- مقدّمه حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مدّظلّه) 1
- ضرورت ویرایش و تحقیق کتاب حلیه المتّقین 4
- نکاتی درباره کارهای انجام شده 6
- ولادت وخاندان 8
- نگاهی گذرا به زندگی علّامه مجلسی رحمه الله 8
- دوران تحصیل 9
- اساتید و شیوخ اجازه 9
- شاگردان وراویان 10
- جانشینی پدر 10
- تألیفات 11
- علّامه در سفر 12
- حلیه المتّقین 12
- علّامه مجلسی وسیاست 13
- علّامه از منظر اهل نظر 14
- وفات علّامه مجلسی رحمه الله 15
- مقدّمه علّامه مجلسی 17
- اشاره 20
- فصل اوّل: آداب پوشیدن لباس و کفش 20
- اشاره 21
- فضیلت آراستن 21
- اظهار نعمت های پروردگار 21
- لباس خوب از مال حلال 22
- خود را برای خودی ها بیارایید 22
- لباس زیرین ورویین 23
- آراسته بودن در بیرون خانه 24
- فلسفه سختی های دنیا 24
- لباس های حرام 25
- اشاره 25
- لباس ابریشمین 26
- زیورآلات طلا ونقره 26
- اشاره 27
- بهترین لباس 27
- لباس پنبه ای وپشمین 27
- اشاره 29
- رنگ لباس 29
- لباس کتان وخز 29
- لباس سفید وزرد 30
- لباس قرمز وکبود 30
- لباس سبز سیر وسیاه 31
- برخی آداب لباس پوشیدن 32
- حرمت پوشیدن لباس مخصوص زنان یا کافران 34
- عِمامه بستن وکلاه پوشیدن 35
- اشاره 35
- عِمامه بر سر گذاشتن 35
- کلاه پوشیدن 37
- آداب پوشیدن پاجامه (شلوار راحتی) 37
- آداب لباس نو بریدن وپوشیدن 38
- دعاهای هنگام بریدن وپوشیدن لباس نو 38
- شکرانه پوشیدن لباس نو 40
- پوشیدن لباس نو ورهایی یافتن از آفات 40
- ویژگی های پوشش بانوان 41
- هیچ گاه به طور کامل برهنه نشوید 41
- دیگر آداب پوشیدن وبیرون آوردن لباس 41
- اسراف در پوشش 42
- پاکیزگی ونظافت لباس 42
- وصله زدن به لباس 43
- اشاره 43
- رنگ کفش وویژگی های دیگر آن 43
- چه کفشی بپوشیم 44
- اهمیّت پوشیدن کفش 44
- اشاره 46
- آداب پوشیدن کفش 46
- استراحت دادن به پاها 47
- دعای پوشیدن کفش 47
- اشاره 49
- فصل دوم: زیورآلات ونوع زینت مردان وزنان 49
- اشاره 50
- فضیلت انگشتر به دست کردن وآداب آن 50
- استحباب انگشتر در دست راست کردن 50
- دعای انگشتر در دست کردن 52
- انگشتر در کدام دست کنیم 52
- انگشتر در کدام انگشت نکنیم 52
- جنس انگشتر 53
- انگشترهای نامناسب 53
- اشاره 53
- چگونگی انگشتر 53
- فضیلت عقیق 54
- اهمیّت عقیق در دست کردن 54
- آثار وخواصّ عقیق در دست کردن 55
- فضیلت یاقوت وزبرجد وزمرّد 58
- انگشتر یاقوت ورفع فقر وپریشانی 58
- اشاره 59
- خواصّ انگشتر فیروزه 59
- فضیلت فیروزه وجزع 59
- انگشتر زمرّد وراحتی وتوانگری 59
- انگشتر زبرجد در دست کردن 59
- خواصّ انگشتر جزع یمانی 60
- فضیلت دُرّ نجف وحدید چینی وبلور ودیگر نگین ها 61
- نقش نگین 63
- اهمیّت نقش نگین انگشتر 63
- نقش نگین انگشتر پیامبران 63
- نقش نگین انگشتر امامان علیهم السلام 65
- آثار وخواصّ نقش نگین 69
- زیور زنان 72
- زیور کودکان 72
- پوشیدن طلا ونقره برای زنان وکودکان 72
- آراستن دیگر چیزها با طلا 73
- آداب سرمه کشیدن 74
- اهمیّت سرمه کشیدن 74
- دعای هنگام سرمه کشیدن 75
- آثار وفواید سرمه کشیدن 76
- آداب نگاه کردن در آیینه 77
- اهمیّت وفواید نگاه کردن در آیینه 77
- دعاهای هنگام نگاه کردن در آیینه 77
- اشاره 79
- رنگ کردن موها 79
- اهمیّت رنگ کردن با حنا 79
- فلسفه رنگ کردن 80
- فواید و آثار رنگ کردن 80
- چگونگی وآثار رنگ کردن 82
- فصل سوم: آداب خوردن وآشامیدن 84
- اشاره 84
- ظرف خوردن وآشامیدن 85
- اشاره 86
- غذاهای مجاز وافراط در غذا 86
- شریک کردن دیگران در غذای خود 87
- از غذای حلال نمی پرسند 87
- غذا خوردن در حال سیری 88
- کم خوری وسلامت تن 89
- اشاره 91
- پاره ای از آداب واوقات غذا خوردن 91
- کمترین اسراف در غذا خوردن 91
- وعده های غذایی 92
- غذای داغ نخورید 93
- در غذا فوت نکنید 94
- از جلوی خود شروع به خوردن کنید 94
- بهترین راه جلوگیری از ضررهای غذا خوردن 95
- روش غذا خوردن پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 95
- سفارشات امام حسن علیه السلام در مورد غذا خوردن 96
- سایر آداب غذا خوردن 97
- اشاره 97
- تنها غذا خوردن 97
- سهم نیازمندان از غذاها 98
- موارد ممنوع یا مکروه، هنگام غذا خوردن 98
- سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در غذا خوردن 100
- آداب غذا خوردن 101
- شستن دست ها پیش از غذا خوردن 101
- شستن دست ها پس از غذا خوردن 102
- شستن دهان پس از غذا خوردن 103
- کیفیّت نشستن هنگام غذا خوردن 103
- با چه چیز غذا خوردن را شروع وتمام کنیم؟ 103
- غذا خوردن با زیردستان 105
- نشستن طولانی بر سر سفره 105
- پای بر سفره نگذارید 105
- غذا خوردن با دست 106
- صاحبخانه پیش از میهمان شروع به غذا خوردن کند 106
- بیرون کردن کفش به هنگام غذا خوردن 106
- اوّل نماز خواندن یا غذا خوردن 106
- دعای سفره وآثار آن 107
- آغاز وانجام غذا با نام وحمد خدا 107
- آثار شروع به «بسم الله» وختم به «الحمد لله» 108
- آثار دعا خواندن هنگام غذا خوردن 109
- دعای سفره حضرت رسول صلی الله علیه و آله وائمّه اطهار علیهم السلام 110
- غذاهای ریخته شده اطراف سفره 112
- آداب پس از غذا خوردن 112
- حرمت نان وآثار کفران نعمت 113
- موادّ غذایی 114
- در فضیلت برخی غذاها 114
- نان 114
- خوابیدن بعد از غذا 114
- ترک خدمت کردن به احترام غذا 114
- نان جو 116
- سویق یا آرد تافته شده 117
- نان برنجی 117
- اشاره 118
- گوشت وانواع آن 118
- گوشت گوسفند 119
- گوشت گاو و گاومیش 120
- گوشت کبوتر، درّاج وکبک 121
- گوشت اِسفَرود، هَوبَرَه وگورخر 121
- گوشت خشک 122
- گوشت خام 122
- گوشت ماهی ومرغ 123
- غذاهای گوشتی 124
- کباب وخوراک کلّه 124
- شیر گوشت وآبگوشت 124
- آش انار وحلیم 125
- غذاهای غیر گوشتی 125
- تخم مرغ 126
- مثلثه وحلوا وپالوده 126
- شیر 127
- لبنیات 127
- شیر گاو وشتر 128
- ماست وپنیر 128
- سرکه 129
- دیگر موادّ غذایی 129
- روغن زیتون 130
- روغن گاو وعسل 130
- شکر وگردو 131
- دعای پس از خوردن وآشامیدن 131
- سبزی ها ومیوه ها ودیگر خوراکی ها 132
- اشاره 132
- سبزی ها 132
- کاسنی 132
- بادروج 133
- تره 134
- تره تیزک (سبزی شاهی) وکرفس 134
- گشنیز وبرگ خرفه 135
- کاهو وبرگ چغندر 135
- کدو و ترب 136
- چغندر 136
- خیار وبادمجان 137
- گزر (هویج، زردک) وشلغم 137
- پیاز 137
- سیر وآویشن 138
- قارچ 138
- میوه ها 139
- انگور 139
- مویز (کشمش) 140
- انار 140
- سیب 141
- بِه 142
- انجیر 143
- گلابی وآلو 143
- ترنج وسنجد 144
- خرما 145
- خربزه 146
- آداب میوه خوردن 147
- حبوبات 148
- برنج 148
- باقلا و لوبیا وماش 149
- نخود بریان وعدس 149
- خوردن خاک وگِل 150
- میهمانداری وفضیلت آن 151
- فضیلت ضیافت مؤمنین وآداب آن 151
- قبول کردن دعوت مؤمنین 152
- ولیمه ومیهمانی دادن 153
- آداب پذیرایی از میهمان 153
- بی دعوت به میهمانی رفتن 153
- وظایف میزبان 154
- میهمان سرزده ودعوت نشده 154
- وظایف میزبان در سر سفره 155
- به خدمت گرفتن میهمان 155
- استقبال وبدرقه میهمان 156
- اشاره 156
- وظایف میهمان 156
- اشاره 157
- فضیلت وفایده خلال کردن 157
- فضیلت خلال کردن وآداب آن 157
- اندازه میهمانی 157
- چوب خلال 158
- آداب خلال کردن 159
- فضیلت نوشیدن آب و خواصّ آن 159
- فضیلت نوشیدن آب وانواع آن 159
- آب هایی که نوشیدن آن سفارش شده 160
- آب زمزم 160
- آب فرات 161
- آب خنک 162
- آب باران وآب ناودان کعبه 162
- آب جوشیده 163
- آب هایی که نوشیدن آن مذموم است 163
- آب خوردن در حال ایستاده یا نشسته 164
- طرز نوشیدن آب 164
- فلسفه شیرین یا تلخ بودن آب 164
- آداب خوردن آب 164
- چگونگی آب خوردن 165
- ابتدا به نام خدا وانتها به حمد او 166
- ظرف آب 166
- دعاهای قبل وبعد از نوشیدن آب 166
- سلام بر حسین شهید 168
- مقدار نوشیدن آب 168
- دعا برای دفع ضرر نوشیدن آب در شب 168
- اشاره 170
- فصل چهارم: ازدواج، آداب ازدواج، تربیت فرزندان 170
- فضیلت ازدواج کردن ونهی از رهبانیّت 171
- ازدواج ودینداری 171
- دوست داشتن همسر 172
- ترک ازدواج برای مسائل مالی 172
- لزوم آمیزش با همسر 173
- رهبانیّت ممنوع 173
- اهمیّت همسر 174
- صفات پسندیده وناپسند زنان 174
- معیارهای معنوی همسر خوب 176
- معیارهای جسمی همسر شایسته 177
- بهترین وبدترین زنان 178
- زنی که از کارکنان خداست 179
- خواستگاری 180
- زمان عقد وزفاف 180
- آداب خواستگاری وزمان مناسب آن 180
- خواندن خطبه عقد 181
- ولیمه ازدواج 181
- اشاره 182
- آداب زفاف وآمیزش 182
- اوقات مکروه آمیزش 183
- شب چهارشنبه وهنگام تحت الشعاع 183
- آمیزش در اوّل ووسط وآخر ماه 183
- آمیزش در شب عید فطر وعید قربان ودر برابر آفتاب 184
- آمیزش هنگام طلوع وغروب آفتاب 184
- اوقات حرام آمیزش 185
- اوقات مستحبّ آمیزش 185
- مکان هایی که آمیزش در آن مکروه است 186
- کارهای مکروه به هنگام آمیزش 187
- حالت های مکروه به هنگام آمیزش 188
- آداب پیش از آمیزش 189
- آداب عروسی 190
- دعا ونماز در شب زفاف وهنگام آمیزش 191
- آمیزش در حمّام یا بدون روانداز 191
- آداب شب زفاف 191
- چگونه شیطان شریک نطفه می شود 193
- دعای هنگام آمیزش 194
- حقوق زن وشوهر بر یکدیگر 195
- حقوق شوهر بر زن 195
- حقوق زن بر شوهر 196
- فرزندان در کلام معصومان علیهم السلام 197
- اهمیّت وتعداد فرزند 197
- دعاهای طلب فرزند وفضیلت آن 197
- پاداش زحمات پدر ومادر 198
- تأثیر اعمال فرزند در کارنامه والدین 198
- دختر یا پسر 199
- ثواب دوران بارداری وشیردهی 199
- دعاهای مخصوص 200
- دعا برای فرزنددار شدن 200
- استغفار 201
- تلاوت آیاتی از قرآن برای زاد و ولد 203
- نماز مخصوص، اذان ونام علی 204
- احکام دوران حمل وزایمان وپس از آن 205
- هنگام زایمان 205
- پیش از زایمان 205
- پس از وضع حمل 208
- تبریک ولادت ورنگ لباس نوزاد 208
- غذای مادر 208
- برداشتن کام طفل 209
- قطره ریختن در بینی، اذان واقامه گفتن در گوش وغسل دادن نوزاد 210
- نام های نیک 211
- نامگذاری 211
- اشاره 211
- عقیقه کردن و سر تراشیدن نوزاد وآداب آن 213
- نام های نامناسب 213
- عقیقه 213
- اهمّیّت عقیقه 214
- فلسفه وزمان عقیقه 214
- عقیقه برای بزرگسالان 214
- شرایط عقیقه 215
- عقیقه کودک هفت روزه 215
- صدقه یا قربانی به جای عقیقه 215
- دعای هنگام ذبح گوسفند 216
- حکم مالیدن خون عقیقه بر نوزاد وهدیه دادن به قابله 218
- آداب طبخ کردن وخوردن عقیقه 218
- زمان ختنه کردن 219
- ختنه کردن 219
- تراشیدن موی سر نوزاد 219
- چه کسانی از گوشت عقیقه نخورند؟ 219
- دعای ختنه کردن، تکرار ختنه واحکام ترک ختنه 220
- فلسفه ختنه کردن 220
- اشاره 221
- آداب شیر دادن وتربیت فرزند 221
- آداب شیر دادن 222
- حدّاقل مدّت شیردهی 223
- تعلیم وتربیت فرزند 223
- اهمیّت تربیت فرزند وسنّ بازی وتربیت 223
- شیرهای ممنوع 223
- آموختن حدیث ومراحل تربیت فرزند 224
- اجتناب کردن از خرافات 225
- رختخواب مستقل ونظافت شبانه 225
- حقوق فرزند بر والدین 226
- نفقه فرزندان 229
- سنّ نامحرم شدن دختران و پسران 230
- چگونه آرامش پیدا کنیم 230
- اشاره 231
- رعایت کردن حرمت والدین وحقوق آنها بر فرزندان 231
- شیطنت در کودکی، نشانه بردباری در بزرگسالی 231
- احسان ونیکی به والدین 232
- بخشی از حقوق والدین 232
- احترام به والدین 232
- نیکی به مادر وحقّ پدر 233
- عاقّ والدین 234
- پرداخت هزینه های والدین 234
- آثار وپاداش احسان به والدین 235
- مجازات بی حرمتی به والدین 236
- اشاره 238
- فصل پنجم: مسواک زدن، شانه کردن، ناخن گرفتن، کوتاه کردن شارب وتراشیدن سر 238
- فضیلت مسواک زدن 239
- مسواک زدن 239
- سنّت پیامبران 239
- سفارش جبرئیل 240
- مسواک ونماز 240
- سرزنش ترک کننده مسواک 241
- فلسفه مسواک زدن 241
- زمان ومکان مسواک زدن 242
- آثار وفواید مسواک زدن 242
- چگونگی مسواک زدن 243
- ترک کردن مسواک 243
- اهمّیّت تراشیدن موی سر وفواید آن 244
- زمان تراشیدن موی سر وآداب آن 244
- تراشیدن موی سر 244
- آداب نگهداری موی سر 245
- اشاره 245
- آداب نگهداری موی سر زنان 246
- آداب نگهداری موی سر مردان 246
- وقت و مقدار گرفتن شارب 247
- فضیلت تراشیدن سبیل 247
- فلسفه تراشیدن سبیل وفواید آن 247
- درازای ریش 248
- اشاره 248
- آداب ریش گذاشتن 248
- دعای هنگام گرفتن شارب 248
- چگونگی اصلاح ریش 249
- محاسن سبب زیبایی است 250
- مجازات تراشیدن ریش 250
- فضیلت موی سفید 250
- نخستین موی سفید وفلسفه آن 250
- فایده موی سفید وحکم کندن آن 251
- بازی کردن با ریش وکندن موی بینی 252
- فضیلت ناخن گرفتن 253
- آداب واوقات ناخن گرفتن 254
- روز جمعه 254
- زمان ناخن گرفتن 254
- روز پنجشنبه 255
- سایر روزهای هفته 256
- چگونه ناخن بگیریم؟ 257
- دفن مو وناخن 258
- دعای هنگام ناخن گرفتن 258
- فضیلت شانه کردن موی سر وصورت 259
- آداب واوقات شانه کردن 260
- چگونگی شانه کردن 260
- وقت شانه کردن 260
- دعای هنگام شانه کردن 261
- فصل ششم: آداب استفاده از بوی خوش وگل ها وکرم ها وروغن ها 263
- اشاره 263
- سبب پیدایش بوهای خوش در زمین 264
- فضیلت بوی خوش 265
- فضیلت بوی خوش وآداب آن 265
- وقت استفاده از بوی خوش 266
- بوی خوش برای زنان 267
- فواید بوی خوش 267
- کراهت ردّ عطریات 268
- فضیلت مشک وعنبر وزعفران 269
- مشک 269
- فضیلت عنبر وزعفران وعود 270
- خلوق 270
- فضیلت غالیه 271
- زمان روغن زدن 272
- فضیلت وآداب روغن زدن 272
- فواید روغن زدن 272
- آداب روغن زدن 273
- روغن بنفشه 274
- فواید روغن بنفشه 274
- فضیلت روغن بنفشه 274
- فضیلت روغن بان 275
- روغن بان وزنبق 275
- فضیلت روغن زنبق 276
- فواید سایر روغن ها 277
- بخور وانواع وآداب آن 277
- روغن زیتون وگل خیری 277
- فضیلت بخور 277
- روغن کنجد 277
- بخور با عود 278
- آداب ودعای بخور دادن 279
- گل نرگس وگل مورد 280
- خواصّ گلاب 280
- فضیلت گلاب، گل سرخ ودیگر گل ها 280
- گل سرخ 281
- آداب بوییدن گل 282
- گل مَرْزنگوش 282
- اشاره 284
- فصل هفتم: نظافت شخصی 284
- فضیلت حمّام کردن 285
- اهمیّت حمّام رفتن 285
- فواید حمّام کردن 285
- آداب ورود وخروج ودعاهای حمّام 286
- وقت حمّام رفتن 286
- شستن پا به هنگام خروج از حمّام 287
- پوشش عورتین 287
- پوشش سر 288
- دعاها واذکار حمّام رفتن 288
- بایدها ونبایدهای حمّام 289
- نبایدها 289
- فضیلت شستن سر وبدن وزدودن بوهای بد 291
- کارهای مجاز 291
- شستن وخوشبو کردن بدن 291
- شستن لباس 292
- درمان کچلی 292
- فواید شست وشو با گل خطمی 293
- فضیلت شستن سر با سدر وگل خطمی 293
- شست وشوی سر با سدر 293
- فضیلت برطرف کردن موهای زاید (زهار) 294
- اهمیّت وفواید دارو کشیدن 294
- فلسفه دارو کشیدن 295
- ازاله کردن موی زیر بغل 296
- وقت دارو کشیدن 296
- دعاهای هنگام دارو کشیدن 298
- وقت دارو کشیدن ودیگر آداب آن 299
- اوقات مناسب ونامناسب 299
- دارو کشیدن در حال جنابت ونشسته 300
- روش برطرف کردن بوی ناپسند دارو 300
- فضیلت حنا مالیدن بعد از نوره 301
- غسل های واجب 302
- آداب غسل جمعه ودیگر غسل ها 302
- غسل های مستحب 303
- اشاره 303
- اشاره 303
- اوّل: غسل های زمانی 303
- غسل جمعه 304
- غسل شب های فرد ماه رمضان 305
- غسل روز عید فطر وقربان وشب عید فطر 306
- غسل شب های دهه آخر ماه رمضان 306
- غسل شب نیمه شعبان 307
- غسل هشتم ونهم ماه ذوالحجّه واوّل ووسط وآخر ماه رجب 307
- غسل روز مبعث 307
- غسل روز غدیر خم (هیجدهم ذوالحجّه) 307
- غسل روز دحو الأرض (25 ذوالقعده) 308
- غسل روز نوروز 308
- غسل روز مباهله (24 ذوالحجّه) 308
- دوم: غسل های مستحبّ مکانی 308
- سوم: غسل های مستحبّ مربوط به برخی اعمال 309
- فصل هشتم: آداب خوابیدن، بیدار شدن ورفتن به حاجتگاه 312
- اشاره 312
- اوقات خوابیدن 313
- اشاره 313
- خواب بین الطّلوعین 313
- خواب قیلوله 315
- وضو گرفتن قبل از خواب 316
- شب زنده داری سالانه 316
- فضیلت وفلسفه وضو گرفتن قبل از خواب 316
- مکان هایی که خوابیدن در آنها کراهت دارد 318
- اشاره 318
- مکان خوابیدن وآداب پیش از خواب 318
- رفتن به حاجتگاه پیش از خواب 319
- دیگر آداب خوابیدن 319
- اوقاتی که خوابیدن کراهت دارد 319
- از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله 320
- آداب ودعاهای قبل از خواب 320
وزمانی که چهار سالش تمام شود به او می گویند هفت بار «صلّی الله علی محمّد وآله» بگو. وپس از تمام شدن پنج سالگی او را وادار بر سجده می کنند. با تکمیل پنج سالگی وورود به شش سال به وی نماز بیاموزند وسفارش به انجام دادن آن کنند. وچون نُه سالش کامل شد وضو ونماز را به خوبی به وی تعلیم دهند وچنانچه نماز را ترک کرد او را تنبیه کنند. هنگامی که وضو ونماز را فرا گرفت خداوند پدر ومادرش را بیامرزد». (1)
رختخواب مستقل ونظافت شبانه
1. از حضرت علی علیه السلام روایت شده است که فرمود: «پسران که شش ساله شدند نباید در رختخواب مشترک وزیر یک پتو بخوابند». (2)
2. از امام صادق علیه السلام روایت شده است که فرمود: «چربی وچرک های دست وصورت اطفال را پیش از خواب بشویید که شیطان به هنگام خواب او را می بوید وکودک در خواب می ترسد وفرشتگان نویسنده اعمال (پدر ومادر) اذیّت می شوند». (3)
اجتناب کردن از خرافات
حضرت علی علیه السلام مشاهده کرد زیر سر کودکی تیغی گذارده اند (گویا خرافه ای برای حفظ کودک بوده است)، حضرت آن را برداشت وبه کناری انداخت. سیره امام علی علیه السلام این بود که گذاردن تیغ را در اختیار کودکان ناپسند می شمرد. (4)
1- کتاب من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 182، ح 863.
2- مکارم الأخلاق، ص 223.
3- مکارم الأخلاق، ص 223.
4- قرب الإسناد، ص 127، ح 492.