- مقدّمه حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مدّظلّه) 1
- ضرورت ویرایش و تحقیق کتاب حلیه المتّقین 4
- نکاتی درباره کارهای انجام شده 6
- ولادت وخاندان 8
- نگاهی گذرا به زندگی علّامه مجلسی رحمه الله 8
- اساتید و شیوخ اجازه 9
- دوران تحصیل 9
- جانشینی پدر 10
- شاگردان وراویان 10
- تألیفات 11
- علّامه در سفر 12
- حلیه المتّقین 12
- علّامه مجلسی وسیاست 13
- علّامه از منظر اهل نظر 14
- وفات علّامه مجلسی رحمه الله 15
- مقدّمه علّامه مجلسی 17
- اشاره 20
- فصل اوّل: آداب پوشیدن لباس و کفش 20
- اشاره 21
- اظهار نعمت های پروردگار 21
- فضیلت آراستن 21
- لباس خوب از مال حلال 22
- خود را برای خودی ها بیارایید 22
- لباس زیرین ورویین 23
- آراسته بودن در بیرون خانه 24
- فلسفه سختی های دنیا 24
- اشاره 25
- لباس های حرام 25
- لباس ابریشمین 26
- زیورآلات طلا ونقره 26
- بهترین لباس 27
- لباس پنبه ای وپشمین 27
- اشاره 27
- لباس کتان وخز 29
- رنگ لباس 29
- اشاره 29
- لباس سفید وزرد 30
- لباس قرمز وکبود 30
- لباس سبز سیر وسیاه 31
- برخی آداب لباس پوشیدن 32
- حرمت پوشیدن لباس مخصوص زنان یا کافران 34
- اشاره 35
- عِمامه بر سر گذاشتن 35
- عِمامه بستن وکلاه پوشیدن 35
- آداب پوشیدن پاجامه (شلوار راحتی) 37
- کلاه پوشیدن 37
- آداب لباس نو بریدن وپوشیدن 38
- دعاهای هنگام بریدن وپوشیدن لباس نو 38
- پوشیدن لباس نو ورهایی یافتن از آفات 40
- شکرانه پوشیدن لباس نو 40
- هیچ گاه به طور کامل برهنه نشوید 41
- دیگر آداب پوشیدن وبیرون آوردن لباس 41
- ویژگی های پوشش بانوان 41
- اسراف در پوشش 42
- پاکیزگی ونظافت لباس 42
- وصله زدن به لباس 43
- رنگ کفش وویژگی های دیگر آن 43
- اشاره 43
- چه کفشی بپوشیم 44
- اهمیّت پوشیدن کفش 44
- آداب پوشیدن کفش 46
- اشاره 46
- استراحت دادن به پاها 47
- دعای پوشیدن کفش 47
- اشاره 49
- فصل دوم: زیورآلات ونوع زینت مردان وزنان 49
- استحباب انگشتر در دست راست کردن 50
- اشاره 50
- فضیلت انگشتر به دست کردن وآداب آن 50
- دعای انگشتر در دست کردن 52
- انگشتر در کدام انگشت نکنیم 52
- انگشتر در کدام دست کنیم 52
- اشاره 53
- انگشترهای نامناسب 53
- چگونگی انگشتر 53
- جنس انگشتر 53
- اهمیّت عقیق در دست کردن 54
- فضیلت عقیق 54
- آثار وخواصّ عقیق در دست کردن 55
- انگشتر یاقوت ورفع فقر وپریشانی 58
- فضیلت یاقوت وزبرجد وزمرّد 58
- انگشتر زبرجد در دست کردن 59
- انگشتر زمرّد وراحتی وتوانگری 59
- اشاره 59
- خواصّ انگشتر فیروزه 59
- فضیلت فیروزه وجزع 59
- خواصّ انگشتر جزع یمانی 60
- فضیلت دُرّ نجف وحدید چینی وبلور ودیگر نگین ها 61
- اهمیّت نقش نگین انگشتر 63
- نقش نگین انگشتر پیامبران 63
- نقش نگین 63
- نقش نگین انگشتر امامان علیهم السلام 65
- آثار وخواصّ نقش نگین 69
- پوشیدن طلا ونقره برای زنان وکودکان 72
- زیور کودکان 72
- زیور زنان 72
- آراستن دیگر چیزها با طلا 73
- آداب سرمه کشیدن 74
- اهمیّت سرمه کشیدن 74
- دعای هنگام سرمه کشیدن 75
- آثار وفواید سرمه کشیدن 76
- آداب نگاه کردن در آیینه 77
- دعاهای هنگام نگاه کردن در آیینه 77
- اهمیّت وفواید نگاه کردن در آیینه 77
- رنگ کردن موها 79
- اهمیّت رنگ کردن با حنا 79
- اشاره 79
- فواید و آثار رنگ کردن 80
- فلسفه رنگ کردن 80
- چگونگی وآثار رنگ کردن 82
- فصل سوم: آداب خوردن وآشامیدن 84
- اشاره 84
- ظرف خوردن وآشامیدن 85
- اشاره 86
- غذاهای مجاز وافراط در غذا 86
- شریک کردن دیگران در غذای خود 87
- از غذای حلال نمی پرسند 87
- غذا خوردن در حال سیری 88
- کم خوری وسلامت تن 89
- اشاره 91
- کمترین اسراف در غذا خوردن 91
- پاره ای از آداب واوقات غذا خوردن 91
- وعده های غذایی 92
- غذای داغ نخورید 93
- از جلوی خود شروع به خوردن کنید 94
- در غذا فوت نکنید 94
- بهترین راه جلوگیری از ضررهای غذا خوردن 95
- روش غذا خوردن پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 95
- سفارشات امام حسن علیه السلام در مورد غذا خوردن 96
- اشاره 97
- تنها غذا خوردن 97
- سایر آداب غذا خوردن 97
- سهم نیازمندان از غذاها 98
- موارد ممنوع یا مکروه، هنگام غذا خوردن 98
- سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در غذا خوردن 100
- آداب غذا خوردن 101
- شستن دست ها پیش از غذا خوردن 101
- شستن دست ها پس از غذا خوردن 102
- با چه چیز غذا خوردن را شروع وتمام کنیم؟ 103
- کیفیّت نشستن هنگام غذا خوردن 103
- شستن دهان پس از غذا خوردن 103
- پای بر سفره نگذارید 105
- نشستن طولانی بر سر سفره 105
- غذا خوردن با زیردستان 105
- بیرون کردن کفش به هنگام غذا خوردن 106
- صاحبخانه پیش از میهمان شروع به غذا خوردن کند 106
- غذا خوردن با دست 106
- اوّل نماز خواندن یا غذا خوردن 106
- دعای سفره وآثار آن 107
- آغاز وانجام غذا با نام وحمد خدا 107
- آثار شروع به «بسم الله» وختم به «الحمد لله» 108
- آثار دعا خواندن هنگام غذا خوردن 109
- دعای سفره حضرت رسول صلی الله علیه و آله وائمّه اطهار علیهم السلام 110
- آداب پس از غذا خوردن 112
- غذاهای ریخته شده اطراف سفره 112
- حرمت نان وآثار کفران نعمت 113
- خوابیدن بعد از غذا 114
- در فضیلت برخی غذاها 114
- موادّ غذایی 114
- نان 114
- ترک خدمت کردن به احترام غذا 114
- نان جو 116
- نان برنجی 117
- سویق یا آرد تافته شده 117
- اشاره 118
- گوشت وانواع آن 118
- گوشت گوسفند 119
- گوشت گاو و گاومیش 120
- گوشت اِسفَرود، هَوبَرَه وگورخر 121
- گوشت کبوتر، درّاج وکبک 121
- گوشت خشک 122
- گوشت خام 122
- گوشت ماهی ومرغ 123
- غذاهای گوشتی 124
- شیر گوشت وآبگوشت 124
- کباب وخوراک کلّه 124
- آش انار وحلیم 125
- غذاهای غیر گوشتی 125
- مثلثه وحلوا وپالوده 126
- تخم مرغ 126
- شیر 127
- لبنیات 127
- شیر گاو وشتر 128
- ماست وپنیر 128
- سرکه 129
- دیگر موادّ غذایی 129
- روغن گاو وعسل 130
- روغن زیتون 130
- دعای پس از خوردن وآشامیدن 131
- شکر وگردو 131
- سبزی ها ومیوه ها ودیگر خوراکی ها 132
- اشاره 132
- کاسنی 132
- سبزی ها 132
- بادروج 133
- تره تیزک (سبزی شاهی) وکرفس 134
- تره 134
- گشنیز وبرگ خرفه 135
- کاهو وبرگ چغندر 135
- کدو و ترب 136
- چغندر 136
- خیار وبادمجان 137
- گزر (هویج، زردک) وشلغم 137
- پیاز 137
- قارچ 138
- سیر وآویشن 138
- انگور 139
- میوه ها 139
- انار 140
- مویز (کشمش) 140
- سیب 141
- بِه 142
- انجیر 143
- گلابی وآلو 143
- ترنج وسنجد 144
- خرما 145
- خربزه 146
- آداب میوه خوردن 147
- برنج 148
- حبوبات 148
- نخود بریان وعدس 149
- باقلا و لوبیا وماش 149
- خوردن خاک وگِل 150
- فضیلت ضیافت مؤمنین وآداب آن 151
- میهمانداری وفضیلت آن 151
- قبول کردن دعوت مؤمنین 152
- آداب پذیرایی از میهمان 153
- ولیمه ومیهمانی دادن 153
- بی دعوت به میهمانی رفتن 153
- وظایف میزبان 154
- میهمان سرزده ودعوت نشده 154
- به خدمت گرفتن میهمان 155
- وظایف میزبان در سر سفره 155
- وظایف میهمان 156
- اشاره 156
- استقبال وبدرقه میهمان 156
- فضیلت وفایده خلال کردن 157
- اشاره 157
- اندازه میهمانی 157
- فضیلت خلال کردن وآداب آن 157
- چوب خلال 158
- فضیلت نوشیدن آب وانواع آن 159
- آداب خلال کردن 159
- فضیلت نوشیدن آب و خواصّ آن 159
- آب هایی که نوشیدن آن سفارش شده 160
- آب زمزم 160
- آب فرات 161
- آب باران وآب ناودان کعبه 162
- آب خنک 162
- آب جوشیده 163
- آب هایی که نوشیدن آن مذموم است 163
- فلسفه شیرین یا تلخ بودن آب 164
- آداب خوردن آب 164
- طرز نوشیدن آب 164
- آب خوردن در حال ایستاده یا نشسته 164
- چگونگی آب خوردن 165
- ابتدا به نام خدا وانتها به حمد او 166
- ظرف آب 166
- دعاهای قبل وبعد از نوشیدن آب 166
- دعا برای دفع ضرر نوشیدن آب در شب 168
- سلام بر حسین شهید 168
- مقدار نوشیدن آب 168
- اشاره 170
- فصل چهارم: ازدواج، آداب ازدواج، تربیت فرزندان 170
- ازدواج ودینداری 171
- فضیلت ازدواج کردن ونهی از رهبانیّت 171
- دوست داشتن همسر 172
- ترک ازدواج برای مسائل مالی 172
- لزوم آمیزش با همسر 173
- رهبانیّت ممنوع 173
- اهمیّت همسر 174
- صفات پسندیده وناپسند زنان 174
- معیارهای معنوی همسر خوب 176
- معیارهای جسمی همسر شایسته 177
- بهترین وبدترین زنان 178
- زنی که از کارکنان خداست 179
- آداب خواستگاری وزمان مناسب آن 180
- زمان عقد وزفاف 180
- خواستگاری 180
- ولیمه ازدواج 181
- خواندن خطبه عقد 181
- آداب زفاف وآمیزش 182
- اشاره 182
- شب چهارشنبه وهنگام تحت الشعاع 183
- اوقات مکروه آمیزش 183
- آمیزش در اوّل ووسط وآخر ماه 183
- آمیزش هنگام طلوع وغروب آفتاب 184
- آمیزش در شب عید فطر وعید قربان ودر برابر آفتاب 184
- اوقات مستحبّ آمیزش 185
- اوقات حرام آمیزش 185
- مکان هایی که آمیزش در آن مکروه است 186
- کارهای مکروه به هنگام آمیزش 187
- حالت های مکروه به هنگام آمیزش 188
- آداب پیش از آمیزش 189
- آداب عروسی 190
- آمیزش در حمّام یا بدون روانداز 191
- آداب شب زفاف 191
- دعا ونماز در شب زفاف وهنگام آمیزش 191
- چگونه شیطان شریک نطفه می شود 193
- دعای هنگام آمیزش 194
- حقوق زن وشوهر بر یکدیگر 195
- حقوق شوهر بر زن 195
- حقوق زن بر شوهر 196
- اهمیّت وتعداد فرزند 197
- فرزندان در کلام معصومان علیهم السلام 197
- دعاهای طلب فرزند وفضیلت آن 197
- تأثیر اعمال فرزند در کارنامه والدین 198
- پاداش زحمات پدر ومادر 198
- دختر یا پسر 199
- ثواب دوران بارداری وشیردهی 199
- دعاهای مخصوص 200
- دعا برای فرزنددار شدن 200
- استغفار 201
- تلاوت آیاتی از قرآن برای زاد و ولد 203
- نماز مخصوص، اذان ونام علی 204
- احکام دوران حمل وزایمان وپس از آن 205
- هنگام زایمان 205
- پیش از زایمان 205
- غذای مادر 208
- پس از وضع حمل 208
- تبریک ولادت ورنگ لباس نوزاد 208
- برداشتن کام طفل 209
- قطره ریختن در بینی، اذان واقامه گفتن در گوش وغسل دادن نوزاد 210
- نامگذاری 211
- نام های نیک 211
- اشاره 211
- عقیقه 213
- نام های نامناسب 213
- عقیقه کردن و سر تراشیدن نوزاد وآداب آن 213
- اهمّیّت عقیقه 214
- فلسفه وزمان عقیقه 214
- عقیقه برای بزرگسالان 214
- شرایط عقیقه 215
- صدقه یا قربانی به جای عقیقه 215
- عقیقه کودک هفت روزه 215
- دعای هنگام ذبح گوسفند 216
- آداب طبخ کردن وخوردن عقیقه 218
- حکم مالیدن خون عقیقه بر نوزاد وهدیه دادن به قابله 218
- تراشیدن موی سر نوزاد 219
- ختنه کردن 219
- زمان ختنه کردن 219
- چه کسانی از گوشت عقیقه نخورند؟ 219
- دعای ختنه کردن، تکرار ختنه واحکام ترک ختنه 220
- فلسفه ختنه کردن 220
- آداب شیر دادن وتربیت فرزند 221
- اشاره 221
- آداب شیر دادن 222
- اهمیّت تربیت فرزند وسنّ بازی وتربیت 223
- حدّاقل مدّت شیردهی 223
- تعلیم وتربیت فرزند 223
- شیرهای ممنوع 223
- آموختن حدیث ومراحل تربیت فرزند 224
- اجتناب کردن از خرافات 225
- رختخواب مستقل ونظافت شبانه 225
- حقوق فرزند بر والدین 226
- نفقه فرزندان 229
- سنّ نامحرم شدن دختران و پسران 230
- چگونه آرامش پیدا کنیم 230
- رعایت کردن حرمت والدین وحقوق آنها بر فرزندان 231
- اشاره 231
- شیطنت در کودکی، نشانه بردباری در بزرگسالی 231
- احترام به والدین 232
- بخشی از حقوق والدین 232
- احسان ونیکی به والدین 232
- نیکی به مادر وحقّ پدر 233
- عاقّ والدین 234
- پرداخت هزینه های والدین 234
- آثار وپاداش احسان به والدین 235
- مجازات بی حرمتی به والدین 236
- فصل پنجم: مسواک زدن، شانه کردن، ناخن گرفتن، کوتاه کردن شارب وتراشیدن سر 238
- اشاره 238
- سنّت پیامبران 239
- مسواک زدن 239
- فضیلت مسواک زدن 239
- مسواک ونماز 240
- سفارش جبرئیل 240
- فلسفه مسواک زدن 241
- سرزنش ترک کننده مسواک 241
- زمان ومکان مسواک زدن 242
- آثار وفواید مسواک زدن 242
- ترک کردن مسواک 243
- چگونگی مسواک زدن 243
- تراشیدن موی سر 244
- اهمّیّت تراشیدن موی سر وفواید آن 244
- زمان تراشیدن موی سر وآداب آن 244
- آداب نگهداری موی سر 245
- اشاره 245
- آداب نگهداری موی سر زنان 246
- آداب نگهداری موی سر مردان 246
- وقت و مقدار گرفتن شارب 247
- فلسفه تراشیدن سبیل وفواید آن 247
- فضیلت تراشیدن سبیل 247
- آداب ریش گذاشتن 248
- اشاره 248
- درازای ریش 248
- دعای هنگام گرفتن شارب 248
- چگونگی اصلاح ریش 249
- مجازات تراشیدن ریش 250
- محاسن سبب زیبایی است 250
- نخستین موی سفید وفلسفه آن 250
- فضیلت موی سفید 250
- فایده موی سفید وحکم کندن آن 251
- بازی کردن با ریش وکندن موی بینی 252
- فضیلت ناخن گرفتن 253
- زمان ناخن گرفتن 254
- روز جمعه 254
- آداب واوقات ناخن گرفتن 254
- روز پنجشنبه 255
- سایر روزهای هفته 256
- چگونه ناخن بگیریم؟ 257
- دفن مو وناخن 258
- دعای هنگام ناخن گرفتن 258
- فضیلت شانه کردن موی سر وصورت 259
- وقت شانه کردن 260
- آداب واوقات شانه کردن 260
- چگونگی شانه کردن 260
- دعای هنگام شانه کردن 261
- فصل ششم: آداب استفاده از بوی خوش وگل ها وکرم ها وروغن ها 263
- اشاره 263
- سبب پیدایش بوهای خوش در زمین 264
- فضیلت بوی خوش 265
- فضیلت بوی خوش وآداب آن 265
- وقت استفاده از بوی خوش 266
- بوی خوش برای زنان 267
- فواید بوی خوش 267
- کراهت ردّ عطریات 268
- مشک 269
- فضیلت مشک وعنبر وزعفران 269
- خلوق 270
- فضیلت عنبر وزعفران وعود 270
- فضیلت غالیه 271
- فواید روغن زدن 272
- فضیلت وآداب روغن زدن 272
- زمان روغن زدن 272
- آداب روغن زدن 273
- فواید روغن بنفشه 274
- فضیلت روغن بنفشه 274
- روغن بنفشه 274
- فضیلت روغن بان 275
- روغن بان وزنبق 275
- فضیلت روغن زنبق 276
- روغن کنجد 277
- فواید سایر روغن ها 277
- بخور وانواع وآداب آن 277
- فضیلت بخور 277
- روغن زیتون وگل خیری 277
- بخور با عود 278
- آداب ودعای بخور دادن 279
- فضیلت گلاب، گل سرخ ودیگر گل ها 280
- گل نرگس وگل مورد 280
- خواصّ گلاب 280
- گل سرخ 281
- آداب بوییدن گل 282
- گل مَرْزنگوش 282
- فصل هفتم: نظافت شخصی 284
- اشاره 284
- فضیلت حمّام کردن 285
- اهمیّت حمّام رفتن 285
- فواید حمّام کردن 285
- آداب ورود وخروج ودعاهای حمّام 286
- وقت حمّام رفتن 286
- پوشش عورتین 287
- شستن پا به هنگام خروج از حمّام 287
- پوشش سر 288
- دعاها واذکار حمّام رفتن 288
- بایدها ونبایدهای حمّام 289
- نبایدها 289
- شستن وخوشبو کردن بدن 291
- کارهای مجاز 291
- فضیلت شستن سر وبدن وزدودن بوهای بد 291
- درمان کچلی 292
- شستن لباس 292
- فواید شست وشو با گل خطمی 293
- فضیلت شستن سر با سدر وگل خطمی 293
- شست وشوی سر با سدر 293
- فضیلت برطرف کردن موهای زاید (زهار) 294
- اهمیّت وفواید دارو کشیدن 294
- فلسفه دارو کشیدن 295
- وقت دارو کشیدن 296
- ازاله کردن موی زیر بغل 296
- دعاهای هنگام دارو کشیدن 298
- اوقات مناسب ونامناسب 299
- وقت دارو کشیدن ودیگر آداب آن 299
- دارو کشیدن در حال جنابت ونشسته 300
- روش برطرف کردن بوی ناپسند دارو 300
- فضیلت حنا مالیدن بعد از نوره 301
- آداب غسل جمعه ودیگر غسل ها 302
- غسل های واجب 302
- اشاره 303
- غسل های مستحب 303
- اشاره 303
- اوّل: غسل های زمانی 303
- غسل جمعه 304
- غسل شب های فرد ماه رمضان 305
- غسل روز عید فطر وقربان وشب عید فطر 306
- غسل شب های دهه آخر ماه رمضان 306
- غسل روز غدیر خم (هیجدهم ذوالحجّه) 307
- غسل شب نیمه شعبان 307
- غسل هشتم ونهم ماه ذوالحجّه واوّل ووسط وآخر ماه رجب 307
- غسل روز مبعث 307
- غسل روز مباهله (24 ذوالحجّه) 308
- غسل روز نوروز 308
- غسل روز دحو الأرض (25 ذوالقعده) 308
- دوم: غسل های مستحبّ مکانی 308
- سوم: غسل های مستحبّ مربوط به برخی اعمال 309
- اشاره 312
- فصل هشتم: آداب خوابیدن، بیدار شدن ورفتن به حاجتگاه 312
- اوقات خوابیدن 313
- خواب بین الطّلوعین 313
- اشاره 313
- خواب قیلوله 315
- شب زنده داری سالانه 316
- وضو گرفتن قبل از خواب 316
- فضیلت وفلسفه وضو گرفتن قبل از خواب 316
- مکان خوابیدن وآداب پیش از خواب 318
- مکان هایی که خوابیدن در آنها کراهت دارد 318
- اشاره 318
- رفتن به حاجتگاه پیش از خواب 319
- اوقاتی که خوابیدن کراهت دارد 319
- دیگر آداب خوابیدن 319
- آداب ودعاهای قبل از خواب 320
- از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله 320
از جمله کتاب های فارسی ایشان می توان به عین الحیاه، حیاه القلوب، زادالمعاد، حلیه المتّقین وحقّ الیقین اشاره کرد؛ حقّ الیقین، آخرین کتاب علّامه مجلسی رحمه الله است. (1)
حلیه المتّقین
حلیه المتّقین از کتاب های بسیار ارزشمند وپرمنفعت علّامه مجلسی است که احتمالا بیش از سایر کتاب هایش چاپ ومنتشر شده است.
علّامه آقا بزرگ تهرانی معتقد است که علّامه مجلسی در 26 ذوالحجّه سال 1081، در 44 سالگی، تألیف این کتاب ارزشمند را به پایان رساند واین کتاب به زبان هندی وعربی نیز ترجمه شده است. (2)
سیّدمقبول احمد دهلوی، کتاب حلیه المتّقین را به زبان اردو ترجمه کرد ونام آن را تهذیب الإسلام نهاد. (3) وشیخ خلیل رزق عاملی وعلی عبدالحسین
شبستری نیز آن را تعریب کردند. (4)
گزیده حلیه المتّقین به نام مختصر الأبواب فی السّنن والآداب، به وسیله حاج شیخ عبّاس قمی (5) ، وچکیده آن به نام آداب الشریعه به وسیله ملّا محمّدباقر فشارکی اصفهانی تنظیم شده است. (6)
علّامه در سفر
علّامه هیچ گاه قلم را حتّی در سفر از خود جدا نمی کرد وجلد بیست ودوم
1- بحارالأنوار، ج 0، ص 46.
2- الذریعه إلی تصانیف الشّیعه، ج 7، ص 83.
3- الذریعه إلی تصانیف الشّیعه، ج 4، ص 508.
4- مجله مبلّغان، شماره 124، ص 160 به بعد.
5- الذریعه إلی تصانیف الشّیعه، ج 20، ص 176.
6- الذریعه إلی تصانیف الشّیعه، ج 1، ص 21.