- مقدّمه حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مدّظلّه) 1
- ضرورت ویرایش و تحقیق کتاب حلیه المتّقین 4
- نکاتی درباره کارهای انجام شده 6
- ولادت وخاندان 8
- نگاهی گذرا به زندگی علّامه مجلسی رحمه الله 8
- اساتید و شیوخ اجازه 9
- دوران تحصیل 9
- شاگردان وراویان 10
- جانشینی پدر 10
- تألیفات 11
- علّامه در سفر 12
- حلیه المتّقین 12
- علّامه مجلسی وسیاست 13
- علّامه از منظر اهل نظر 14
- وفات علّامه مجلسی رحمه الله 15
- مقدّمه علّامه مجلسی 17
- فصل اوّل: آداب پوشیدن لباس و کفش 20
- اشاره 20
- فضیلت آراستن 21
- اشاره 21
- اظهار نعمت های پروردگار 21
- لباس خوب از مال حلال 22
- خود را برای خودی ها بیارایید 22
- لباس زیرین ورویین 23
- آراسته بودن در بیرون خانه 24
- فلسفه سختی های دنیا 24
- لباس های حرام 25
- اشاره 25
- لباس ابریشمین 26
- زیورآلات طلا ونقره 26
- لباس پنبه ای وپشمین 27
- اشاره 27
- بهترین لباس 27
- رنگ لباس 29
- اشاره 29
- لباس کتان وخز 29
- لباس قرمز وکبود 30
- لباس سفید وزرد 30
- لباس سبز سیر وسیاه 31
- برخی آداب لباس پوشیدن 32
- حرمت پوشیدن لباس مخصوص زنان یا کافران 34
- عِمامه بستن وکلاه پوشیدن 35
- اشاره 35
- عِمامه بر سر گذاشتن 35
- کلاه پوشیدن 37
- آداب پوشیدن پاجامه (شلوار راحتی) 37
- آداب لباس نو بریدن وپوشیدن 38
- دعاهای هنگام بریدن وپوشیدن لباس نو 38
- شکرانه پوشیدن لباس نو 40
- پوشیدن لباس نو ورهایی یافتن از آفات 40
- ویژگی های پوشش بانوان 41
- هیچ گاه به طور کامل برهنه نشوید 41
- دیگر آداب پوشیدن وبیرون آوردن لباس 41
- پاکیزگی ونظافت لباس 42
- اسراف در پوشش 42
- رنگ کفش وویژگی های دیگر آن 43
- وصله زدن به لباس 43
- اشاره 43
- اهمیّت پوشیدن کفش 44
- چه کفشی بپوشیم 44
- اشاره 46
- آداب پوشیدن کفش 46
- استراحت دادن به پاها 47
- دعای پوشیدن کفش 47
- فصل دوم: زیورآلات ونوع زینت مردان وزنان 49
- اشاره 49
- استحباب انگشتر در دست راست کردن 50
- اشاره 50
- فضیلت انگشتر به دست کردن وآداب آن 50
- دعای انگشتر در دست کردن 52
- انگشتر در کدام انگشت نکنیم 52
- انگشتر در کدام دست کنیم 52
- انگشترهای نامناسب 53
- جنس انگشتر 53
- اشاره 53
- چگونگی انگشتر 53
- فضیلت عقیق 54
- اهمیّت عقیق در دست کردن 54
- آثار وخواصّ عقیق در دست کردن 55
- انگشتر یاقوت ورفع فقر وپریشانی 58
- فضیلت یاقوت وزبرجد وزمرّد 58
- خواصّ انگشتر فیروزه 59
- انگشتر زمرّد وراحتی وتوانگری 59
- اشاره 59
- انگشتر زبرجد در دست کردن 59
- فضیلت فیروزه وجزع 59
- خواصّ انگشتر جزع یمانی 60
- فضیلت دُرّ نجف وحدید چینی وبلور ودیگر نگین ها 61
- اهمیّت نقش نگین انگشتر 63
- نقش نگین 63
- نقش نگین انگشتر پیامبران 63
- نقش نگین انگشتر امامان علیهم السلام 65
- آثار وخواصّ نقش نگین 69
- زیور کودکان 72
- زیور زنان 72
- پوشیدن طلا ونقره برای زنان وکودکان 72
- آراستن دیگر چیزها با طلا 73
- اهمیّت سرمه کشیدن 74
- آداب سرمه کشیدن 74
- دعای هنگام سرمه کشیدن 75
- آثار وفواید سرمه کشیدن 76
- آداب نگاه کردن در آیینه 77
- اهمیّت وفواید نگاه کردن در آیینه 77
- دعاهای هنگام نگاه کردن در آیینه 77
- رنگ کردن موها 79
- اشاره 79
- اهمیّت رنگ کردن با حنا 79
- فواید و آثار رنگ کردن 80
- فلسفه رنگ کردن 80
- چگونگی وآثار رنگ کردن 82
- اشاره 84
- فصل سوم: آداب خوردن وآشامیدن 84
- ظرف خوردن وآشامیدن 85
- اشاره 86
- غذاهای مجاز وافراط در غذا 86
- از غذای حلال نمی پرسند 87
- شریک کردن دیگران در غذای خود 87
- غذا خوردن در حال سیری 88
- کم خوری وسلامت تن 89
- پاره ای از آداب واوقات غذا خوردن 91
- اشاره 91
- کمترین اسراف در غذا خوردن 91
- وعده های غذایی 92
- غذای داغ نخورید 93
- در غذا فوت نکنید 94
- از جلوی خود شروع به خوردن کنید 94
- بهترین راه جلوگیری از ضررهای غذا خوردن 95
- روش غذا خوردن پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 95
- سفارشات امام حسن علیه السلام در مورد غذا خوردن 96
- سایر آداب غذا خوردن 97
- تنها غذا خوردن 97
- اشاره 97
- سهم نیازمندان از غذاها 98
- موارد ممنوع یا مکروه، هنگام غذا خوردن 98
- سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در غذا خوردن 100
- آداب غذا خوردن 101
- شستن دست ها پیش از غذا خوردن 101
- شستن دست ها پس از غذا خوردن 102
- شستن دهان پس از غذا خوردن 103
- کیفیّت نشستن هنگام غذا خوردن 103
- با چه چیز غذا خوردن را شروع وتمام کنیم؟ 103
- غذا خوردن با زیردستان 105
- نشستن طولانی بر سر سفره 105
- پای بر سفره نگذارید 105
- بیرون کردن کفش به هنگام غذا خوردن 106
- اوّل نماز خواندن یا غذا خوردن 106
- صاحبخانه پیش از میهمان شروع به غذا خوردن کند 106
- غذا خوردن با دست 106
- دعای سفره وآثار آن 107
- آغاز وانجام غذا با نام وحمد خدا 107
- آثار شروع به «بسم الله» وختم به «الحمد لله» 108
- آثار دعا خواندن هنگام غذا خوردن 109
- دعای سفره حضرت رسول صلی الله علیه و آله وائمّه اطهار علیهم السلام 110
- آداب پس از غذا خوردن 112
- غذاهای ریخته شده اطراف سفره 112
- حرمت نان وآثار کفران نعمت 113
- موادّ غذایی 114
- نان 114
- در فضیلت برخی غذاها 114
- ترک خدمت کردن به احترام غذا 114
- خوابیدن بعد از غذا 114
- نان جو 116
- سویق یا آرد تافته شده 117
- نان برنجی 117
- گوشت وانواع آن 118
- اشاره 118
- گوشت گوسفند 119
- گوشت گاو و گاومیش 120
- گوشت اِسفَرود، هَوبَرَه وگورخر 121
- گوشت کبوتر، درّاج وکبک 121
- گوشت خشک 122
- گوشت خام 122
- گوشت ماهی ومرغ 123
- غذاهای گوشتی 124
- کباب وخوراک کلّه 124
- شیر گوشت وآبگوشت 124
- آش انار وحلیم 125
- غذاهای غیر گوشتی 125
- تخم مرغ 126
- مثلثه وحلوا وپالوده 126
- شیر 127
- لبنیات 127
- ماست وپنیر 128
- شیر گاو وشتر 128
- سرکه 129
- دیگر موادّ غذایی 129
- روغن زیتون 130
- روغن گاو وعسل 130
- شکر وگردو 131
- دعای پس از خوردن وآشامیدن 131
- سبزی ها 132
- کاسنی 132
- اشاره 132
- سبزی ها ومیوه ها ودیگر خوراکی ها 132
- بادروج 133
- تره تیزک (سبزی شاهی) وکرفس 134
- تره 134
- گشنیز وبرگ خرفه 135
- کاهو وبرگ چغندر 135
- کدو و ترب 136
- چغندر 136
- گزر (هویج، زردک) وشلغم 137
- پیاز 137
- خیار وبادمجان 137
- قارچ 138
- سیر وآویشن 138
- انگور 139
- میوه ها 139
- انار 140
- مویز (کشمش) 140
- سیب 141
- بِه 142
- انجیر 143
- گلابی وآلو 143
- ترنج وسنجد 144
- خرما 145
- خربزه 146
- آداب میوه خوردن 147
- حبوبات 148
- برنج 148
- باقلا و لوبیا وماش 149
- نخود بریان وعدس 149
- خوردن خاک وگِل 150
- میهمانداری وفضیلت آن 151
- فضیلت ضیافت مؤمنین وآداب آن 151
- قبول کردن دعوت مؤمنین 152
- بی دعوت به میهمانی رفتن 153
- ولیمه ومیهمانی دادن 153
- آداب پذیرایی از میهمان 153
- وظایف میزبان 154
- میهمان سرزده ودعوت نشده 154
- وظایف میزبان در سر سفره 155
- به خدمت گرفتن میهمان 155
- استقبال وبدرقه میهمان 156
- وظایف میهمان 156
- اشاره 156
- فضیلت وفایده خلال کردن 157
- اندازه میهمانی 157
- فضیلت خلال کردن وآداب آن 157
- اشاره 157
- چوب خلال 158
- آداب خلال کردن 159
- فضیلت نوشیدن آب وانواع آن 159
- فضیلت نوشیدن آب و خواصّ آن 159
- آب هایی که نوشیدن آن سفارش شده 160
- آب زمزم 160
- آب فرات 161
- آب خنک 162
- آب باران وآب ناودان کعبه 162
- آب هایی که نوشیدن آن مذموم است 163
- آب جوشیده 163
- آب خوردن در حال ایستاده یا نشسته 164
- فلسفه شیرین یا تلخ بودن آب 164
- آداب خوردن آب 164
- طرز نوشیدن آب 164
- چگونگی آب خوردن 165
- ابتدا به نام خدا وانتها به حمد او 166
- دعاهای قبل وبعد از نوشیدن آب 166
- ظرف آب 166
- مقدار نوشیدن آب 168
- سلام بر حسین شهید 168
- دعا برای دفع ضرر نوشیدن آب در شب 168
- اشاره 170
- فصل چهارم: ازدواج، آداب ازدواج، تربیت فرزندان 170
- ازدواج ودینداری 171
- فضیلت ازدواج کردن ونهی از رهبانیّت 171
- ترک ازدواج برای مسائل مالی 172
- دوست داشتن همسر 172
- لزوم آمیزش با همسر 173
- رهبانیّت ممنوع 173
- صفات پسندیده وناپسند زنان 174
- اهمیّت همسر 174
- معیارهای معنوی همسر خوب 176
- معیارهای جسمی همسر شایسته 177
- بهترین وبدترین زنان 178
- زنی که از کارکنان خداست 179
- خواستگاری 180
- زمان عقد وزفاف 180
- آداب خواستگاری وزمان مناسب آن 180
- خواندن خطبه عقد 181
- ولیمه ازدواج 181
- اشاره 182
- آداب زفاف وآمیزش 182
- شب چهارشنبه وهنگام تحت الشعاع 183
- آمیزش در اوّل ووسط وآخر ماه 183
- اوقات مکروه آمیزش 183
- آمیزش هنگام طلوع وغروب آفتاب 184
- آمیزش در شب عید فطر وعید قربان ودر برابر آفتاب 184
- اوقات حرام آمیزش 185
- اوقات مستحبّ آمیزش 185
- مکان هایی که آمیزش در آن مکروه است 186
- کارهای مکروه به هنگام آمیزش 187
- حالت های مکروه به هنگام آمیزش 188
- آداب پیش از آمیزش 189
- آداب عروسی 190
- آمیزش در حمّام یا بدون روانداز 191
- دعا ونماز در شب زفاف وهنگام آمیزش 191
- آداب شب زفاف 191
- چگونه شیطان شریک نطفه می شود 193
- دعای هنگام آمیزش 194
- حقوق زن وشوهر بر یکدیگر 195
- حقوق شوهر بر زن 195
- حقوق زن بر شوهر 196
- فرزندان در کلام معصومان علیهم السلام 197
- دعاهای طلب فرزند وفضیلت آن 197
- اهمیّت وتعداد فرزند 197
- تأثیر اعمال فرزند در کارنامه والدین 198
- پاداش زحمات پدر ومادر 198
- دختر یا پسر 199
- ثواب دوران بارداری وشیردهی 199
- دعاهای مخصوص 200
- دعا برای فرزنددار شدن 200
- استغفار 201
- تلاوت آیاتی از قرآن برای زاد و ولد 203
- نماز مخصوص، اذان ونام علی 204
- هنگام زایمان 205
- احکام دوران حمل وزایمان وپس از آن 205
- پیش از زایمان 205
- پس از وضع حمل 208
- غذای مادر 208
- تبریک ولادت ورنگ لباس نوزاد 208
- برداشتن کام طفل 209
- قطره ریختن در بینی، اذان واقامه گفتن در گوش وغسل دادن نوزاد 210
- نامگذاری 211
- اشاره 211
- نام های نیک 211
- عقیقه 213
- نام های نامناسب 213
- عقیقه کردن و سر تراشیدن نوزاد وآداب آن 213
- عقیقه برای بزرگسالان 214
- اهمّیّت عقیقه 214
- فلسفه وزمان عقیقه 214
- صدقه یا قربانی به جای عقیقه 215
- عقیقه کودک هفت روزه 215
- شرایط عقیقه 215
- دعای هنگام ذبح گوسفند 216
- آداب طبخ کردن وخوردن عقیقه 218
- حکم مالیدن خون عقیقه بر نوزاد وهدیه دادن به قابله 218
- چه کسانی از گوشت عقیقه نخورند؟ 219
- تراشیدن موی سر نوزاد 219
- ختنه کردن 219
- زمان ختنه کردن 219
- فلسفه ختنه کردن 220
- دعای ختنه کردن، تکرار ختنه واحکام ترک ختنه 220
- آداب شیر دادن وتربیت فرزند 221
- اشاره 221
- آداب شیر دادن 222
- حدّاقل مدّت شیردهی 223
- تعلیم وتربیت فرزند 223
- شیرهای ممنوع 223
- اهمیّت تربیت فرزند وسنّ بازی وتربیت 223
- آموختن حدیث ومراحل تربیت فرزند 224
- اجتناب کردن از خرافات 225
- رختخواب مستقل ونظافت شبانه 225
- حقوق فرزند بر والدین 226
- نفقه فرزندان 229
- چگونه آرامش پیدا کنیم 230
- سنّ نامحرم شدن دختران و پسران 230
- رعایت کردن حرمت والدین وحقوق آنها بر فرزندان 231
- شیطنت در کودکی، نشانه بردباری در بزرگسالی 231
- اشاره 231
- احسان ونیکی به والدین 232
- احترام به والدین 232
- بخشی از حقوق والدین 232
- نیکی به مادر وحقّ پدر 233
- عاقّ والدین 234
- پرداخت هزینه های والدین 234
- آثار وپاداش احسان به والدین 235
- مجازات بی حرمتی به والدین 236
- اشاره 238
- فصل پنجم: مسواک زدن، شانه کردن، ناخن گرفتن، کوتاه کردن شارب وتراشیدن سر 238
- مسواک زدن 239
- فضیلت مسواک زدن 239
- سنّت پیامبران 239
- سفارش جبرئیل 240
- مسواک ونماز 240
- فلسفه مسواک زدن 241
- سرزنش ترک کننده مسواک 241
- آثار وفواید مسواک زدن 242
- زمان ومکان مسواک زدن 242
- چگونگی مسواک زدن 243
- ترک کردن مسواک 243
- زمان تراشیدن موی سر وآداب آن 244
- تراشیدن موی سر 244
- اهمّیّت تراشیدن موی سر وفواید آن 244
- آداب نگهداری موی سر 245
- اشاره 245
- آداب نگهداری موی سر زنان 246
- آداب نگهداری موی سر مردان 246
- فلسفه تراشیدن سبیل وفواید آن 247
- فضیلت تراشیدن سبیل 247
- وقت و مقدار گرفتن شارب 247
- درازای ریش 248
- اشاره 248
- آداب ریش گذاشتن 248
- دعای هنگام گرفتن شارب 248
- چگونگی اصلاح ریش 249
- مجازات تراشیدن ریش 250
- محاسن سبب زیبایی است 250
- نخستین موی سفید وفلسفه آن 250
- فضیلت موی سفید 250
- فایده موی سفید وحکم کندن آن 251
- بازی کردن با ریش وکندن موی بینی 252
- فضیلت ناخن گرفتن 253
- آداب واوقات ناخن گرفتن 254
- زمان ناخن گرفتن 254
- روز جمعه 254
- روز پنجشنبه 255
- سایر روزهای هفته 256
- چگونه ناخن بگیریم؟ 257
- دفن مو وناخن 258
- دعای هنگام ناخن گرفتن 258
- فضیلت شانه کردن موی سر وصورت 259
- آداب واوقات شانه کردن 260
- وقت شانه کردن 260
- چگونگی شانه کردن 260
- دعای هنگام شانه کردن 261
- فصل ششم: آداب استفاده از بوی خوش وگل ها وکرم ها وروغن ها 263
- اشاره 263
- سبب پیدایش بوهای خوش در زمین 264
- فضیلت بوی خوش وآداب آن 265
- فضیلت بوی خوش 265
- وقت استفاده از بوی خوش 266
- فواید بوی خوش 267
- بوی خوش برای زنان 267
- کراهت ردّ عطریات 268
- فضیلت مشک وعنبر وزعفران 269
- مشک 269
- فضیلت عنبر وزعفران وعود 270
- خلوق 270
- فضیلت غالیه 271
- فواید روغن زدن 272
- فضیلت وآداب روغن زدن 272
- زمان روغن زدن 272
- آداب روغن زدن 273
- روغن بنفشه 274
- فضیلت روغن بنفشه 274
- فواید روغن بنفشه 274
- فضیلت روغن بان 275
- روغن بان وزنبق 275
- فضیلت روغن زنبق 276
- روغن کنجد 277
- فضیلت بخور 277
- فواید سایر روغن ها 277
- روغن زیتون وگل خیری 277
- بخور وانواع وآداب آن 277
- بخور با عود 278
- آداب ودعای بخور دادن 279
- خواصّ گلاب 280
- فضیلت گلاب، گل سرخ ودیگر گل ها 280
- گل نرگس وگل مورد 280
- گل سرخ 281
- آداب بوییدن گل 282
- گل مَرْزنگوش 282
- فصل هفتم: نظافت شخصی 284
- اشاره 284
- فواید حمّام کردن 285
- اهمیّت حمّام رفتن 285
- فضیلت حمّام کردن 285
- آداب ورود وخروج ودعاهای حمّام 286
- وقت حمّام رفتن 286
- پوشش عورتین 287
- شستن پا به هنگام خروج از حمّام 287
- پوشش سر 288
- دعاها واذکار حمّام رفتن 288
- بایدها ونبایدهای حمّام 289
- نبایدها 289
- شستن وخوشبو کردن بدن 291
- فضیلت شستن سر وبدن وزدودن بوهای بد 291
- کارهای مجاز 291
- شستن لباس 292
- درمان کچلی 292
- شست وشوی سر با سدر 293
- فضیلت شستن سر با سدر وگل خطمی 293
- فواید شست وشو با گل خطمی 293
- فضیلت برطرف کردن موهای زاید (زهار) 294
- اهمیّت وفواید دارو کشیدن 294
- فلسفه دارو کشیدن 295
- وقت دارو کشیدن 296
- ازاله کردن موی زیر بغل 296
- دعاهای هنگام دارو کشیدن 298
- اوقات مناسب ونامناسب 299
- وقت دارو کشیدن ودیگر آداب آن 299
- روش برطرف کردن بوی ناپسند دارو 300
- دارو کشیدن در حال جنابت ونشسته 300
- فضیلت حنا مالیدن بعد از نوره 301
- غسل های واجب 302
- آداب غسل جمعه ودیگر غسل ها 302
- اشاره 303
- غسل های مستحب 303
- اشاره 303
- اوّل: غسل های زمانی 303
- غسل جمعه 304
- غسل شب های فرد ماه رمضان 305
- غسل روز عید فطر وقربان وشب عید فطر 306
- غسل شب های دهه آخر ماه رمضان 306
- غسل شب نیمه شعبان 307
- غسل روز غدیر خم (هیجدهم ذوالحجّه) 307
- غسل روز مبعث 307
- غسل هشتم ونهم ماه ذوالحجّه واوّل ووسط وآخر ماه رجب 307
- غسل روز مباهله (24 ذوالحجّه) 308
- غسل روز نوروز 308
- غسل روز دحو الأرض (25 ذوالقعده) 308
- دوم: غسل های مستحبّ مکانی 308
- سوم: غسل های مستحبّ مربوط به برخی اعمال 309
- اشاره 312
- فصل هشتم: آداب خوابیدن، بیدار شدن ورفتن به حاجتگاه 312
- اشاره 313
- اوقات خوابیدن 313
- خواب بین الطّلوعین 313
- خواب قیلوله 315
- شب زنده داری سالانه 316
- فضیلت وفلسفه وضو گرفتن قبل از خواب 316
- وضو گرفتن قبل از خواب 316
- مکان هایی که خوابیدن در آنها کراهت دارد 318
- مکان خوابیدن وآداب پیش از خواب 318
- اشاره 318
- رفتن به حاجتگاه پیش از خواب 319
- دیگر آداب خوابیدن 319
- اوقاتی که خوابیدن کراهت دارد 319
- از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله 320
- آداب ودعاهای قبل از خواب 320
2. در حدیث معتبر دیگری آمده است که حضرت صادق علیه السلام فرمود: «گلابی معده را دبّاغی می کند وبه آن قوّت وقدرت می دهد وپس از غذا، نافع تر است از ناشتا خوردن». (1)
3. در روایتی دیگر فرمود: «گلابی برای درمان قولنج نافع است». (2)
4. در حدیث است که زیاد قندی می گوید خدمت امام موسی کاظم علیه السلام رسیدم. ظرفی آب نزد حضرت بود که در آن آلوی سیاه ریخته شده بود. حضرت فرمود: «حرارتی بر من مستولی وغالب شده بود. آلوی تازه، حرارت را فرو می نشاند وصفرا را ساکن می کند. وآلوی خشک، خون را ساکن کرده ودردهای کهنه را از بدن می کشد». (3)
ترنج وسنجد
1. در روایتی معتبر آمده است که امام صادق علیه السلام از کسی پرسید: «اطبّای شما در مورد ترنج چه می گویند؟» عرض کرد: می گویند باید پیش از غذا خورد. حضرت فرمود: «من می گویم پس از غذا بخورید». (4)
2. در حدیثی دیگر فرمود: «ترنج بخورید که آل محمّد آن را می خوردند. (5)
ونان خشک، ترنج را هضم می کند». (6)
3. از حضرت رضا علیه السلام روایت شده است که فرمود: «حضرت رسول صلی الله علیه و آله نگاه
1- کافی، ج 6، ص 358، ح 2.
2- روایتی به این مضمون یافت نشد؛ امّا در کافی (ج 6، ص 358) حدیثی به شرح زیر هست که قابل تطبیق برمضمون بالاست. امام صادق علیه السلام فرمود: گلابی بخورید که قلب را جلا می دهد وبیماری ها ودردهای داخلیرا تسکین می بخشد».
3- کافی، ج 6، ص 359، ح 1؛ مکارم الأخلاق، ص 175.
4- محاسن، ص 555، ح 909؛ کافی، ج 6، ص 359، ح 2.
5- محاسن، ص 555، ح 907؛ کافی، ج 6، ص 360، ح 3.
6- کافی، ج 6، ص 360، ح 4.