- مقدّمه حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مدّظلّه) 1
- ضرورت ویرایش و تحقیق کتاب حلیه المتّقین 4
- نکاتی درباره کارهای انجام شده 6
- ولادت وخاندان 8
- نگاهی گذرا به زندگی علّامه مجلسی رحمه الله 8
- اساتید و شیوخ اجازه 9
- دوران تحصیل 9
- شاگردان وراویان 10
- جانشینی پدر 10
- تألیفات 11
- حلیه المتّقین 12
- علّامه در سفر 12
- علّامه مجلسی وسیاست 13
- علّامه از منظر اهل نظر 14
- وفات علّامه مجلسی رحمه الله 15
- مقدّمه علّامه مجلسی 17
- اشاره 20
- فصل اوّل: آداب پوشیدن لباس و کفش 20
- اشاره 21
- اظهار نعمت های پروردگار 21
- فضیلت آراستن 21
- لباس خوب از مال حلال 22
- خود را برای خودی ها بیارایید 22
- لباس زیرین ورویین 23
- فلسفه سختی های دنیا 24
- آراسته بودن در بیرون خانه 24
- لباس های حرام 25
- اشاره 25
- لباس ابریشمین 26
- زیورآلات طلا ونقره 26
- بهترین لباس 27
- لباس پنبه ای وپشمین 27
- اشاره 27
- رنگ لباس 29
- لباس کتان وخز 29
- اشاره 29
- لباس سفید وزرد 30
- لباس قرمز وکبود 30
- لباس سبز سیر وسیاه 31
- برخی آداب لباس پوشیدن 32
- حرمت پوشیدن لباس مخصوص زنان یا کافران 34
- اشاره 35
- عِمامه بر سر گذاشتن 35
- عِمامه بستن وکلاه پوشیدن 35
- آداب پوشیدن پاجامه (شلوار راحتی) 37
- کلاه پوشیدن 37
- دعاهای هنگام بریدن وپوشیدن لباس نو 38
- آداب لباس نو بریدن وپوشیدن 38
- شکرانه پوشیدن لباس نو 40
- پوشیدن لباس نو ورهایی یافتن از آفات 40
- هیچ گاه به طور کامل برهنه نشوید 41
- ویژگی های پوشش بانوان 41
- دیگر آداب پوشیدن وبیرون آوردن لباس 41
- اسراف در پوشش 42
- پاکیزگی ونظافت لباس 42
- وصله زدن به لباس 43
- رنگ کفش وویژگی های دیگر آن 43
- اشاره 43
- چه کفشی بپوشیم 44
- اهمیّت پوشیدن کفش 44
- آداب پوشیدن کفش 46
- اشاره 46
- استراحت دادن به پاها 47
- دعای پوشیدن کفش 47
- فصل دوم: زیورآلات ونوع زینت مردان وزنان 49
- اشاره 49
- اشاره 50
- استحباب انگشتر در دست راست کردن 50
- فضیلت انگشتر به دست کردن وآداب آن 50
- انگشتر در کدام دست کنیم 52
- دعای انگشتر در دست کردن 52
- انگشتر در کدام انگشت نکنیم 52
- اشاره 53
- جنس انگشتر 53
- چگونگی انگشتر 53
- انگشترهای نامناسب 53
- فضیلت عقیق 54
- اهمیّت عقیق در دست کردن 54
- آثار وخواصّ عقیق در دست کردن 55
- انگشتر یاقوت ورفع فقر وپریشانی 58
- فضیلت یاقوت وزبرجد وزمرّد 58
- انگشتر زمرّد وراحتی وتوانگری 59
- اشاره 59
- انگشتر زبرجد در دست کردن 59
- خواصّ انگشتر فیروزه 59
- فضیلت فیروزه وجزع 59
- خواصّ انگشتر جزع یمانی 60
- فضیلت دُرّ نجف وحدید چینی وبلور ودیگر نگین ها 61
- نقش نگین 63
- اهمیّت نقش نگین انگشتر 63
- نقش نگین انگشتر پیامبران 63
- نقش نگین انگشتر امامان علیهم السلام 65
- آثار وخواصّ نقش نگین 69
- زیور کودکان 72
- پوشیدن طلا ونقره برای زنان وکودکان 72
- زیور زنان 72
- آراستن دیگر چیزها با طلا 73
- آداب سرمه کشیدن 74
- اهمیّت سرمه کشیدن 74
- دعای هنگام سرمه کشیدن 75
- آثار وفواید سرمه کشیدن 76
- آداب نگاه کردن در آیینه 77
- دعاهای هنگام نگاه کردن در آیینه 77
- اهمیّت وفواید نگاه کردن در آیینه 77
- رنگ کردن موها 79
- اهمیّت رنگ کردن با حنا 79
- اشاره 79
- فواید و آثار رنگ کردن 80
- فلسفه رنگ کردن 80
- چگونگی وآثار رنگ کردن 82
- فصل سوم: آداب خوردن وآشامیدن 84
- اشاره 84
- ظرف خوردن وآشامیدن 85
- اشاره 86
- غذاهای مجاز وافراط در غذا 86
- شریک کردن دیگران در غذای خود 87
- از غذای حلال نمی پرسند 87
- غذا خوردن در حال سیری 88
- کم خوری وسلامت تن 89
- اشاره 91
- پاره ای از آداب واوقات غذا خوردن 91
- کمترین اسراف در غذا خوردن 91
- وعده های غذایی 92
- غذای داغ نخورید 93
- از جلوی خود شروع به خوردن کنید 94
- در غذا فوت نکنید 94
- بهترین راه جلوگیری از ضررهای غذا خوردن 95
- روش غذا خوردن پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 95
- سفارشات امام حسن علیه السلام در مورد غذا خوردن 96
- اشاره 97
- تنها غذا خوردن 97
- سایر آداب غذا خوردن 97
- سهم نیازمندان از غذاها 98
- موارد ممنوع یا مکروه، هنگام غذا خوردن 98
- سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در غذا خوردن 100
- آداب غذا خوردن 101
- شستن دست ها پیش از غذا خوردن 101
- شستن دست ها پس از غذا خوردن 102
- شستن دهان پس از غذا خوردن 103
- با چه چیز غذا خوردن را شروع وتمام کنیم؟ 103
- کیفیّت نشستن هنگام غذا خوردن 103
- پای بر سفره نگذارید 105
- نشستن طولانی بر سر سفره 105
- غذا خوردن با زیردستان 105
- بیرون کردن کفش به هنگام غذا خوردن 106
- صاحبخانه پیش از میهمان شروع به غذا خوردن کند 106
- غذا خوردن با دست 106
- اوّل نماز خواندن یا غذا خوردن 106
- دعای سفره وآثار آن 107
- آغاز وانجام غذا با نام وحمد خدا 107
- آثار شروع به «بسم الله» وختم به «الحمد لله» 108
- آثار دعا خواندن هنگام غذا خوردن 109
- دعای سفره حضرت رسول صلی الله علیه و آله وائمّه اطهار علیهم السلام 110
- غذاهای ریخته شده اطراف سفره 112
- آداب پس از غذا خوردن 112
- حرمت نان وآثار کفران نعمت 113
- خوابیدن بعد از غذا 114
- در فضیلت برخی غذاها 114
- موادّ غذایی 114
- نان 114
- ترک خدمت کردن به احترام غذا 114
- نان جو 116
- سویق یا آرد تافته شده 117
- نان برنجی 117
- اشاره 118
- گوشت وانواع آن 118
- گوشت گوسفند 119
- گوشت گاو و گاومیش 120
- گوشت اِسفَرود، هَوبَرَه وگورخر 121
- گوشت کبوتر، درّاج وکبک 121
- گوشت خشک 122
- گوشت خام 122
- گوشت ماهی ومرغ 123
- کباب وخوراک کلّه 124
- غذاهای گوشتی 124
- شیر گوشت وآبگوشت 124
- غذاهای غیر گوشتی 125
- آش انار وحلیم 125
- تخم مرغ 126
- مثلثه وحلوا وپالوده 126
- شیر 127
- لبنیات 127
- شیر گاو وشتر 128
- ماست وپنیر 128
- سرکه 129
- دیگر موادّ غذایی 129
- روغن زیتون 130
- روغن گاو وعسل 130
- شکر وگردو 131
- دعای پس از خوردن وآشامیدن 131
- سبزی ها ومیوه ها ودیگر خوراکی ها 132
- کاسنی 132
- سبزی ها 132
- اشاره 132
- بادروج 133
- تره تیزک (سبزی شاهی) وکرفس 134
- تره 134
- گشنیز وبرگ خرفه 135
- کاهو وبرگ چغندر 135
- چغندر 136
- کدو و ترب 136
- گزر (هویج، زردک) وشلغم 137
- خیار وبادمجان 137
- پیاز 137
- قارچ 138
- سیر وآویشن 138
- انگور 139
- میوه ها 139
- انار 140
- مویز (کشمش) 140
- سیب 141
- بِه 142
- انجیر 143
- گلابی وآلو 143
- ترنج وسنجد 144
- خرما 145
- خربزه 146
- آداب میوه خوردن 147
- حبوبات 148
- برنج 148
- نخود بریان وعدس 149
- باقلا و لوبیا وماش 149
- خوردن خاک وگِل 150
- فضیلت ضیافت مؤمنین وآداب آن 151
- میهمانداری وفضیلت آن 151
- قبول کردن دعوت مؤمنین 152
- آداب پذیرایی از میهمان 153
- ولیمه ومیهمانی دادن 153
- بی دعوت به میهمانی رفتن 153
- وظایف میزبان 154
- میهمان سرزده ودعوت نشده 154
- به خدمت گرفتن میهمان 155
- وظایف میزبان در سر سفره 155
- اشاره 156
- استقبال وبدرقه میهمان 156
- وظایف میهمان 156
- اشاره 157
- فضیلت وفایده خلال کردن 157
- اندازه میهمانی 157
- فضیلت خلال کردن وآداب آن 157
- چوب خلال 158
- آداب خلال کردن 159
- فضیلت نوشیدن آب و خواصّ آن 159
- فضیلت نوشیدن آب وانواع آن 159
- آب زمزم 160
- آب هایی که نوشیدن آن سفارش شده 160
- آب فرات 161
- آب خنک 162
- آب باران وآب ناودان کعبه 162
- آب هایی که نوشیدن آن مذموم است 163
- آب جوشیده 163
- آداب خوردن آب 164
- طرز نوشیدن آب 164
- آب خوردن در حال ایستاده یا نشسته 164
- فلسفه شیرین یا تلخ بودن آب 164
- چگونگی آب خوردن 165
- ابتدا به نام خدا وانتها به حمد او 166
- ظرف آب 166
- دعاهای قبل وبعد از نوشیدن آب 166
- دعا برای دفع ضرر نوشیدن آب در شب 168
- مقدار نوشیدن آب 168
- سلام بر حسین شهید 168
- فصل چهارم: ازدواج، آداب ازدواج، تربیت فرزندان 170
- اشاره 170
- ازدواج ودینداری 171
- فضیلت ازدواج کردن ونهی از رهبانیّت 171
- ترک ازدواج برای مسائل مالی 172
- دوست داشتن همسر 172
- لزوم آمیزش با همسر 173
- رهبانیّت ممنوع 173
- اهمیّت همسر 174
- صفات پسندیده وناپسند زنان 174
- معیارهای معنوی همسر خوب 176
- معیارهای جسمی همسر شایسته 177
- بهترین وبدترین زنان 178
- زنی که از کارکنان خداست 179
- آداب خواستگاری وزمان مناسب آن 180
- زمان عقد وزفاف 180
- خواستگاری 180
- ولیمه ازدواج 181
- خواندن خطبه عقد 181
- آداب زفاف وآمیزش 182
- اشاره 182
- شب چهارشنبه وهنگام تحت الشعاع 183
- آمیزش در اوّل ووسط وآخر ماه 183
- اوقات مکروه آمیزش 183
- آمیزش در شب عید فطر وعید قربان ودر برابر آفتاب 184
- آمیزش هنگام طلوع وغروب آفتاب 184
- اوقات مستحبّ آمیزش 185
- اوقات حرام آمیزش 185
- مکان هایی که آمیزش در آن مکروه است 186
- کارهای مکروه به هنگام آمیزش 187
- حالت های مکروه به هنگام آمیزش 188
- آداب پیش از آمیزش 189
- آداب عروسی 190
- آمیزش در حمّام یا بدون روانداز 191
- آداب شب زفاف 191
- دعا ونماز در شب زفاف وهنگام آمیزش 191
- چگونه شیطان شریک نطفه می شود 193
- دعای هنگام آمیزش 194
- حقوق زن وشوهر بر یکدیگر 195
- حقوق شوهر بر زن 195
- حقوق زن بر شوهر 196
- اهمیّت وتعداد فرزند 197
- فرزندان در کلام معصومان علیهم السلام 197
- دعاهای طلب فرزند وفضیلت آن 197
- تأثیر اعمال فرزند در کارنامه والدین 198
- پاداش زحمات پدر ومادر 198
- دختر یا پسر 199
- ثواب دوران بارداری وشیردهی 199
- دعاهای مخصوص 200
- دعا برای فرزنددار شدن 200
- استغفار 201
- تلاوت آیاتی از قرآن برای زاد و ولد 203
- نماز مخصوص، اذان ونام علی 204
- هنگام زایمان 205
- پیش از زایمان 205
- احکام دوران حمل وزایمان وپس از آن 205
- غذای مادر 208
- پس از وضع حمل 208
- تبریک ولادت ورنگ لباس نوزاد 208
- برداشتن کام طفل 209
- قطره ریختن در بینی، اذان واقامه گفتن در گوش وغسل دادن نوزاد 210
- نامگذاری 211
- نام های نیک 211
- اشاره 211
- عقیقه 213
- نام های نامناسب 213
- عقیقه کردن و سر تراشیدن نوزاد وآداب آن 213
- اهمّیّت عقیقه 214
- فلسفه وزمان عقیقه 214
- عقیقه برای بزرگسالان 214
- شرایط عقیقه 215
- صدقه یا قربانی به جای عقیقه 215
- عقیقه کودک هفت روزه 215
- دعای هنگام ذبح گوسفند 216
- آداب طبخ کردن وخوردن عقیقه 218
- حکم مالیدن خون عقیقه بر نوزاد وهدیه دادن به قابله 218
- تراشیدن موی سر نوزاد 219
- ختنه کردن 219
- چه کسانی از گوشت عقیقه نخورند؟ 219
- زمان ختنه کردن 219
- دعای ختنه کردن، تکرار ختنه واحکام ترک ختنه 220
- فلسفه ختنه کردن 220
- آداب شیر دادن وتربیت فرزند 221
- اشاره 221
- آداب شیر دادن 222
- اهمیّت تربیت فرزند وسنّ بازی وتربیت 223
- تعلیم وتربیت فرزند 223
- حدّاقل مدّت شیردهی 223
- شیرهای ممنوع 223
- آموختن حدیث ومراحل تربیت فرزند 224
- اجتناب کردن از خرافات 225
- رختخواب مستقل ونظافت شبانه 225
- حقوق فرزند بر والدین 226
- نفقه فرزندان 229
- سنّ نامحرم شدن دختران و پسران 230
- چگونه آرامش پیدا کنیم 230
- اشاره 231
- رعایت کردن حرمت والدین وحقوق آنها بر فرزندان 231
- شیطنت در کودکی، نشانه بردباری در بزرگسالی 231
- بخشی از حقوق والدین 232
- احترام به والدین 232
- احسان ونیکی به والدین 232
- نیکی به مادر وحقّ پدر 233
- عاقّ والدین 234
- پرداخت هزینه های والدین 234
- آثار وپاداش احسان به والدین 235
- مجازات بی حرمتی به والدین 236
- فصل پنجم: مسواک زدن، شانه کردن، ناخن گرفتن، کوتاه کردن شارب وتراشیدن سر 238
- اشاره 238
- فضیلت مسواک زدن 239
- مسواک زدن 239
- سنّت پیامبران 239
- مسواک ونماز 240
- سفارش جبرئیل 240
- فلسفه مسواک زدن 241
- سرزنش ترک کننده مسواک 241
- زمان ومکان مسواک زدن 242
- آثار وفواید مسواک زدن 242
- ترک کردن مسواک 243
- چگونگی مسواک زدن 243
- تراشیدن موی سر 244
- اهمّیّت تراشیدن موی سر وفواید آن 244
- زمان تراشیدن موی سر وآداب آن 244
- آداب نگهداری موی سر 245
- اشاره 245
- آداب نگهداری موی سر زنان 246
- آداب نگهداری موی سر مردان 246
- وقت و مقدار گرفتن شارب 247
- فلسفه تراشیدن سبیل وفواید آن 247
- فضیلت تراشیدن سبیل 247
- اشاره 248
- آداب ریش گذاشتن 248
- درازای ریش 248
- دعای هنگام گرفتن شارب 248
- چگونگی اصلاح ریش 249
- محاسن سبب زیبایی است 250
- مجازات تراشیدن ریش 250
- فضیلت موی سفید 250
- نخستین موی سفید وفلسفه آن 250
- فایده موی سفید وحکم کندن آن 251
- بازی کردن با ریش وکندن موی بینی 252
- فضیلت ناخن گرفتن 253
- آداب واوقات ناخن گرفتن 254
- روز جمعه 254
- زمان ناخن گرفتن 254
- روز پنجشنبه 255
- سایر روزهای هفته 256
- چگونه ناخن بگیریم؟ 257
- دفن مو وناخن 258
- دعای هنگام ناخن گرفتن 258
- فضیلت شانه کردن موی سر وصورت 259
- وقت شانه کردن 260
- چگونگی شانه کردن 260
- آداب واوقات شانه کردن 260
- دعای هنگام شانه کردن 261
- فصل ششم: آداب استفاده از بوی خوش وگل ها وکرم ها وروغن ها 263
- اشاره 263
- سبب پیدایش بوهای خوش در زمین 264
- فضیلت بوی خوش 265
- فضیلت بوی خوش وآداب آن 265
- وقت استفاده از بوی خوش 266
- بوی خوش برای زنان 267
- فواید بوی خوش 267
- کراهت ردّ عطریات 268
- مشک 269
- فضیلت مشک وعنبر وزعفران 269
- خلوق 270
- فضیلت عنبر وزعفران وعود 270
- فضیلت غالیه 271
- فواید روغن زدن 272
- زمان روغن زدن 272
- فضیلت وآداب روغن زدن 272
- آداب روغن زدن 273
- فضیلت روغن بنفشه 274
- فواید روغن بنفشه 274
- روغن بنفشه 274
- فضیلت روغن بان 275
- روغن بان وزنبق 275
- فضیلت روغن زنبق 276
- فضیلت بخور 277
- روغن کنجد 277
- بخور وانواع وآداب آن 277
- فواید سایر روغن ها 277
- روغن زیتون وگل خیری 277
- بخور با عود 278
- آداب ودعای بخور دادن 279
- فضیلت گلاب، گل سرخ ودیگر گل ها 280
- گل نرگس وگل مورد 280
- خواصّ گلاب 280
- گل سرخ 281
- آداب بوییدن گل 282
- گل مَرْزنگوش 282
- فصل هفتم: نظافت شخصی 284
- اشاره 284
- فضیلت حمّام کردن 285
- فواید حمّام کردن 285
- اهمیّت حمّام رفتن 285
- وقت حمّام رفتن 286
- آداب ورود وخروج ودعاهای حمّام 286
- پوشش عورتین 287
- شستن پا به هنگام خروج از حمّام 287
- پوشش سر 288
- دعاها واذکار حمّام رفتن 288
- بایدها ونبایدهای حمّام 289
- نبایدها 289
- فضیلت شستن سر وبدن وزدودن بوهای بد 291
- کارهای مجاز 291
- شستن وخوشبو کردن بدن 291
- شستن لباس 292
- درمان کچلی 292
- فضیلت شستن سر با سدر وگل خطمی 293
- فواید شست وشو با گل خطمی 293
- شست وشوی سر با سدر 293
- فضیلت برطرف کردن موهای زاید (زهار) 294
- اهمیّت وفواید دارو کشیدن 294
- فلسفه دارو کشیدن 295
- وقت دارو کشیدن 296
- ازاله کردن موی زیر بغل 296
- دعاهای هنگام دارو کشیدن 298
- اوقات مناسب ونامناسب 299
- وقت دارو کشیدن ودیگر آداب آن 299
- دارو کشیدن در حال جنابت ونشسته 300
- روش برطرف کردن بوی ناپسند دارو 300
- فضیلت حنا مالیدن بعد از نوره 301
- آداب غسل جمعه ودیگر غسل ها 302
- غسل های واجب 302
- اشاره 303
- غسل های مستحب 303
- اشاره 303
- اوّل: غسل های زمانی 303
- غسل جمعه 304
- غسل شب های فرد ماه رمضان 305
- غسل روز عید فطر وقربان وشب عید فطر 306
- غسل شب های دهه آخر ماه رمضان 306
- غسل روز غدیر خم (هیجدهم ذوالحجّه) 307
- غسل شب نیمه شعبان 307
- غسل هشتم ونهم ماه ذوالحجّه واوّل ووسط وآخر ماه رجب 307
- غسل روز مبعث 307
- غسل روز مباهله (24 ذوالحجّه) 308
- غسل روز نوروز 308
- غسل روز دحو الأرض (25 ذوالقعده) 308
- دوم: غسل های مستحبّ مکانی 308
- سوم: غسل های مستحبّ مربوط به برخی اعمال 309
- اشاره 312
- فصل هشتم: آداب خوابیدن، بیدار شدن ورفتن به حاجتگاه 312
- اشاره 313
- خواب بین الطّلوعین 313
- اوقات خوابیدن 313
- خواب قیلوله 315
- وضو گرفتن قبل از خواب 316
- شب زنده داری سالانه 316
- فضیلت وفلسفه وضو گرفتن قبل از خواب 316
- مکان خوابیدن وآداب پیش از خواب 318
- مکان هایی که خوابیدن در آنها کراهت دارد 318
- اشاره 318
- اوقاتی که خوابیدن کراهت دارد 319
- دیگر آداب خوابیدن 319
- رفتن به حاجتگاه پیش از خواب 319
- آداب ودعاهای قبل از خواب 320
- از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله 320
عرض کرد: ای رسول خدا، پدر ومادر پیری دارم که به من انس گرفته اند ونمی خواهند از آنها جدا شوم (آنها سخت به زحمت می افتند، چه کنم؟) فرمود : در خدمت پدر ومادر خود باش؛ قسم به حقّ خداوندی که جانم به دست قدرت اوست، انسی که آنها (در آن وضعیّت) یک شبانه روز با تو داشته باشند از یک سال جهاد در راه خدا بهتر است». (1)
3. از امام صادق علیه السلام روایت شده است که فرمود: «چه مانعی دارد که به پدر ومادر خود چه در حالت حیات وچه پس از مرگ، احسان کنید؛ به این گونه که پس از مرگ برایشان نماز بخوانید وبه نیابت از آنان حج به جا آورید وبرایشان روزه بگیرید که هم ثوابش به آنها می رسد وهم خداوند ثواب این اعمال را به خودتان می دهد». (2)
نیکی به مادر وحقّ پدر
1. در روایتی معتبر آمده است که امام صادق علیه السلام فرمود: «کسی خدمت پیامبر صلی الله علیه و آله رسید وعرض کرد: ای رسول خدا به چه کسی نیکی کنم؟ فرمود: به مادرت. راوی سه مرتبه این سؤال را تکرار کرد وپیامبر صلی الله علیه و آله نیز همان جواب را تکرار فرمود ودر مرتبه چهارم فرمود: به پدرت». (3)
2. در حدیث است که کسی از حضرت رسول صلی الله علیه و آله پرسید: حقّ پدر بر فرزند چیست؟ فرمود: او را به اسم صدا نزند (بلکه او را پدر خطاب کند)، جلوتر از او راه نرود، قبل از پدر ننشیند، کاری نکند که مردم به پدرش دشنام دهند». (4)
1- کافی، ج 2، ص 160، ح 10.
2- کافی، ج 2، ص 159، ح 7؛ عدّه الدّاعی، ص 76.
3- کافی، ج 2، ص 159، ح 9؛ مشکاه الأنوار، ص 159.
4- کافی، ج 2، ص 158، ح 5؛ مشکاه الأنوار، ص 158 و159.