- مقدّمه حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مدّظلّه) 1
- ضرورت ویرایش و تحقیق کتاب حلیه المتّقین 4
- نکاتی درباره کارهای انجام شده 6
- ولادت وخاندان 8
- نگاهی گذرا به زندگی علّامه مجلسی رحمه الله 8
- اساتید و شیوخ اجازه 9
- دوران تحصیل 9
- شاگردان وراویان 10
- جانشینی پدر 10
- تألیفات 11
- علّامه در سفر 12
- حلیه المتّقین 12
- علّامه مجلسی وسیاست 13
- علّامه از منظر اهل نظر 14
- وفات علّامه مجلسی رحمه الله 15
- مقدّمه علّامه مجلسی 17
- اشاره 20
- فصل اوّل: آداب پوشیدن لباس و کفش 20
- اشاره 21
- فضیلت آراستن 21
- اظهار نعمت های پروردگار 21
- خود را برای خودی ها بیارایید 22
- لباس خوب از مال حلال 22
- لباس زیرین ورویین 23
- آراسته بودن در بیرون خانه 24
- فلسفه سختی های دنیا 24
- لباس های حرام 25
- اشاره 25
- لباس ابریشمین 26
- زیورآلات طلا ونقره 26
- لباس پنبه ای وپشمین 27
- بهترین لباس 27
- اشاره 27
- لباس کتان وخز 29
- اشاره 29
- رنگ لباس 29
- لباس سفید وزرد 30
- لباس قرمز وکبود 30
- لباس سبز سیر وسیاه 31
- برخی آداب لباس پوشیدن 32
- حرمت پوشیدن لباس مخصوص زنان یا کافران 34
- عِمامه بر سر گذاشتن 35
- عِمامه بستن وکلاه پوشیدن 35
- اشاره 35
- آداب پوشیدن پاجامه (شلوار راحتی) 37
- کلاه پوشیدن 37
- دعاهای هنگام بریدن وپوشیدن لباس نو 38
- آداب لباس نو بریدن وپوشیدن 38
- شکرانه پوشیدن لباس نو 40
- پوشیدن لباس نو ورهایی یافتن از آفات 40
- هیچ گاه به طور کامل برهنه نشوید 41
- دیگر آداب پوشیدن وبیرون آوردن لباس 41
- ویژگی های پوشش بانوان 41
- اسراف در پوشش 42
- پاکیزگی ونظافت لباس 42
- رنگ کفش وویژگی های دیگر آن 43
- اشاره 43
- وصله زدن به لباس 43
- چه کفشی بپوشیم 44
- اهمیّت پوشیدن کفش 44
- آداب پوشیدن کفش 46
- اشاره 46
- استراحت دادن به پاها 47
- دعای پوشیدن کفش 47
- فصل دوم: زیورآلات ونوع زینت مردان وزنان 49
- اشاره 49
- اشاره 50
- استحباب انگشتر در دست راست کردن 50
- فضیلت انگشتر به دست کردن وآداب آن 50
- انگشتر در کدام انگشت نکنیم 52
- دعای انگشتر در دست کردن 52
- انگشتر در کدام دست کنیم 52
- چگونگی انگشتر 53
- اشاره 53
- انگشترهای نامناسب 53
- جنس انگشتر 53
- فضیلت عقیق 54
- اهمیّت عقیق در دست کردن 54
- آثار وخواصّ عقیق در دست کردن 55
- فضیلت یاقوت وزبرجد وزمرّد 58
- انگشتر یاقوت ورفع فقر وپریشانی 58
- فضیلت فیروزه وجزع 59
- انگشتر زبرجد در دست کردن 59
- انگشتر زمرّد وراحتی وتوانگری 59
- اشاره 59
- خواصّ انگشتر فیروزه 59
- خواصّ انگشتر جزع یمانی 60
- فضیلت دُرّ نجف وحدید چینی وبلور ودیگر نگین ها 61
- نقش نگین 63
- اهمیّت نقش نگین انگشتر 63
- نقش نگین انگشتر پیامبران 63
- نقش نگین انگشتر امامان علیهم السلام 65
- آثار وخواصّ نقش نگین 69
- پوشیدن طلا ونقره برای زنان وکودکان 72
- زیور زنان 72
- زیور کودکان 72
- آراستن دیگر چیزها با طلا 73
- آداب سرمه کشیدن 74
- اهمیّت سرمه کشیدن 74
- دعای هنگام سرمه کشیدن 75
- آثار وفواید سرمه کشیدن 76
- آداب نگاه کردن در آیینه 77
- اهمیّت وفواید نگاه کردن در آیینه 77
- دعاهای هنگام نگاه کردن در آیینه 77
- اشاره 79
- رنگ کردن موها 79
- اهمیّت رنگ کردن با حنا 79
- فلسفه رنگ کردن 80
- فواید و آثار رنگ کردن 80
- چگونگی وآثار رنگ کردن 82
- فصل سوم: آداب خوردن وآشامیدن 84
- اشاره 84
- ظرف خوردن وآشامیدن 85
- اشاره 86
- غذاهای مجاز وافراط در غذا 86
- از غذای حلال نمی پرسند 87
- شریک کردن دیگران در غذای خود 87
- غذا خوردن در حال سیری 88
- کم خوری وسلامت تن 89
- اشاره 91
- پاره ای از آداب واوقات غذا خوردن 91
- کمترین اسراف در غذا خوردن 91
- وعده های غذایی 92
- غذای داغ نخورید 93
- از جلوی خود شروع به خوردن کنید 94
- در غذا فوت نکنید 94
- بهترین راه جلوگیری از ضررهای غذا خوردن 95
- روش غذا خوردن پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 95
- سفارشات امام حسن علیه السلام در مورد غذا خوردن 96
- اشاره 97
- سایر آداب غذا خوردن 97
- تنها غذا خوردن 97
- موارد ممنوع یا مکروه، هنگام غذا خوردن 98
- سهم نیازمندان از غذاها 98
- سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در غذا خوردن 100
- آداب غذا خوردن 101
- شستن دست ها پیش از غذا خوردن 101
- شستن دست ها پس از غذا خوردن 102
- شستن دهان پس از غذا خوردن 103
- کیفیّت نشستن هنگام غذا خوردن 103
- با چه چیز غذا خوردن را شروع وتمام کنیم؟ 103
- نشستن طولانی بر سر سفره 105
- غذا خوردن با زیردستان 105
- پای بر سفره نگذارید 105
- غذا خوردن با دست 106
- اوّل نماز خواندن یا غذا خوردن 106
- صاحبخانه پیش از میهمان شروع به غذا خوردن کند 106
- بیرون کردن کفش به هنگام غذا خوردن 106
- دعای سفره وآثار آن 107
- آغاز وانجام غذا با نام وحمد خدا 107
- آثار شروع به «بسم الله» وختم به «الحمد لله» 108
- آثار دعا خواندن هنگام غذا خوردن 109
- دعای سفره حضرت رسول صلی الله علیه و آله وائمّه اطهار علیهم السلام 110
- آداب پس از غذا خوردن 112
- غذاهای ریخته شده اطراف سفره 112
- حرمت نان وآثار کفران نعمت 113
- خوابیدن بعد از غذا 114
- موادّ غذایی 114
- در فضیلت برخی غذاها 114
- نان 114
- ترک خدمت کردن به احترام غذا 114
- نان جو 116
- سویق یا آرد تافته شده 117
- نان برنجی 117
- اشاره 118
- گوشت وانواع آن 118
- گوشت گوسفند 119
- گوشت گاو و گاومیش 120
- گوشت اِسفَرود، هَوبَرَه وگورخر 121
- گوشت کبوتر، درّاج وکبک 121
- گوشت خشک 122
- گوشت خام 122
- گوشت ماهی ومرغ 123
- غذاهای گوشتی 124
- شیر گوشت وآبگوشت 124
- کباب وخوراک کلّه 124
- آش انار وحلیم 125
- غذاهای غیر گوشتی 125
- تخم مرغ 126
- مثلثه وحلوا وپالوده 126
- شیر 127
- لبنیات 127
- شیر گاو وشتر 128
- ماست وپنیر 128
- سرکه 129
- دیگر موادّ غذایی 129
- روغن زیتون 130
- روغن گاو وعسل 130
- دعای پس از خوردن وآشامیدن 131
- شکر وگردو 131
- سبزی ها 132
- کاسنی 132
- اشاره 132
- سبزی ها ومیوه ها ودیگر خوراکی ها 132
- بادروج 133
- تره 134
- تره تیزک (سبزی شاهی) وکرفس 134
- گشنیز وبرگ خرفه 135
- کاهو وبرگ چغندر 135
- کدو و ترب 136
- چغندر 136
- پیاز 137
- خیار وبادمجان 137
- گزر (هویج، زردک) وشلغم 137
- سیر وآویشن 138
- قارچ 138
- میوه ها 139
- انگور 139
- انار 140
- مویز (کشمش) 140
- سیب 141
- بِه 142
- گلابی وآلو 143
- انجیر 143
- ترنج وسنجد 144
- خرما 145
- خربزه 146
- آداب میوه خوردن 147
- حبوبات 148
- برنج 148
- نخود بریان وعدس 149
- باقلا و لوبیا وماش 149
- خوردن خاک وگِل 150
- فضیلت ضیافت مؤمنین وآداب آن 151
- میهمانداری وفضیلت آن 151
- قبول کردن دعوت مؤمنین 152
- آداب پذیرایی از میهمان 153
- ولیمه ومیهمانی دادن 153
- بی دعوت به میهمانی رفتن 153
- وظایف میزبان 154
- میهمان سرزده ودعوت نشده 154
- وظایف میزبان در سر سفره 155
- به خدمت گرفتن میهمان 155
- اشاره 156
- استقبال وبدرقه میهمان 156
- وظایف میهمان 156
- اشاره 157
- اندازه میهمانی 157
- فضیلت وفایده خلال کردن 157
- فضیلت خلال کردن وآداب آن 157
- چوب خلال 158
- فضیلت نوشیدن آب و خواصّ آن 159
- فضیلت نوشیدن آب وانواع آن 159
- آداب خلال کردن 159
- آب زمزم 160
- آب هایی که نوشیدن آن سفارش شده 160
- آب فرات 161
- آب باران وآب ناودان کعبه 162
- آب خنک 162
- آب هایی که نوشیدن آن مذموم است 163
- آب جوشیده 163
- آداب خوردن آب 164
- آب خوردن در حال ایستاده یا نشسته 164
- طرز نوشیدن آب 164
- فلسفه شیرین یا تلخ بودن آب 164
- چگونگی آب خوردن 165
- ابتدا به نام خدا وانتها به حمد او 166
- ظرف آب 166
- دعاهای قبل وبعد از نوشیدن آب 166
- دعا برای دفع ضرر نوشیدن آب در شب 168
- سلام بر حسین شهید 168
- مقدار نوشیدن آب 168
- فصل چهارم: ازدواج، آداب ازدواج، تربیت فرزندان 170
- اشاره 170
- فضیلت ازدواج کردن ونهی از رهبانیّت 171
- ازدواج ودینداری 171
- دوست داشتن همسر 172
- ترک ازدواج برای مسائل مالی 172
- لزوم آمیزش با همسر 173
- رهبانیّت ممنوع 173
- اهمیّت همسر 174
- صفات پسندیده وناپسند زنان 174
- معیارهای معنوی همسر خوب 176
- معیارهای جسمی همسر شایسته 177
- بهترین وبدترین زنان 178
- زنی که از کارکنان خداست 179
- زمان عقد وزفاف 180
- خواستگاری 180
- آداب خواستگاری وزمان مناسب آن 180
- خواندن خطبه عقد 181
- ولیمه ازدواج 181
- آداب زفاف وآمیزش 182
- اشاره 182
- آمیزش در اوّل ووسط وآخر ماه 183
- اوقات مکروه آمیزش 183
- شب چهارشنبه وهنگام تحت الشعاع 183
- آمیزش در شب عید فطر وعید قربان ودر برابر آفتاب 184
- آمیزش هنگام طلوع وغروب آفتاب 184
- اوقات مستحبّ آمیزش 185
- اوقات حرام آمیزش 185
- مکان هایی که آمیزش در آن مکروه است 186
- کارهای مکروه به هنگام آمیزش 187
- حالت های مکروه به هنگام آمیزش 188
- آداب پیش از آمیزش 189
- آداب عروسی 190
- آداب شب زفاف 191
- دعا ونماز در شب زفاف وهنگام آمیزش 191
- آمیزش در حمّام یا بدون روانداز 191
- چگونه شیطان شریک نطفه می شود 193
- دعای هنگام آمیزش 194
- حقوق شوهر بر زن 195
- حقوق زن وشوهر بر یکدیگر 195
- حقوق زن بر شوهر 196
- فرزندان در کلام معصومان علیهم السلام 197
- دعاهای طلب فرزند وفضیلت آن 197
- اهمیّت وتعداد فرزند 197
- تأثیر اعمال فرزند در کارنامه والدین 198
- پاداش زحمات پدر ومادر 198
- دختر یا پسر 199
- ثواب دوران بارداری وشیردهی 199
- دعاهای مخصوص 200
- دعا برای فرزنددار شدن 200
- استغفار 201
- تلاوت آیاتی از قرآن برای زاد و ولد 203
- نماز مخصوص، اذان ونام علی 204
- احکام دوران حمل وزایمان وپس از آن 205
- پیش از زایمان 205
- هنگام زایمان 205
- غذای مادر 208
- تبریک ولادت ورنگ لباس نوزاد 208
- پس از وضع حمل 208
- برداشتن کام طفل 209
- قطره ریختن در بینی، اذان واقامه گفتن در گوش وغسل دادن نوزاد 210
- نام های نیک 211
- اشاره 211
- نامگذاری 211
- عقیقه کردن و سر تراشیدن نوزاد وآداب آن 213
- نام های نامناسب 213
- عقیقه 213
- عقیقه برای بزرگسالان 214
- اهمّیّت عقیقه 214
- فلسفه وزمان عقیقه 214
- صدقه یا قربانی به جای عقیقه 215
- عقیقه کودک هفت روزه 215
- شرایط عقیقه 215
- دعای هنگام ذبح گوسفند 216
- آداب طبخ کردن وخوردن عقیقه 218
- حکم مالیدن خون عقیقه بر نوزاد وهدیه دادن به قابله 218
- زمان ختنه کردن 219
- تراشیدن موی سر نوزاد 219
- ختنه کردن 219
- چه کسانی از گوشت عقیقه نخورند؟ 219
- دعای ختنه کردن، تکرار ختنه واحکام ترک ختنه 220
- فلسفه ختنه کردن 220
- اشاره 221
- آداب شیر دادن وتربیت فرزند 221
- آداب شیر دادن 222
- تعلیم وتربیت فرزند 223
- شیرهای ممنوع 223
- اهمیّت تربیت فرزند وسنّ بازی وتربیت 223
- حدّاقل مدّت شیردهی 223
- آموختن حدیث ومراحل تربیت فرزند 224
- اجتناب کردن از خرافات 225
- رختخواب مستقل ونظافت شبانه 225
- حقوق فرزند بر والدین 226
- نفقه فرزندان 229
- سنّ نامحرم شدن دختران و پسران 230
- چگونه آرامش پیدا کنیم 230
- رعایت کردن حرمت والدین وحقوق آنها بر فرزندان 231
- شیطنت در کودکی، نشانه بردباری در بزرگسالی 231
- اشاره 231
- احسان ونیکی به والدین 232
- احترام به والدین 232
- بخشی از حقوق والدین 232
- نیکی به مادر وحقّ پدر 233
- پرداخت هزینه های والدین 234
- عاقّ والدین 234
- آثار وپاداش احسان به والدین 235
- مجازات بی حرمتی به والدین 236
- فصل پنجم: مسواک زدن، شانه کردن، ناخن گرفتن، کوتاه کردن شارب وتراشیدن سر 238
- اشاره 238
- مسواک زدن 239
- سنّت پیامبران 239
- فضیلت مسواک زدن 239
- مسواک ونماز 240
- سفارش جبرئیل 240
- فلسفه مسواک زدن 241
- سرزنش ترک کننده مسواک 241
- زمان ومکان مسواک زدن 242
- آثار وفواید مسواک زدن 242
- چگونگی مسواک زدن 243
- ترک کردن مسواک 243
- زمان تراشیدن موی سر وآداب آن 244
- اهمّیّت تراشیدن موی سر وفواید آن 244
- تراشیدن موی سر 244
- اشاره 245
- آداب نگهداری موی سر 245
- آداب نگهداری موی سر مردان 246
- آداب نگهداری موی سر زنان 246
- فضیلت تراشیدن سبیل 247
- فلسفه تراشیدن سبیل وفواید آن 247
- وقت و مقدار گرفتن شارب 247
- دعای هنگام گرفتن شارب 248
- آداب ریش گذاشتن 248
- اشاره 248
- درازای ریش 248
- چگونگی اصلاح ریش 249
- محاسن سبب زیبایی است 250
- مجازات تراشیدن ریش 250
- فضیلت موی سفید 250
- نخستین موی سفید وفلسفه آن 250
- فایده موی سفید وحکم کندن آن 251
- بازی کردن با ریش وکندن موی بینی 252
- فضیلت ناخن گرفتن 253
- زمان ناخن گرفتن 254
- روز جمعه 254
- آداب واوقات ناخن گرفتن 254
- روز پنجشنبه 255
- سایر روزهای هفته 256
- چگونه ناخن بگیریم؟ 257
- دفن مو وناخن 258
- دعای هنگام ناخن گرفتن 258
- فضیلت شانه کردن موی سر وصورت 259
- آداب واوقات شانه کردن 260
- چگونگی شانه کردن 260
- وقت شانه کردن 260
- دعای هنگام شانه کردن 261
- فصل ششم: آداب استفاده از بوی خوش وگل ها وکرم ها وروغن ها 263
- اشاره 263
- سبب پیدایش بوهای خوش در زمین 264
- فضیلت بوی خوش وآداب آن 265
- فضیلت بوی خوش 265
- وقت استفاده از بوی خوش 266
- فواید بوی خوش 267
- بوی خوش برای زنان 267
- کراهت ردّ عطریات 268
- فضیلت مشک وعنبر وزعفران 269
- مشک 269
- خلوق 270
- فضیلت عنبر وزعفران وعود 270
- فضیلت غالیه 271
- فواید روغن زدن 272
- فضیلت وآداب روغن زدن 272
- زمان روغن زدن 272
- آداب روغن زدن 273
- فواید روغن بنفشه 274
- روغن بنفشه 274
- فضیلت روغن بنفشه 274
- روغن بان وزنبق 275
- فضیلت روغن بان 275
- فضیلت روغن زنبق 276
- فواید سایر روغن ها 277
- بخور وانواع وآداب آن 277
- روغن کنجد 277
- فضیلت بخور 277
- روغن زیتون وگل خیری 277
- بخور با عود 278
- آداب ودعای بخور دادن 279
- گل نرگس وگل مورد 280
- خواصّ گلاب 280
- فضیلت گلاب، گل سرخ ودیگر گل ها 280
- گل سرخ 281
- آداب بوییدن گل 282
- گل مَرْزنگوش 282
- اشاره 284
- فصل هفتم: نظافت شخصی 284
- فضیلت حمّام کردن 285
- اهمیّت حمّام رفتن 285
- فواید حمّام کردن 285
- آداب ورود وخروج ودعاهای حمّام 286
- وقت حمّام رفتن 286
- شستن پا به هنگام خروج از حمّام 287
- پوشش عورتین 287
- پوشش سر 288
- دعاها واذکار حمّام رفتن 288
- بایدها ونبایدهای حمّام 289
- نبایدها 289
- شستن وخوشبو کردن بدن 291
- فضیلت شستن سر وبدن وزدودن بوهای بد 291
- کارهای مجاز 291
- شستن لباس 292
- درمان کچلی 292
- فواید شست وشو با گل خطمی 293
- فضیلت شستن سر با سدر وگل خطمی 293
- شست وشوی سر با سدر 293
- فضیلت برطرف کردن موهای زاید (زهار) 294
- اهمیّت وفواید دارو کشیدن 294
- فلسفه دارو کشیدن 295
- وقت دارو کشیدن 296
- ازاله کردن موی زیر بغل 296
- دعاهای هنگام دارو کشیدن 298
- وقت دارو کشیدن ودیگر آداب آن 299
- اوقات مناسب ونامناسب 299
- روش برطرف کردن بوی ناپسند دارو 300
- دارو کشیدن در حال جنابت ونشسته 300
- فضیلت حنا مالیدن بعد از نوره 301
- غسل های واجب 302
- آداب غسل جمعه ودیگر غسل ها 302
- اشاره 303
- غسل های مستحب 303
- اشاره 303
- اوّل: غسل های زمانی 303
- غسل جمعه 304
- غسل شب های فرد ماه رمضان 305
- غسل روز عید فطر وقربان وشب عید فطر 306
- غسل شب های دهه آخر ماه رمضان 306
- غسل هشتم ونهم ماه ذوالحجّه واوّل ووسط وآخر ماه رجب 307
- غسل روز غدیر خم (هیجدهم ذوالحجّه) 307
- غسل روز مبعث 307
- غسل شب نیمه شعبان 307
- غسل روز نوروز 308
- غسل روز دحو الأرض (25 ذوالقعده) 308
- دوم: غسل های مستحبّ مکانی 308
- غسل روز مباهله (24 ذوالحجّه) 308
- سوم: غسل های مستحبّ مربوط به برخی اعمال 309
- فصل هشتم: آداب خوابیدن، بیدار شدن ورفتن به حاجتگاه 312
- اشاره 312
- خواب بین الطّلوعین 313
- اشاره 313
- اوقات خوابیدن 313
- خواب قیلوله 315
- شب زنده داری سالانه 316
- فضیلت وفلسفه وضو گرفتن قبل از خواب 316
- وضو گرفتن قبل از خواب 316
- مکان خوابیدن وآداب پیش از خواب 318
- اشاره 318
- مکان هایی که خوابیدن در آنها کراهت دارد 318
- اوقاتی که خوابیدن کراهت دارد 319
- رفتن به حاجتگاه پیش از خواب 319
- دیگر آداب خوابیدن 319
- آداب ودعاهای قبل از خواب 320
- از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله 320
3. از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده است که فرمود: «هرگاه پس از غذا خوردن دست ها را شستی، پیش از آنکه با دستمال خشک کنی بر دیدگان بکش واین دعا را بخوان: اَللّهُمَّ اِنِّی اَسْاَلُکَ الزِّینَهَ وَالْمَحَبَّهَ وَاَعُوذُ بِکَ مِنَ الْمَقْتِ وَالْبَغْضَهِ». (1)
شستن دهان پس از غذا خوردن
از حضرت رضا علیه السلام روایت شده است که فرمود: «حضرت رسول صلی الله علیه و آله دست ها را پس از خوردن غذا می شست، سپس آب در دهان کرده وآن را می شست». (2)
کیفیّت نشستن هنگام غذا خوردن
در روایتی معتبر آمده است که حضرت علی علیه السلام فرمود: «هنگام غذا خوردن دوزانو بنشینید ویک پا را روی پای دیگر نیندازید وچهار زانو ننشینید، زیرا خداوند از چنین نشستنی وصاحب آن بیزار است».
توجّه: ظاهر روایت این است که منظور از چهار زانو نشستن آن است که به روش جبّاران باشد، یعنی یک پا را بر روی ران پای دیگر بگذارد. (3)
با چه چیز غذا خوردن را شروع وتمام کنیم؟
1. در روایتی معتبر آمده است که حضرت رسول صلی الله علیه و آله به امیر مؤمنان علی علیه السلام فرمود: «در ابتدا وانتهای غذای خوردن مقداری نمک بخور که هر که چنین کند خدا او را از هفتاد بلا که آسان ترین آن بیماری جُذام است، حفظ می کند». (4)
1- ترجمه: «بار خدایا، من از تو زینت ودوستی می خواهم واز گناه ودشمنی به تو پناه می برم». محاسن،ص 426، ح 234.
2- بحارالأنوار، ج 66، ص 355، ح 12.
3- کافی، ج 6، ص 272، ح 10؛ مکارم الأخلاق، ص 141.
4- محاسن، ص 593، ح 109؛ کافی، ج 6، ص 351، ح 1.