- مقدّمه حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مدّظلّه) 1
- ضرورت ویرایش و تحقیق کتاب حلیه المتّقین 4
- نکاتی درباره کارهای انجام شده 6
- ولادت وخاندان 8
- نگاهی گذرا به زندگی علّامه مجلسی رحمه الله 8
- دوران تحصیل 9
- اساتید و شیوخ اجازه 9
- شاگردان وراویان 10
- جانشینی پدر 10
- تألیفات 11
- علّامه در سفر 12
- حلیه المتّقین 12
- علّامه مجلسی وسیاست 13
- علّامه از منظر اهل نظر 14
- وفات علّامه مجلسی رحمه الله 15
- مقدّمه علّامه مجلسی 17
- اشاره 20
- فصل اوّل: آداب پوشیدن لباس و کفش 20
- فضیلت آراستن 21
- اشاره 21
- اظهار نعمت های پروردگار 21
- لباس خوب از مال حلال 22
- خود را برای خودی ها بیارایید 22
- لباس زیرین ورویین 23
- آراسته بودن در بیرون خانه 24
- فلسفه سختی های دنیا 24
- لباس های حرام 25
- اشاره 25
- لباس ابریشمین 26
- زیورآلات طلا ونقره 26
- بهترین لباس 27
- لباس پنبه ای وپشمین 27
- اشاره 27
- رنگ لباس 29
- اشاره 29
- لباس کتان وخز 29
- لباس قرمز وکبود 30
- لباس سفید وزرد 30
- لباس سبز سیر وسیاه 31
- برخی آداب لباس پوشیدن 32
- حرمت پوشیدن لباس مخصوص زنان یا کافران 34
- عِمامه بر سر گذاشتن 35
- عِمامه بستن وکلاه پوشیدن 35
- اشاره 35
- آداب پوشیدن پاجامه (شلوار راحتی) 37
- کلاه پوشیدن 37
- دعاهای هنگام بریدن وپوشیدن لباس نو 38
- آداب لباس نو بریدن وپوشیدن 38
- شکرانه پوشیدن لباس نو 40
- پوشیدن لباس نو ورهایی یافتن از آفات 40
- هیچ گاه به طور کامل برهنه نشوید 41
- ویژگی های پوشش بانوان 41
- دیگر آداب پوشیدن وبیرون آوردن لباس 41
- پاکیزگی ونظافت لباس 42
- اسراف در پوشش 42
- اشاره 43
- وصله زدن به لباس 43
- رنگ کفش وویژگی های دیگر آن 43
- چه کفشی بپوشیم 44
- اهمیّت پوشیدن کفش 44
- آداب پوشیدن کفش 46
- اشاره 46
- استراحت دادن به پاها 47
- دعای پوشیدن کفش 47
- فصل دوم: زیورآلات ونوع زینت مردان وزنان 49
- اشاره 49
- فضیلت انگشتر به دست کردن وآداب آن 50
- استحباب انگشتر در دست راست کردن 50
- اشاره 50
- انگشتر در کدام انگشت نکنیم 52
- انگشتر در کدام دست کنیم 52
- دعای انگشتر در دست کردن 52
- چگونگی انگشتر 53
- اشاره 53
- انگشترهای نامناسب 53
- جنس انگشتر 53
- فضیلت عقیق 54
- اهمیّت عقیق در دست کردن 54
- آثار وخواصّ عقیق در دست کردن 55
- فضیلت یاقوت وزبرجد وزمرّد 58
- انگشتر یاقوت ورفع فقر وپریشانی 58
- فضیلت فیروزه وجزع 59
- خواصّ انگشتر فیروزه 59
- انگشتر زمرّد وراحتی وتوانگری 59
- اشاره 59
- انگشتر زبرجد در دست کردن 59
- خواصّ انگشتر جزع یمانی 60
- فضیلت دُرّ نجف وحدید چینی وبلور ودیگر نگین ها 61
- اهمیّت نقش نگین انگشتر 63
- نقش نگین 63
- نقش نگین انگشتر پیامبران 63
- نقش نگین انگشتر امامان علیهم السلام 65
- آثار وخواصّ نقش نگین 69
- پوشیدن طلا ونقره برای زنان وکودکان 72
- زیور زنان 72
- زیور کودکان 72
- آراستن دیگر چیزها با طلا 73
- آداب سرمه کشیدن 74
- اهمیّت سرمه کشیدن 74
- دعای هنگام سرمه کشیدن 75
- آثار وفواید سرمه کشیدن 76
- آداب نگاه کردن در آیینه 77
- اهمیّت وفواید نگاه کردن در آیینه 77
- دعاهای هنگام نگاه کردن در آیینه 77
- رنگ کردن موها 79
- اشاره 79
- اهمیّت رنگ کردن با حنا 79
- فلسفه رنگ کردن 80
- فواید و آثار رنگ کردن 80
- چگونگی وآثار رنگ کردن 82
- فصل سوم: آداب خوردن وآشامیدن 84
- اشاره 84
- ظرف خوردن وآشامیدن 85
- غذاهای مجاز وافراط در غذا 86
- اشاره 86
- از غذای حلال نمی پرسند 87
- شریک کردن دیگران در غذای خود 87
- غذا خوردن در حال سیری 88
- کم خوری وسلامت تن 89
- پاره ای از آداب واوقات غذا خوردن 91
- اشاره 91
- کمترین اسراف در غذا خوردن 91
- وعده های غذایی 92
- غذای داغ نخورید 93
- در غذا فوت نکنید 94
- از جلوی خود شروع به خوردن کنید 94
- بهترین راه جلوگیری از ضررهای غذا خوردن 95
- روش غذا خوردن پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 95
- سفارشات امام حسن علیه السلام در مورد غذا خوردن 96
- سایر آداب غذا خوردن 97
- تنها غذا خوردن 97
- اشاره 97
- موارد ممنوع یا مکروه، هنگام غذا خوردن 98
- سهم نیازمندان از غذاها 98
- سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در غذا خوردن 100
- آداب غذا خوردن 101
- شستن دست ها پیش از غذا خوردن 101
- شستن دست ها پس از غذا خوردن 102
- شستن دهان پس از غذا خوردن 103
- با چه چیز غذا خوردن را شروع وتمام کنیم؟ 103
- کیفیّت نشستن هنگام غذا خوردن 103
- نشستن طولانی بر سر سفره 105
- غذا خوردن با زیردستان 105
- پای بر سفره نگذارید 105
- غذا خوردن با دست 106
- اوّل نماز خواندن یا غذا خوردن 106
- بیرون کردن کفش به هنگام غذا خوردن 106
- صاحبخانه پیش از میهمان شروع به غذا خوردن کند 106
- دعای سفره وآثار آن 107
- آغاز وانجام غذا با نام وحمد خدا 107
- آثار شروع به «بسم الله» وختم به «الحمد لله» 108
- آثار دعا خواندن هنگام غذا خوردن 109
- دعای سفره حضرت رسول صلی الله علیه و آله وائمّه اطهار علیهم السلام 110
- آداب پس از غذا خوردن 112
- غذاهای ریخته شده اطراف سفره 112
- حرمت نان وآثار کفران نعمت 113
- خوابیدن بعد از غذا 114
- در فضیلت برخی غذاها 114
- موادّ غذایی 114
- نان 114
- ترک خدمت کردن به احترام غذا 114
- نان جو 116
- سویق یا آرد تافته شده 117
- نان برنجی 117
- گوشت وانواع آن 118
- اشاره 118
- گوشت گوسفند 119
- گوشت گاو و گاومیش 120
- گوشت کبوتر، درّاج وکبک 121
- گوشت اِسفَرود، هَوبَرَه وگورخر 121
- گوشت خام 122
- گوشت خشک 122
- گوشت ماهی ومرغ 123
- کباب وخوراک کلّه 124
- غذاهای گوشتی 124
- شیر گوشت وآبگوشت 124
- آش انار وحلیم 125
- غذاهای غیر گوشتی 125
- تخم مرغ 126
- مثلثه وحلوا وپالوده 126
- لبنیات 127
- شیر 127
- ماست وپنیر 128
- شیر گاو وشتر 128
- سرکه 129
- دیگر موادّ غذایی 129
- روغن زیتون 130
- روغن گاو وعسل 130
- شکر وگردو 131
- دعای پس از خوردن وآشامیدن 131
- سبزی ها 132
- کاسنی 132
- سبزی ها ومیوه ها ودیگر خوراکی ها 132
- اشاره 132
- بادروج 133
- تره 134
- تره تیزک (سبزی شاهی) وکرفس 134
- کاهو وبرگ چغندر 135
- گشنیز وبرگ خرفه 135
- کدو و ترب 136
- چغندر 136
- خیار وبادمجان 137
- پیاز 137
- گزر (هویج، زردک) وشلغم 137
- قارچ 138
- سیر وآویشن 138
- میوه ها 139
- انگور 139
- انار 140
- مویز (کشمش) 140
- سیب 141
- بِه 142
- گلابی وآلو 143
- انجیر 143
- ترنج وسنجد 144
- خرما 145
- خربزه 146
- آداب میوه خوردن 147
- برنج 148
- حبوبات 148
- باقلا و لوبیا وماش 149
- نخود بریان وعدس 149
- خوردن خاک وگِل 150
- میهمانداری وفضیلت آن 151
- فضیلت ضیافت مؤمنین وآداب آن 151
- قبول کردن دعوت مؤمنین 152
- بی دعوت به میهمانی رفتن 153
- آداب پذیرایی از میهمان 153
- ولیمه ومیهمانی دادن 153
- میهمان سرزده ودعوت نشده 154
- وظایف میزبان 154
- وظایف میزبان در سر سفره 155
- به خدمت گرفتن میهمان 155
- اشاره 156
- استقبال وبدرقه میهمان 156
- وظایف میهمان 156
- اشاره 157
- اندازه میهمانی 157
- فضیلت وفایده خلال کردن 157
- فضیلت خلال کردن وآداب آن 157
- چوب خلال 158
- فضیلت نوشیدن آب و خواصّ آن 159
- آداب خلال کردن 159
- فضیلت نوشیدن آب وانواع آن 159
- آب زمزم 160
- آب هایی که نوشیدن آن سفارش شده 160
- آب فرات 161
- آب باران وآب ناودان کعبه 162
- آب خنک 162
- آب هایی که نوشیدن آن مذموم است 163
- آب جوشیده 163
- طرز نوشیدن آب 164
- آب خوردن در حال ایستاده یا نشسته 164
- فلسفه شیرین یا تلخ بودن آب 164
- آداب خوردن آب 164
- چگونگی آب خوردن 165
- ابتدا به نام خدا وانتها به حمد او 166
- ظرف آب 166
- دعاهای قبل وبعد از نوشیدن آب 166
- دعا برای دفع ضرر نوشیدن آب در شب 168
- سلام بر حسین شهید 168
- مقدار نوشیدن آب 168
- اشاره 170
- فصل چهارم: ازدواج، آداب ازدواج، تربیت فرزندان 170
- ازدواج ودینداری 171
- فضیلت ازدواج کردن ونهی از رهبانیّت 171
- دوست داشتن همسر 172
- ترک ازدواج برای مسائل مالی 172
- رهبانیّت ممنوع 173
- لزوم آمیزش با همسر 173
- اهمیّت همسر 174
- صفات پسندیده وناپسند زنان 174
- معیارهای معنوی همسر خوب 176
- معیارهای جسمی همسر شایسته 177
- بهترین وبدترین زنان 178
- زنی که از کارکنان خداست 179
- خواستگاری 180
- زمان عقد وزفاف 180
- آداب خواستگاری وزمان مناسب آن 180
- خواندن خطبه عقد 181
- ولیمه ازدواج 181
- آداب زفاف وآمیزش 182
- اشاره 182
- اوقات مکروه آمیزش 183
- شب چهارشنبه وهنگام تحت الشعاع 183
- آمیزش در اوّل ووسط وآخر ماه 183
- آمیزش در شب عید فطر وعید قربان ودر برابر آفتاب 184
- آمیزش هنگام طلوع وغروب آفتاب 184
- اوقات مستحبّ آمیزش 185
- اوقات حرام آمیزش 185
- مکان هایی که آمیزش در آن مکروه است 186
- کارهای مکروه به هنگام آمیزش 187
- حالت های مکروه به هنگام آمیزش 188
- آداب پیش از آمیزش 189
- آداب عروسی 190
- آداب شب زفاف 191
- دعا ونماز در شب زفاف وهنگام آمیزش 191
- آمیزش در حمّام یا بدون روانداز 191
- چگونه شیطان شریک نطفه می شود 193
- دعای هنگام آمیزش 194
- حقوق زن وشوهر بر یکدیگر 195
- حقوق شوهر بر زن 195
- حقوق زن بر شوهر 196
- فرزندان در کلام معصومان علیهم السلام 197
- دعاهای طلب فرزند وفضیلت آن 197
- اهمیّت وتعداد فرزند 197
- تأثیر اعمال فرزند در کارنامه والدین 198
- پاداش زحمات پدر ومادر 198
- ثواب دوران بارداری وشیردهی 199
- دختر یا پسر 199
- دعاهای مخصوص 200
- دعا برای فرزنددار شدن 200
- استغفار 201
- تلاوت آیاتی از قرآن برای زاد و ولد 203
- نماز مخصوص، اذان ونام علی 204
- پیش از زایمان 205
- احکام دوران حمل وزایمان وپس از آن 205
- هنگام زایمان 205
- غذای مادر 208
- تبریک ولادت ورنگ لباس نوزاد 208
- پس از وضع حمل 208
- برداشتن کام طفل 209
- قطره ریختن در بینی، اذان واقامه گفتن در گوش وغسل دادن نوزاد 210
- نام های نیک 211
- اشاره 211
- نامگذاری 211
- عقیقه 213
- عقیقه کردن و سر تراشیدن نوزاد وآداب آن 213
- نام های نامناسب 213
- عقیقه برای بزرگسالان 214
- اهمّیّت عقیقه 214
- فلسفه وزمان عقیقه 214
- شرایط عقیقه 215
- صدقه یا قربانی به جای عقیقه 215
- عقیقه کودک هفت روزه 215
- دعای هنگام ذبح گوسفند 216
- آداب طبخ کردن وخوردن عقیقه 218
- حکم مالیدن خون عقیقه بر نوزاد وهدیه دادن به قابله 218
- زمان ختنه کردن 219
- ختنه کردن 219
- تراشیدن موی سر نوزاد 219
- چه کسانی از گوشت عقیقه نخورند؟ 219
- دعای ختنه کردن، تکرار ختنه واحکام ترک ختنه 220
- فلسفه ختنه کردن 220
- اشاره 221
- آداب شیر دادن وتربیت فرزند 221
- آداب شیر دادن 222
- شیرهای ممنوع 223
- تعلیم وتربیت فرزند 223
- اهمیّت تربیت فرزند وسنّ بازی وتربیت 223
- حدّاقل مدّت شیردهی 223
- آموختن حدیث ومراحل تربیت فرزند 224
- اجتناب کردن از خرافات 225
- رختخواب مستقل ونظافت شبانه 225
- حقوق فرزند بر والدین 226
- نفقه فرزندان 229
- چگونه آرامش پیدا کنیم 230
- سنّ نامحرم شدن دختران و پسران 230
- اشاره 231
- شیطنت در کودکی، نشانه بردباری در بزرگسالی 231
- رعایت کردن حرمت والدین وحقوق آنها بر فرزندان 231
- احسان ونیکی به والدین 232
- احترام به والدین 232
- بخشی از حقوق والدین 232
- نیکی به مادر وحقّ پدر 233
- پرداخت هزینه های والدین 234
- عاقّ والدین 234
- آثار وپاداش احسان به والدین 235
- مجازات بی حرمتی به والدین 236
- فصل پنجم: مسواک زدن، شانه کردن، ناخن گرفتن، کوتاه کردن شارب وتراشیدن سر 238
- اشاره 238
- سنّت پیامبران 239
- مسواک زدن 239
- فضیلت مسواک زدن 239
- مسواک ونماز 240
- سفارش جبرئیل 240
- سرزنش ترک کننده مسواک 241
- فلسفه مسواک زدن 241
- آثار وفواید مسواک زدن 242
- زمان ومکان مسواک زدن 242
- چگونگی مسواک زدن 243
- ترک کردن مسواک 243
- زمان تراشیدن موی سر وآداب آن 244
- اهمّیّت تراشیدن موی سر وفواید آن 244
- تراشیدن موی سر 244
- اشاره 245
- آداب نگهداری موی سر 245
- آداب نگهداری موی سر زنان 246
- آداب نگهداری موی سر مردان 246
- وقت و مقدار گرفتن شارب 247
- فضیلت تراشیدن سبیل 247
- فلسفه تراشیدن سبیل وفواید آن 247
- آداب ریش گذاشتن 248
- اشاره 248
- درازای ریش 248
- دعای هنگام گرفتن شارب 248
- چگونگی اصلاح ریش 249
- فضیلت موی سفید 250
- محاسن سبب زیبایی است 250
- مجازات تراشیدن ریش 250
- نخستین موی سفید وفلسفه آن 250
- فایده موی سفید وحکم کندن آن 251
- بازی کردن با ریش وکندن موی بینی 252
- فضیلت ناخن گرفتن 253
- زمان ناخن گرفتن 254
- آداب واوقات ناخن گرفتن 254
- روز جمعه 254
- روز پنجشنبه 255
- سایر روزهای هفته 256
- چگونه ناخن بگیریم؟ 257
- دفن مو وناخن 258
- دعای هنگام ناخن گرفتن 258
- فضیلت شانه کردن موی سر وصورت 259
- آداب واوقات شانه کردن 260
- چگونگی شانه کردن 260
- وقت شانه کردن 260
- دعای هنگام شانه کردن 261
- فصل ششم: آداب استفاده از بوی خوش وگل ها وکرم ها وروغن ها 263
- اشاره 263
- سبب پیدایش بوهای خوش در زمین 264
- فضیلت بوی خوش 265
- فضیلت بوی خوش وآداب آن 265
- وقت استفاده از بوی خوش 266
- بوی خوش برای زنان 267
- فواید بوی خوش 267
- کراهت ردّ عطریات 268
- فضیلت مشک وعنبر وزعفران 269
- مشک 269
- خلوق 270
- فضیلت عنبر وزعفران وعود 270
- فضیلت غالیه 271
- فضیلت وآداب روغن زدن 272
- زمان روغن زدن 272
- فواید روغن زدن 272
- آداب روغن زدن 273
- فضیلت روغن بنفشه 274
- فواید روغن بنفشه 274
- روغن بنفشه 274
- روغن بان وزنبق 275
- فضیلت روغن بان 275
- فضیلت روغن زنبق 276
- فواید سایر روغن ها 277
- بخور وانواع وآداب آن 277
- روغن کنجد 277
- روغن زیتون وگل خیری 277
- فضیلت بخور 277
- بخور با عود 278
- آداب ودعای بخور دادن 279
- خواصّ گلاب 280
- گل نرگس وگل مورد 280
- فضیلت گلاب، گل سرخ ودیگر گل ها 280
- گل سرخ 281
- گل مَرْزنگوش 282
- آداب بوییدن گل 282
- فصل هفتم: نظافت شخصی 284
- اشاره 284
- اهمیّت حمّام رفتن 285
- فضیلت حمّام کردن 285
- فواید حمّام کردن 285
- وقت حمّام رفتن 286
- آداب ورود وخروج ودعاهای حمّام 286
- شستن پا به هنگام خروج از حمّام 287
- پوشش عورتین 287
- پوشش سر 288
- دعاها واذکار حمّام رفتن 288
- نبایدها 289
- بایدها ونبایدهای حمّام 289
- فضیلت شستن سر وبدن وزدودن بوهای بد 291
- کارهای مجاز 291
- شستن وخوشبو کردن بدن 291
- شستن لباس 292
- درمان کچلی 292
- فضیلت شستن سر با سدر وگل خطمی 293
- فواید شست وشو با گل خطمی 293
- شست وشوی سر با سدر 293
- فضیلت برطرف کردن موهای زاید (زهار) 294
- اهمیّت وفواید دارو کشیدن 294
- فلسفه دارو کشیدن 295
- وقت دارو کشیدن 296
- ازاله کردن موی زیر بغل 296
- دعاهای هنگام دارو کشیدن 298
- اوقات مناسب ونامناسب 299
- وقت دارو کشیدن ودیگر آداب آن 299
- روش برطرف کردن بوی ناپسند دارو 300
- دارو کشیدن در حال جنابت ونشسته 300
- فضیلت حنا مالیدن بعد از نوره 301
- غسل های واجب 302
- آداب غسل جمعه ودیگر غسل ها 302
- اشاره 303
- غسل های مستحب 303
- اشاره 303
- اوّل: غسل های زمانی 303
- غسل جمعه 304
- غسل شب های فرد ماه رمضان 305
- غسل شب های دهه آخر ماه رمضان 306
- غسل روز عید فطر وقربان وشب عید فطر 306
- غسل شب نیمه شعبان 307
- غسل هشتم ونهم ماه ذوالحجّه واوّل ووسط وآخر ماه رجب 307
- غسل روز غدیر خم (هیجدهم ذوالحجّه) 307
- غسل روز مبعث 307
- غسل روز نوروز 308
- غسل روز دحو الأرض (25 ذوالقعده) 308
- دوم: غسل های مستحبّ مکانی 308
- غسل روز مباهله (24 ذوالحجّه) 308
- سوم: غسل های مستحبّ مربوط به برخی اعمال 309
- فصل هشتم: آداب خوابیدن، بیدار شدن ورفتن به حاجتگاه 312
- اشاره 312
- اشاره 313
- اوقات خوابیدن 313
- خواب بین الطّلوعین 313
- خواب قیلوله 315
- شب زنده داری سالانه 316
- وضو گرفتن قبل از خواب 316
- فضیلت وفلسفه وضو گرفتن قبل از خواب 316
- مکان هایی که خوابیدن در آنها کراهت دارد 318
- اشاره 318
- مکان خوابیدن وآداب پیش از خواب 318
- رفتن به حاجتگاه پیش از خواب 319
- دیگر آداب خوابیدن 319
- اوقاتی که خوابیدن کراهت دارد 319
- آداب ودعاهای قبل از خواب 320
- از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله 320
وپسر که از هفت سال بگذرد زنان او را نبوسند. (1)
3. در روایتی دیگر می خوانیم که: امام رضا علیه السلام در مجلسی بودند که دختر بچّه ای را به آن مجلس آوردند. حاضران در مجلس یکی پس از دیگری او را به دامن نشانده ومی بوسیدند. چون نوبت به حضرت رسید از سنّ وی پرسید. گفتند: پنج سال دارد. حضرت او را نبوسید ودر دامن ننشاند. (2)
4. در روایت دیگری آمده است که هرگاه شش سال دختر تمام شد، مادر او را در رختخواب خود برهنه نخواباند. (3)
شیطنت در کودکی، نشانه بردباری در بزرگسالی
از امام کاظم علیه السلام روایت شده است که فرمود: «شوخی وشیطنت وکج خلقی کودک در خردسالی نشانه آن است که در بزرگی، دانا وبردبار می شود». (4)
رعایت کردن حرمت والدین وحقوق آنها بر فرزندان
اشاره
(مقدّمه:) رعایت کردن حرمت پدر ومادر از مهم ترین دستورهای دینی وجلب رضایت آنها از اشرف طاعات وعبادات وعاقّ والدین شدن وآزرده خاطر ساختن آنها از جمله گناهان کبیره است. خداوند متعال در قرآن مجید فرموده است که: «اگر پدر ومادرت کافر باشند وبه تو دستور دهند که کافر شو، در این مسأله از آنها اطاعت نکن، ولی در دنیا با آنها رفتار ومصاحبت نیکو داشته باش». (5) (به روایاتی در این زمینه توجّه فرمایید:)
1- کتاب من لا یحضره الفقیه، ج 3، ص 276، ح 1311؛ مکارم الأخلاق، ص 223.
2- کافی، ج 5، ص 533، ح 3.
3- کتاب من لا یحضره الفقیه، ج 3، ص 275، ح 1306؛ مکارم الأخلاق، ص 223.
4- کافی، ج 6، ص 51، ح 2؛ کتاب من لا یحضره الفقیه، ج 3، ص 319، ح 1553.
5- سوره لقمان، آیه 15.