- مقدّمه حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مدّظلّه) 1
- ضرورت ویرایش و تحقیق کتاب حلیه المتّقین 4
- نکاتی درباره کارهای انجام شده 6
- ولادت وخاندان 8
- نگاهی گذرا به زندگی علّامه مجلسی رحمه الله 8
- اساتید و شیوخ اجازه 9
- دوران تحصیل 9
- جانشینی پدر 10
- شاگردان وراویان 10
- تألیفات 11
- حلیه المتّقین 12
- علّامه در سفر 12
- علّامه مجلسی وسیاست 13
- علّامه از منظر اهل نظر 14
- وفات علّامه مجلسی رحمه الله 15
- مقدّمه علّامه مجلسی 17
- اشاره 20
- فصل اوّل: آداب پوشیدن لباس و کفش 20
- فضیلت آراستن 21
- اظهار نعمت های پروردگار 21
- اشاره 21
- لباس خوب از مال حلال 22
- خود را برای خودی ها بیارایید 22
- لباس زیرین ورویین 23
- آراسته بودن در بیرون خانه 24
- فلسفه سختی های دنیا 24
- اشاره 25
- لباس های حرام 25
- لباس ابریشمین 26
- زیورآلات طلا ونقره 26
- لباس پنبه ای وپشمین 27
- بهترین لباس 27
- اشاره 27
- لباس کتان وخز 29
- رنگ لباس 29
- اشاره 29
- لباس سفید وزرد 30
- لباس قرمز وکبود 30
- لباس سبز سیر وسیاه 31
- برخی آداب لباس پوشیدن 32
- حرمت پوشیدن لباس مخصوص زنان یا کافران 34
- عِمامه بستن وکلاه پوشیدن 35
- اشاره 35
- عِمامه بر سر گذاشتن 35
- آداب پوشیدن پاجامه (شلوار راحتی) 37
- کلاه پوشیدن 37
- آداب لباس نو بریدن وپوشیدن 38
- دعاهای هنگام بریدن وپوشیدن لباس نو 38
- شکرانه پوشیدن لباس نو 40
- پوشیدن لباس نو ورهایی یافتن از آفات 40
- دیگر آداب پوشیدن وبیرون آوردن لباس 41
- هیچ گاه به طور کامل برهنه نشوید 41
- ویژگی های پوشش بانوان 41
- پاکیزگی ونظافت لباس 42
- اسراف در پوشش 42
- رنگ کفش وویژگی های دیگر آن 43
- وصله زدن به لباس 43
- اشاره 43
- چه کفشی بپوشیم 44
- اهمیّت پوشیدن کفش 44
- آداب پوشیدن کفش 46
- اشاره 46
- استراحت دادن به پاها 47
- دعای پوشیدن کفش 47
- اشاره 49
- فصل دوم: زیورآلات ونوع زینت مردان وزنان 49
- فضیلت انگشتر به دست کردن وآداب آن 50
- استحباب انگشتر در دست راست کردن 50
- اشاره 50
- انگشتر در کدام انگشت نکنیم 52
- انگشتر در کدام دست کنیم 52
- دعای انگشتر در دست کردن 52
- اشاره 53
- انگشترهای نامناسب 53
- جنس انگشتر 53
- چگونگی انگشتر 53
- اهمیّت عقیق در دست کردن 54
- فضیلت عقیق 54
- آثار وخواصّ عقیق در دست کردن 55
- فضیلت یاقوت وزبرجد وزمرّد 58
- انگشتر یاقوت ورفع فقر وپریشانی 58
- انگشتر زبرجد در دست کردن 59
- فضیلت فیروزه وجزع 59
- خواصّ انگشتر فیروزه 59
- انگشتر زمرّد وراحتی وتوانگری 59
- اشاره 59
- خواصّ انگشتر جزع یمانی 60
- فضیلت دُرّ نجف وحدید چینی وبلور ودیگر نگین ها 61
- نقش نگین انگشتر پیامبران 63
- نقش نگین 63
- اهمیّت نقش نگین انگشتر 63
- نقش نگین انگشتر امامان علیهم السلام 65
- آثار وخواصّ نقش نگین 69
- پوشیدن طلا ونقره برای زنان وکودکان 72
- زیور کودکان 72
- زیور زنان 72
- آراستن دیگر چیزها با طلا 73
- آداب سرمه کشیدن 74
- اهمیّت سرمه کشیدن 74
- دعای هنگام سرمه کشیدن 75
- آثار وفواید سرمه کشیدن 76
- دعاهای هنگام نگاه کردن در آیینه 77
- آداب نگاه کردن در آیینه 77
- اهمیّت وفواید نگاه کردن در آیینه 77
- اهمیّت رنگ کردن با حنا 79
- رنگ کردن موها 79
- اشاره 79
- فلسفه رنگ کردن 80
- فواید و آثار رنگ کردن 80
- چگونگی وآثار رنگ کردن 82
- اشاره 84
- فصل سوم: آداب خوردن وآشامیدن 84
- ظرف خوردن وآشامیدن 85
- غذاهای مجاز وافراط در غذا 86
- اشاره 86
- شریک کردن دیگران در غذای خود 87
- از غذای حلال نمی پرسند 87
- غذا خوردن در حال سیری 88
- کم خوری وسلامت تن 89
- اشاره 91
- پاره ای از آداب واوقات غذا خوردن 91
- کمترین اسراف در غذا خوردن 91
- وعده های غذایی 92
- غذای داغ نخورید 93
- از جلوی خود شروع به خوردن کنید 94
- در غذا فوت نکنید 94
- بهترین راه جلوگیری از ضررهای غذا خوردن 95
- روش غذا خوردن پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 95
- سفارشات امام حسن علیه السلام در مورد غذا خوردن 96
- اشاره 97
- تنها غذا خوردن 97
- سایر آداب غذا خوردن 97
- سهم نیازمندان از غذاها 98
- موارد ممنوع یا مکروه، هنگام غذا خوردن 98
- سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در غذا خوردن 100
- آداب غذا خوردن 101
- شستن دست ها پیش از غذا خوردن 101
- شستن دست ها پس از غذا خوردن 102
- با چه چیز غذا خوردن را شروع وتمام کنیم؟ 103
- شستن دهان پس از غذا خوردن 103
- کیفیّت نشستن هنگام غذا خوردن 103
- غذا خوردن با زیردستان 105
- پای بر سفره نگذارید 105
- نشستن طولانی بر سر سفره 105
- صاحبخانه پیش از میهمان شروع به غذا خوردن کند 106
- بیرون کردن کفش به هنگام غذا خوردن 106
- اوّل نماز خواندن یا غذا خوردن 106
- غذا خوردن با دست 106
- آغاز وانجام غذا با نام وحمد خدا 107
- دعای سفره وآثار آن 107
- آثار شروع به «بسم الله» وختم به «الحمد لله» 108
- آثار دعا خواندن هنگام غذا خوردن 109
- دعای سفره حضرت رسول صلی الله علیه و آله وائمّه اطهار علیهم السلام 110
- آداب پس از غذا خوردن 112
- غذاهای ریخته شده اطراف سفره 112
- حرمت نان وآثار کفران نعمت 113
- موادّ غذایی 114
- در فضیلت برخی غذاها 114
- خوابیدن بعد از غذا 114
- ترک خدمت کردن به احترام غذا 114
- نان 114
- نان جو 116
- نان برنجی 117
- سویق یا آرد تافته شده 117
- اشاره 118
- گوشت وانواع آن 118
- گوشت گوسفند 119
- گوشت گاو و گاومیش 120
- گوشت اِسفَرود، هَوبَرَه وگورخر 121
- گوشت کبوتر، درّاج وکبک 121
- گوشت خشک 122
- گوشت خام 122
- گوشت ماهی ومرغ 123
- شیر گوشت وآبگوشت 124
- کباب وخوراک کلّه 124
- غذاهای گوشتی 124
- آش انار وحلیم 125
- غذاهای غیر گوشتی 125
- تخم مرغ 126
- مثلثه وحلوا وپالوده 126
- لبنیات 127
- شیر 127
- شیر گاو وشتر 128
- ماست وپنیر 128
- سرکه 129
- دیگر موادّ غذایی 129
- روغن گاو وعسل 130
- روغن زیتون 130
- شکر وگردو 131
- دعای پس از خوردن وآشامیدن 131
- اشاره 132
- سبزی ها ومیوه ها ودیگر خوراکی ها 132
- سبزی ها 132
- کاسنی 132
- بادروج 133
- تره 134
- تره تیزک (سبزی شاهی) وکرفس 134
- کاهو وبرگ چغندر 135
- گشنیز وبرگ خرفه 135
- کدو و ترب 136
- چغندر 136
- پیاز 137
- خیار وبادمجان 137
- گزر (هویج، زردک) وشلغم 137
- قارچ 138
- سیر وآویشن 138
- انگور 139
- میوه ها 139
- انار 140
- مویز (کشمش) 140
- سیب 141
- بِه 142
- گلابی وآلو 143
- انجیر 143
- ترنج وسنجد 144
- خرما 145
- خربزه 146
- آداب میوه خوردن 147
- برنج 148
- حبوبات 148
- نخود بریان وعدس 149
- باقلا و لوبیا وماش 149
- خوردن خاک وگِل 150
- فضیلت ضیافت مؤمنین وآداب آن 151
- میهمانداری وفضیلت آن 151
- قبول کردن دعوت مؤمنین 152
- ولیمه ومیهمانی دادن 153
- بی دعوت به میهمانی رفتن 153
- آداب پذیرایی از میهمان 153
- وظایف میزبان 154
- میهمان سرزده ودعوت نشده 154
- به خدمت گرفتن میهمان 155
- وظایف میزبان در سر سفره 155
- وظایف میهمان 156
- اشاره 156
- استقبال وبدرقه میهمان 156
- اشاره 157
- فضیلت وفایده خلال کردن 157
- فضیلت خلال کردن وآداب آن 157
- اندازه میهمانی 157
- چوب خلال 158
- فضیلت نوشیدن آب وانواع آن 159
- آداب خلال کردن 159
- فضیلت نوشیدن آب و خواصّ آن 159
- آب زمزم 160
- آب هایی که نوشیدن آن سفارش شده 160
- آب فرات 161
- آب باران وآب ناودان کعبه 162
- آب خنک 162
- آب جوشیده 163
- آب هایی که نوشیدن آن مذموم است 163
- آداب خوردن آب 164
- فلسفه شیرین یا تلخ بودن آب 164
- آب خوردن در حال ایستاده یا نشسته 164
- طرز نوشیدن آب 164
- چگونگی آب خوردن 165
- دعاهای قبل وبعد از نوشیدن آب 166
- ظرف آب 166
- ابتدا به نام خدا وانتها به حمد او 166
- دعا برای دفع ضرر نوشیدن آب در شب 168
- مقدار نوشیدن آب 168
- سلام بر حسین شهید 168
- فصل چهارم: ازدواج، آداب ازدواج، تربیت فرزندان 170
- اشاره 170
- ازدواج ودینداری 171
- فضیلت ازدواج کردن ونهی از رهبانیّت 171
- ترک ازدواج برای مسائل مالی 172
- دوست داشتن همسر 172
- لزوم آمیزش با همسر 173
- رهبانیّت ممنوع 173
- اهمیّت همسر 174
- صفات پسندیده وناپسند زنان 174
- معیارهای معنوی همسر خوب 176
- معیارهای جسمی همسر شایسته 177
- بهترین وبدترین زنان 178
- زنی که از کارکنان خداست 179
- زمان عقد وزفاف 180
- آداب خواستگاری وزمان مناسب آن 180
- خواستگاری 180
- ولیمه ازدواج 181
- خواندن خطبه عقد 181
- آداب زفاف وآمیزش 182
- اشاره 182
- شب چهارشنبه وهنگام تحت الشعاع 183
- اوقات مکروه آمیزش 183
- آمیزش در اوّل ووسط وآخر ماه 183
- آمیزش هنگام طلوع وغروب آفتاب 184
- آمیزش در شب عید فطر وعید قربان ودر برابر آفتاب 184
- اوقات مستحبّ آمیزش 185
- اوقات حرام آمیزش 185
- مکان هایی که آمیزش در آن مکروه است 186
- کارهای مکروه به هنگام آمیزش 187
- حالت های مکروه به هنگام آمیزش 188
- آداب پیش از آمیزش 189
- آداب عروسی 190
- آداب شب زفاف 191
- دعا ونماز در شب زفاف وهنگام آمیزش 191
- آمیزش در حمّام یا بدون روانداز 191
- چگونه شیطان شریک نطفه می شود 193
- دعای هنگام آمیزش 194
- حقوق شوهر بر زن 195
- حقوق زن وشوهر بر یکدیگر 195
- حقوق زن بر شوهر 196
- اهمیّت وتعداد فرزند 197
- فرزندان در کلام معصومان علیهم السلام 197
- دعاهای طلب فرزند وفضیلت آن 197
- تأثیر اعمال فرزند در کارنامه والدین 198
- پاداش زحمات پدر ومادر 198
- ثواب دوران بارداری وشیردهی 199
- دختر یا پسر 199
- دعا برای فرزنددار شدن 200
- دعاهای مخصوص 200
- استغفار 201
- تلاوت آیاتی از قرآن برای زاد و ولد 203
- نماز مخصوص، اذان ونام علی 204
- هنگام زایمان 205
- پیش از زایمان 205
- احکام دوران حمل وزایمان وپس از آن 205
- غذای مادر 208
- تبریک ولادت ورنگ لباس نوزاد 208
- پس از وضع حمل 208
- برداشتن کام طفل 209
- قطره ریختن در بینی، اذان واقامه گفتن در گوش وغسل دادن نوزاد 210
- نام های نیک 211
- نامگذاری 211
- اشاره 211
- نام های نامناسب 213
- عقیقه 213
- عقیقه کردن و سر تراشیدن نوزاد وآداب آن 213
- اهمّیّت عقیقه 214
- عقیقه برای بزرگسالان 214
- فلسفه وزمان عقیقه 214
- شرایط عقیقه 215
- صدقه یا قربانی به جای عقیقه 215
- عقیقه کودک هفت روزه 215
- دعای هنگام ذبح گوسفند 216
- آداب طبخ کردن وخوردن عقیقه 218
- حکم مالیدن خون عقیقه بر نوزاد وهدیه دادن به قابله 218
- تراشیدن موی سر نوزاد 219
- زمان ختنه کردن 219
- ختنه کردن 219
- چه کسانی از گوشت عقیقه نخورند؟ 219
- دعای ختنه کردن، تکرار ختنه واحکام ترک ختنه 220
- فلسفه ختنه کردن 220
- اشاره 221
- آداب شیر دادن وتربیت فرزند 221
- آداب شیر دادن 222
- حدّاقل مدّت شیردهی 223
- اهمیّت تربیت فرزند وسنّ بازی وتربیت 223
- شیرهای ممنوع 223
- تعلیم وتربیت فرزند 223
- آموختن حدیث ومراحل تربیت فرزند 224
- اجتناب کردن از خرافات 225
- رختخواب مستقل ونظافت شبانه 225
- حقوق فرزند بر والدین 226
- نفقه فرزندان 229
- سنّ نامحرم شدن دختران و پسران 230
- چگونه آرامش پیدا کنیم 230
- اشاره 231
- رعایت کردن حرمت والدین وحقوق آنها بر فرزندان 231
- شیطنت در کودکی، نشانه بردباری در بزرگسالی 231
- احترام به والدین 232
- بخشی از حقوق والدین 232
- احسان ونیکی به والدین 232
- نیکی به مادر وحقّ پدر 233
- پرداخت هزینه های والدین 234
- عاقّ والدین 234
- آثار وپاداش احسان به والدین 235
- مجازات بی حرمتی به والدین 236
- فصل پنجم: مسواک زدن، شانه کردن، ناخن گرفتن، کوتاه کردن شارب وتراشیدن سر 238
- اشاره 238
- فضیلت مسواک زدن 239
- مسواک زدن 239
- سنّت پیامبران 239
- مسواک ونماز 240
- سفارش جبرئیل 240
- فلسفه مسواک زدن 241
- سرزنش ترک کننده مسواک 241
- زمان ومکان مسواک زدن 242
- آثار وفواید مسواک زدن 242
- ترک کردن مسواک 243
- چگونگی مسواک زدن 243
- اهمّیّت تراشیدن موی سر وفواید آن 244
- تراشیدن موی سر 244
- زمان تراشیدن موی سر وآداب آن 244
- آداب نگهداری موی سر 245
- اشاره 245
- آداب نگهداری موی سر زنان 246
- آداب نگهداری موی سر مردان 246
- فضیلت تراشیدن سبیل 247
- فلسفه تراشیدن سبیل وفواید آن 247
- وقت و مقدار گرفتن شارب 247
- درازای ریش 248
- اشاره 248
- آداب ریش گذاشتن 248
- دعای هنگام گرفتن شارب 248
- چگونگی اصلاح ریش 249
- محاسن سبب زیبایی است 250
- فضیلت موی سفید 250
- مجازات تراشیدن ریش 250
- نخستین موی سفید وفلسفه آن 250
- فایده موی سفید وحکم کندن آن 251
- بازی کردن با ریش وکندن موی بینی 252
- فضیلت ناخن گرفتن 253
- روز جمعه 254
- زمان ناخن گرفتن 254
- آداب واوقات ناخن گرفتن 254
- روز پنجشنبه 255
- سایر روزهای هفته 256
- چگونه ناخن بگیریم؟ 257
- دفن مو وناخن 258
- دعای هنگام ناخن گرفتن 258
- فضیلت شانه کردن موی سر وصورت 259
- وقت شانه کردن 260
- آداب واوقات شانه کردن 260
- چگونگی شانه کردن 260
- دعای هنگام شانه کردن 261
- اشاره 263
- فصل ششم: آداب استفاده از بوی خوش وگل ها وکرم ها وروغن ها 263
- سبب پیدایش بوهای خوش در زمین 264
- فضیلت بوی خوش 265
- فضیلت بوی خوش وآداب آن 265
- وقت استفاده از بوی خوش 266
- فواید بوی خوش 267
- بوی خوش برای زنان 267
- کراهت ردّ عطریات 268
- مشک 269
- فضیلت مشک وعنبر وزعفران 269
- فضیلت عنبر وزعفران وعود 270
- خلوق 270
- فضیلت غالیه 271
- فواید روغن زدن 272
- فضیلت وآداب روغن زدن 272
- زمان روغن زدن 272
- آداب روغن زدن 273
- فواید روغن بنفشه 274
- روغن بنفشه 274
- فضیلت روغن بنفشه 274
- فضیلت روغن بان 275
- روغن بان وزنبق 275
- فضیلت روغن زنبق 276
- فضیلت بخور 277
- روغن زیتون وگل خیری 277
- روغن کنجد 277
- فواید سایر روغن ها 277
- بخور وانواع وآداب آن 277
- بخور با عود 278
- آداب ودعای بخور دادن 279
- فضیلت گلاب، گل سرخ ودیگر گل ها 280
- گل نرگس وگل مورد 280
- خواصّ گلاب 280
- گل سرخ 281
- آداب بوییدن گل 282
- گل مَرْزنگوش 282
- اشاره 284
- فصل هفتم: نظافت شخصی 284
- اهمیّت حمّام رفتن 285
- فضیلت حمّام کردن 285
- فواید حمّام کردن 285
- وقت حمّام رفتن 286
- آداب ورود وخروج ودعاهای حمّام 286
- شستن پا به هنگام خروج از حمّام 287
- پوشش عورتین 287
- پوشش سر 288
- دعاها واذکار حمّام رفتن 288
- نبایدها 289
- بایدها ونبایدهای حمّام 289
- فضیلت شستن سر وبدن وزدودن بوهای بد 291
- کارهای مجاز 291
- شستن وخوشبو کردن بدن 291
- شستن لباس 292
- درمان کچلی 292
- فضیلت شستن سر با سدر وگل خطمی 293
- فواید شست وشو با گل خطمی 293
- شست وشوی سر با سدر 293
- اهمیّت وفواید دارو کشیدن 294
- فضیلت برطرف کردن موهای زاید (زهار) 294
- فلسفه دارو کشیدن 295
- وقت دارو کشیدن 296
- ازاله کردن موی زیر بغل 296
- دعاهای هنگام دارو کشیدن 298
- اوقات مناسب ونامناسب 299
- وقت دارو کشیدن ودیگر آداب آن 299
- روش برطرف کردن بوی ناپسند دارو 300
- دارو کشیدن در حال جنابت ونشسته 300
- فضیلت حنا مالیدن بعد از نوره 301
- آداب غسل جمعه ودیگر غسل ها 302
- غسل های واجب 302
- اشاره 303
- غسل های مستحب 303
- اشاره 303
- اوّل: غسل های زمانی 303
- غسل جمعه 304
- غسل شب های فرد ماه رمضان 305
- غسل روز عید فطر وقربان وشب عید فطر 306
- غسل شب های دهه آخر ماه رمضان 306
- غسل روز غدیر خم (هیجدهم ذوالحجّه) 307
- غسل شب نیمه شعبان 307
- غسل هشتم ونهم ماه ذوالحجّه واوّل ووسط وآخر ماه رجب 307
- غسل روز مبعث 307
- غسل روز دحو الأرض (25 ذوالقعده) 308
- غسل روز مباهله (24 ذوالحجّه) 308
- غسل روز نوروز 308
- دوم: غسل های مستحبّ مکانی 308
- سوم: غسل های مستحبّ مربوط به برخی اعمال 309
- فصل هشتم: آداب خوابیدن، بیدار شدن ورفتن به حاجتگاه 312
- اشاره 312
- اوقات خوابیدن 313
- اشاره 313
- خواب بین الطّلوعین 313
- خواب قیلوله 315
- وضو گرفتن قبل از خواب 316
- شب زنده داری سالانه 316
- فضیلت وفلسفه وضو گرفتن قبل از خواب 316
- مکان خوابیدن وآداب پیش از خواب 318
- مکان هایی که خوابیدن در آنها کراهت دارد 318
- اشاره 318
- رفتن به حاجتگاه پیش از خواب 319
- اوقاتی که خوابیدن کراهت دارد 319
- دیگر آداب خوابیدن 319
- آداب ودعاهای قبل از خواب 320
- از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله 320
کلاه پوشیدن
در حدیث است که حضرت رسول صلی الله علیه و آله کلاه های متعدّدی داشت که بر سر می نهاد. (1)
علما پوشیدن کلاه های دراز وبلند را که به آن «بُرطُل» گویند ویهودیان بر سر می گذاشتند، مکروه شمرده اند. (2) واز برخی روایات استفاده می شود که شکستن
پایین کلاه وبرگردانیدن آن مکروه است. (3)
آداب پوشیدن پاجامه (شلوار راحتی)
1. از امام صادق علیه السلام روایت شده است که فرمود: «خداوند به حضرت ابراهیم وحی کرد که زمین به سبب دیدن عورت تو به من شکایت می کند، میان زمین وعورت خود حجابی قرار ده تا زمین ناراحت نباشد (4) ، سپس حضرت ابراهیم پاجامه را اختراع کرد وپوشید». (5)
2. در کتاب جامع بزنطی روایت شده است که هر که پاجامه را ایستاده بپوشد، تا سه روز حاجتش برآورده نشود. (6)
3. از حضرت امیر المؤمنین علی علیه السلام روایت شده است که فرمود: «پوشیدن پاجامه در حال ایستاده، موجب اندوه است». (7)
1- بحارالأنوار، ج 16، ص 121 و122 و125.
2- مکارم الأخلاق، ص 120 (با اندکی تفاوت).
3- بحارالأنوار، ج 47، ص 45، ح 62.
4- گفتنی است که عرب ها زیر پیراهن بلند (دشداشه) پاجامه نمی پوشیدند. اکنون هم کم وبیش برخیعرب ها چنین می کنند. روایت مزبور ناظر به پوشش پاجامه برای چنین کسانی است، زیرا در حرکاتوحالات مختلف، ممکن است قسمت هایی از بدن انسان نمایان شود.
5- علل الشرایع، ج 2، ص 585، ح 29؛ بحارالأنوار، ج 12، ص 77، ح 3.
6- السرائر، ج 3، ص 581؛ وسائل الشیعه، ج 3، ص 417، ابواب احکام الملابس، باب 68، ح 5.
7- مکارم الأخلاق، ص 101؛ وسائل الشیعه، ج 3، ص 416، ابواب احکام الملابس، باب 68، ح 2. (شاید بهاین خاطر که گاه ممکن است خطرهایی پیش آید).