویق یا آرد تافته شده 117
- اشاره 118
- گوشت وانواع آن 118
- گوشت گوسفند 119
- گوشت گاو و گاومیش 120
- گوشت اِسفَرود، هَوبَرَه وگورخر 121
- گوشت کبوتر، درّاج وکبک 121
- گوشت خشک 122
- گوشت خام 122
- گوشت ماهی ومرغ 123
- کباب وخوراک کلّه 124
- شیر گوشت وآبگوشت 124
- غذاهای گوشتی 124
- غذاهای غیر گوشتی 125
- آش انار وحلیم 125
- مثلثه وحلوا وپالوده 126
- تخم مرغ 126
- شیر 127
- لبنیات 127
- شیر گاو وشتر 128
- ماست وپنیر 128
- سرکه 129
- دیگر موادّ غذایی 129
- روغن زیتون 130
- روغن گاو وعسل 130
- شکر وگردو 131
- دعای پس از خوردن وآشامیدن 131
- سبزی ها ومیوه ها ودیگر خوراکی ها 132
- اشاره 132
- سبزی ها 132
- کاسنی 132
- بادروج 133
- تره 134
- تره تیزک (سبزی شاهی) وکرفس 134
- گشنیز وبرگ خرفه 135
- کاهو وبرگ چغندر 135
- کدو و ترب 136
- چغندر 136
- گزر (هویج، زردک) وشلغم 137
- خیار وبادمجان 137
- پیاز 137
- قارچ 138
- سیر وآویشن 138
- انگور 139
- میوه ها 139
- انار 140
- مویز (کشمش) 140
- سیب 141
- بِه 142
- گلابی وآلو 143
- انجیر 143
- ترنج وسنجد 144
- خرما 145
- خربزه 146
- آداب میوه خوردن 147
- برنج 148
- حبوبات 148
- نخود بریان وعدس 149
- باقلا و لوبیا وماش 149
- خوردن خاک وگِل 150
- فضیلت ضیافت مؤمنین وآداب آن 151
- میهمانداری وفضیلت آن 151
- قبول کردن دعوت مؤمنین 152
- آداب پذیرایی از میهمان 153
- ولیمه ومیهمانی دادن 153
- بی دعوت به میهمانی رفتن 153
- وظایف میزبان 154
- میهمان سرزده ودعوت نشده 154
- وظایف میزبان در سر سفره 155
- به خدمت گرفتن میهمان 155
- اشاره 156
- استقبال وبدرقه میهمان 156
- وظایف میهمان 156
- فضیلت وفایده خلال کردن 157
- فضیلت خلال کردن وآداب آن 157
- اندازه میهمانی 157
- اشاره 157
- چوب خلال 158
- آداب خلال کردن 159
- فضیلت نوشیدن آب وانواع آن 159
- فضیلت نوشیدن آب و خواصّ آن 159
- آب زمزم 160
- آب هایی که نوشیدن آن سفارش شده 160
- آب فرات 161
- آب باران وآب ناودان کعبه 162
- آب خنک 162
- آب جوشیده 163
- آب هایی که نوشیدن آن مذموم است 163
- فلسفه شیرین یا تلخ بودن آب 164
- آب خوردن در حال ایستاده یا نشسته 164
- طرز نوشیدن آب 164
- آداب خوردن آب 164
- چگونگی آب خوردن 165
- ابتدا به نام خدا وانتها به حمد او 166
- دعاهای قبل وبعد از نوشیدن آب 166
- ظرف آب 166
- دعا برای دفع ضرر نوشیدن آب در شب 168
- مقدار نوشیدن آب 168
- سلام بر حسین شهید 168
- اشاره 170
- فصل چهارم: ازدواج، آداب ازدواج، تربیت فرزندان 170
- ازدواج ودینداری 171
- فضیلت ازدواج کردن ونهی از رهبانیّت 171
- ترک ازدواج برای مسائل مالی 172
- دوست داشتن همسر 172
- لزوم آمیزش با همسر 173
- رهبانیّت ممنوع 173
- اهمیّت همسر 174
- صفات پسندیده وناپسند زنان 174
- معیارهای معنوی همسر خوب 176
- معیارهای جسمی همسر شایسته 177
- بهترین وبدترین زنان 178
- زنی که از کارکنان خداست 179
- خواستگاری 180
- زمان عقد وزفاف 180
- آداب خواستگاری وزمان مناسب آن 180
- ولیمه ازدواج 181
- خواندن خطبه عقد 181
- اشاره 182
- آداب زفاف وآمیزش 182
- شب چهارشنبه وهنگام تحت الشعاع 183
- اوقات مکروه آمیزش 183
- آمیزش در اوّل ووسط وآخر ماه 183
- آمیزش هنگام طلوع وغروب آفتاب 184
- آمیزش در شب عید فطر وعید قربان ودر برابر آفتاب 184
- اوقات مستحبّ آمیزش 185
- اوقات حرام آمیزش 185
- مکان هایی که آمیزش در آن مکروه است 186
- کارهای مکروه به هنگام آمیزش 187
- حالت های مکروه به هنگام آمیزش 188
- آداب پیش از آمیزش 189
- آداب عروسی 190
- آمیزش در حمّام یا بدون روانداز 191
- دعا ونماز در شب زفاف وهنگام آمیزش 191
- آداب شب زفاف 191
- چگونه شیطان شریک نطفه می شود 193
- دعای هنگام آمیزش 194
- حقوق زن وشوهر بر یکدیگر 195
- حقوق شوهر بر زن 195
- حقوق زن بر شوهر 196
- اهمیّت وتعداد فرزند 197
- فرزندان در کلام معصومان علیهم السلام 197
- دعاهای طلب فرزند وفضیلت آن 197
- تأثیر اعمال فرزند در کارنامه والدین 198
- پاداش زحمات پدر ومادر 198
- دختر یا پسر 199
- ثواب دوران بارداری وشیردهی 199
- دعا برای فرزنددار شدن 200
- دعاهای مخصوص 200
- استغفار 201
- تلاوت آیاتی از قرآن برای زاد و ولد 203
- نماز مخصوص، اذان ونام علی 204
- پیش از زایمان 205
- هنگام زایمان 205
- احکام دوران حمل وزایمان وپس از آن 205
- غذای مادر 208
- تبریک ولادت ورنگ لباس نوزاد 208
- پس از وضع حمل 208
- برداشتن کام طفل 209
- قطره ریختن در بینی، اذان واقامه گفتن در گوش وغسل دادن نوزاد 210
- نامگذاری 211
- اشاره 211
- نام های نیک 211
- عقیقه 213
- نام های نامناسب 213
- عقیقه کردن و سر تراشیدن نوزاد وآداب آن 213
- اهمّیّت عقیقه 214
- فلسفه وزمان عقیقه 214
- عقیقه برای بزرگسالان 214
- شرایط عقیقه 215
- صدقه یا قربانی به جای عقیقه 215
- عقیقه کودک هفت روزه 215
- دعای هنگام ذبح گوسفند 216
- آداب طبخ کردن وخوردن عقیقه 218
- حکم مالیدن خون عقیقه بر نوزاد وهدیه دادن به قابله 218
- ختنه کردن 219
- چه کسانی از گوشت عقیقه نخورند؟ 219
- تراشیدن موی سر نوزاد 219
- زمان ختنه کردن 219
- دعای ختنه کردن، تکرار ختنه واحکام ترک ختنه 220
- فلسفه ختنه کردن 220
- آداب شیر دادن وتربیت فرزند 221
- اشاره 221
- آداب شیر دادن 222
- تعلیم وتربیت فرزند 223
- حدّاقل مدّت شیردهی 223
- اهمیّت تربیت فرزند وسنّ بازی وتربیت 223
- شیرهای ممنوع 223
- آموختن حدیث ومراحل تربیت فرزند 224
- اجتناب کردن از خرافات 225
- رختخواب مستقل ونظافت شبانه 225
- حقوق فرزند بر والدین 226
- نفقه فرزندان 229
- سنّ نامحرم شدن دختران و پسران 230
- چگونه آرامش پیدا کنیم 230
- اشاره 231
- رعایت کردن حرمت والدین وحقوق آنها بر فرزندان 231
- شیطنت در کودکی، نشانه بردباری در بزرگسالی 231
- احترام به والدین 232
- بخشی از حقوق والدین 232
- احسان ونیکی به والدین 232
- نیکی به مادر وحقّ پدر 233
- پرداخت هزینه های والدین 234
- عاقّ والدین 234
- آثار وپاداش احسان به والدین 235
- مجازات بی حرمتی به والدین 236
- فصل پنجم: مسواک زدن، شانه کردن، ناخن گرفتن، کوتاه کردن شارب وتراشیدن سر 238
- اشاره 238
- سنّت پیامبران 239
- فضیلت مسواک زدن 239
- مسواک زدن 239
- مسواک ونماز 240
- سفارش جبرئیل 240
- فلسفه مسواک زدن 241
- سرزنش ترک کننده مسواک 241
- زمان ومکان مسواک زدن 242
- آثار وفواید مسواک زدن 242
- چگونگی مسواک زدن 243
- ترک کردن مسواک 243
- اهمّیّت تراشیدن موی سر وفواید آن 244
- تراشیدن موی سر 244
- زمان تراشیدن موی سر وآداب آن 244
- آداب نگهداری موی سر 245
- اشاره 245
- آداب نگهداری موی سر زنان 246
- آداب نگهداری موی سر مردان 246
- فضیلت تراشیدن سبیل 247
- وقت و مقدار گرفتن شارب 247
- فلسفه تراشیدن سبیل وفواید آن 247
- درازای ریش 248
- دعای هنگام گرفتن شارب 248
- آداب ریش گذاشتن 248
- اشاره 248
- چگونگی اصلاح ریش 249
- مجازات تراشیدن ریش 250
- محاسن سبب زیبایی است 250
- نخستین موی سفید وفلسفه آن 250
- فضیلت موی سفید 250
- فایده موی سفید وحکم کندن آن 251
- بازی کردن با ریش وکندن موی بینی 252
- فضیلت ناخن گرفتن 253
- زمان ناخن گرفتن 254
- روز جمعه 254
- آداب واوقات ناخن گرفتن 254
- روز پنجشنبه 255
- سایر روزهای هفته 256
- چگونه ناخن بگیریم؟ 257
- دعای هنگام ناخن گرفتن 258
- دفن مو وناخن 258
- فضیلت شانه کردن موی سر وصورت 259
- وقت شانه کردن 260
- آداب واوقات شانه کردن 260
- چگونگی شانه کردن 260
- دعای هنگام شانه کردن 261
- فصل ششم: آداب استفاده از بوی خوش وگل ها وکرم ها وروغن ها 263
- اشاره 263
- سبب پیدایش بوهای خوش در زمین 264
- فضیلت بوی خوش 265
- فضیلت بوی خوش وآداب آن 265
- وقت استفاده از بوی خوش 266
- بوی خوش برای زنان 267
- فواید بوی خوش 267
- کراهت ردّ عطریات 268
- مشک 269
- فضیلت مشک وعنبر وزعفران 269
- فضیلت عنبر وزعفران وعود 270
- خلوق 270
- فضیلت غالیه 271
- فواید روغن زدن 272
- فضیلت وآداب روغن زدن 272
- زمان روغن زدن 272
- آداب روغن زدن 273
- فواید روغن بنفشه 274
- فضیلت روغن بنفشه 274
- روغن بنفشه 274
- فضیلت روغن بان 275
- روغن بان وزنبق 275
- فضیلت روغن زنبق 276
- بخور وانواع وآداب آن 277
- فضیلت بخور 277
- روغن کنجد 277
- فواید سایر روغن ها 277
- روغن زیتون وگل خیری 277
- بخور با عود 278
- آداب ودعای بخور دادن 279
- فضیلت گلاب، گل سرخ ودیگر گل ها 280
- خواصّ گلاب 280
- گل نرگس وگل مورد 280
- گل سرخ 281
- آداب بوییدن گل 282
- گل مَرْزنگوش 282
- فصل هفتم: نظافت شخصی 284
- اشاره 284
- فضیلت حمّام کردن 285
- اهمیّت حمّام رفتن 285
- فواید حمّام کردن 285
- آداب ورود وخروج ودعاهای حمّام 286
- وقت حمّام رفتن 286
- پوشش عورتین 287
- شستن پا به هنگام خروج از حمّام 287
- پوشش سر 288
- دعاها واذکار حمّام رفتن 288
- نبایدها 289
- بایدها ونبایدهای حمّام 289
- کارهای مجاز 291
- شستن وخوشبو کردن بدن 291
- فضیلت شستن سر وبدن وزدودن بوهای بد 291
- درمان کچلی 292
- شستن لباس 292
- فواید شست وشو با گل خطمی 293
- فضیلت شستن سر با سدر وگل خطمی 293
- شست وشوی سر با سدر 293
- فضیلت برطرف کردن موهای زاید (زهار) 294
- اهمیّت وفواید دارو کشیدن 294
- فلسفه دارو کشیدن 295
- وقت دارو کشیدن 296
- ازاله کردن موی زیر بغل 296
- دعاهای هنگام دارو کشیدن 298
- اوقات مناسب ونامناسب 299
- وقت دارو کشیدن ودیگر آداب آن 299
- دارو کشیدن در حال جنابت ونشسته 300
- روش برطرف کردن بوی ناپسند دارو 300
- فضیلت حنا مالیدن بعد از نوره 301
- آداب غسل جمعه ودیگر غسل ها 302
- غسل های واجب 302
- اشاره 303
- غسل های مستحب 303
- اشاره 303
- اوّل: غسل های زمانی 303
- غسل جمعه 304
- غسل شب های فرد ماه رمضان 305
- غسل روز عید فطر وقربان وشب عید فطر 306
- غسل شب های دهه آخر ماه رمضان 306
- غسل شب نیمه شعبان 307
- غسل هشتم ونهم ماه ذوالحجّه واوّل ووسط وآخر ماه رجب 307
- غسل روز غدیر خم (هیجدهم ذوالحجّه) 307
- غسل روز مبعث 307
- غسل روز مباهله (24 ذوالحجّه) 308
- غسل روز دحو الأرض (25 ذوالقعده) 308
- غسل روز نوروز 308
- دوم: غسل های مستحبّ مکانی 308
- سوم: غسل های مستحبّ مربوط به برخی اعمال 309
- اشاره 312
- فصل هشتم: آداب خوابیدن، بیدار شدن ورفتن به حاجتگاه 312
- اوقات خوابیدن 313
- خواب بین الطّلوعین 313
- اشاره 313
- خواب قیلوله 315
- شب زنده داری سالانه 316
- وضو گرفتن قبل از خواب 316
- فضیلت وفلسفه وضو گرفتن قبل از خواب 316
- مکان خوابیدن وآداب پیش از خواب 318
- مکان هایی که خوابیدن در آنها کراهت دارد 318
- اشاره 318
- رفتن به حاجتگاه پیش از خواب 319
- اوقاتی که خوابیدن کراهت دارد 319
- دیگر آداب خوابیدن 319
- آداب ودعاهای قبل از خواب 320
- از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله 320
از غذا خوردن دستانش را می شست وآن را با دستمال خشک می کرد». (1)
4. در روایتی معتبر آمده است که امام صادق علیه السلام فرمود: «هنگام غذا خوردن دست ها را بشوی وآن را خشک نکن، زیرا تا زمانی که رطوبت آن موجود است برکت در غذا خواهد بود. (2) وپس از شستن دست ها آن را بر صورت مالیدن،
کَلَف (3) را از چهره برطرف می کند وبر روزی می افزاید». (4)
5. از امام رضا علیه السلام روایت شده است که فرمود: «هر که دستش پاکیزه است لازم نیست پیش از غذا خوردن آن را بشوید». (5)
شستن دست ها پس از غذا خوردن
1. در حدیث است که مفضّل بن عمر از یاران ارزشمند امام صادق علیه السلام می گوید از درد چشم به حضرت شکایت کردم. فرمود: «پس از غذا خوردن دستان را بشوی واین جمله را سه بار بگو: «اَلْحَمْدُ لِلّهِ الْمُحْسِنِ الْمُجْمِلِ
الْمُنعِمِ الْمُفْضِلِ»». (6) راوی می گوید: به دستور امام عمل کردم وپس از آن هرگز
چشمانم درد نگرفت. (7)
2. در حدیث است که امام صادق علیه السلام فرمود: «هرگاه پس از غذا دست ها را بشویی وبارطوبت آن دیدگان رامسح کنی،این کارجلوی چشم درد را می گیرد». (8)
1- کافی، ج 6، ص 291؛ مکارم الأخلاق، ص 140.
2- کافی، ج 6، ص 291؛ مکارم الأخلاق، ص 139.
3- «کَلَف» لکّه ای است که در چهره انسان پیدا می شود وآن را در فارسی کک مک می گویند (فرهنگ عمید).
4- کافی، ج 6، ص 291.
5- محاسن، ص 428، ح 242؛ کافی، ج 6، ص 298، ح 13.
6- ترجمه: «سپاس مخصوص خداوندی است که احسان کننده، نیکوکار، نعمت دهنده وفضیلت بخش است».
7- کافی، ج 6، ص 292، ح 5.
8- مکارم الأخلاق، ص 140.